Voor Lezers (19): Sprookjes in nieuwe en minder nieuwe jasjes

Hilde Vandermeeren & Kristien Aertssen - Mijn mooiste dierensprookjeskijkboek ***

Sprookjes voorlezen aan jonge kinderen is leuk, maar minstens even leuk is het wanneer die kinderen de sprookjes zelf kunnen lezen of vertellen. Dat is heel beknopt het opzet van Mijn mooiste dierensprookjeskijkboek van Hilde Vandermeeren en Kristien Aertssen. Dit mooie boek in groot vierkant formaat werd uitgegeven bij Davidsfonds/Infodok, dat recent al meerdere mooie publicaties in dit genre heeft uitgegeven. Eerder bespraken we hier al 1001 sprookjes en Onder de sterren.

De prenten van Aertssen zijn zoals gewoonlijk uitgevoerd in heldere kleuren. De figuren doen bedrieglijk eenvoudig aan door hun enigszins gestileerde, naïeve vormen. Dat maakt hen heel toegankelijk en herkenbaar voor een jong publiek, maar tegelijkertijd ontbreekt het niet aan expressiviteit. Die bereikt de illustratrice vooral door de treffende gelaatsuitdrukking, met name in de ogen, en door de rake lichaamstaal.

Het verhaal beslaat telkens één pagina en wordt zonder franje verteld. Naast de tekst staat een fragment uit een van de illustraties die volgen. Elk sprookje wordt namelijk ook verteld in een opeenvolging van beelden zonder tekst, die verspreid zijn over een dubbele spread. Sommige verhaallijnen kunnen door de kinderen probleemloos ‘gelezen’ worden zonder tekst, terwijl andere wel de hulp van een voorlezer nodig hebben. Dat heeft meer te maken met de sprookjes zelf dan met de prenten. Zo zijn de verhaallijnen van bijvoorbeeld ‘De gouden gans’ of ‘Tafeltje dekje’ eenvoudigweg niet in een paar prenten uit te leggen.

Gerrie van Dongen en Ad Grooten & Anton Pieck - Sprookjesboek van De Efteling ****

Een boek waarbij de tekst dan weer heel belangrijk is, is het Sprookjesboek van De Efteling. In een voorwoord van ‘De schrijfkabouter’ lezen we waar de 34 verhalen vandaan komen. De meeste daarvan zijn uiteraard de alom gekende sprookjes van de gebroeders Grimm, van Hans Christian Andersen of van Charles Perrault. Maar ook minder gekende verhalen zoals ‘De magische klok’ van Bob Venmans, ‘De Indische waterlelies’ van onze eigenste Koningin Fabiola en ‘De tuinman en de fakir’ van Martine Bijl werden opgenomen. In dat laatste komen we te weten dat de minaretten en torentjes in het oosten hun specifieke vorm te danken hebben aan de typisch Nederlandse tulpen.

Uiteraard bestaan er al massa’s sprookjesboeken in allerlei formaten, stijlen en uitvoeringen, waarbij de teksten al dan niet gemoderniseerd werden. Was het dan wel nodig om ze nog een keertje te bundelen? Welja. Wat mij betreft kunnen er niet genoeg mooie sprookjesboeken gepubliceerd worden. Want de kennis van deze oude en minder oude verhalen neemt stilaan af. Of kunt u het verhaal van pakweg ‘Zwaan kleef aan’ of ‘De kikkerkoning’ voor de vuist weg vertellen?

Gerrie van Dongen en Ad Grooten zijn er trouwens in geslaagd om de klassieke verhalen op een pittige manier te hervertellen, zonder het oude karakter te verwaarlozen. Want een klassiek boek is het Sprookjesboek van de Efteling wel geworden. En dat heeft niet alleen te maken met de keuze van de verhalen. De prenten zijn namelijk van de hand van Anton Pieck. We krijgen zowel zwart-wit illustraties als kleurenprenten, die allemaal even treffend als sfeervol zijn. Bovendien heeft het boek een linnen kaft met gouden opdruk én een leeslint. Heel erg klassiek, inderdaad, en helemaal af.

Charles Perrault & Debbie Lavreys – Assepoester **

Het bekendste sprookje van Charles Perrault is ongetwijfeld Assepoester, dat in talloze versies in prentenboeken en verhalenbundels te vinden is. De kwaliteit van de tekst kan daarbij nogal verschillen. In dit prentenboek van Uitgeverij Clavis wordt het verhaal heel kort verteld, in een stijl die weliswaar bij sprookjes past, maar niet bij een prentenboek voor jonge kinderen. Omdat de tekst van alle details en bijkomstigheden is ontdaan, is er van enige sfeerschepping of spanningsboog geen sprake meer. Het verhaal loopt dan ook vrij stroef en de tekstblokjes lijken enkel als ondersteuning voor de vertellende (groot)ouder te dienen, terwijl alle aandacht naar de illustraties gaat.

De prenten van Debbie Lavreys zijn meestal paginagroot, met een enkel detail op de tegenoverliggende tekstpagina. Ze zijn vrij eenvoudig van tekenstijl, mooi van opbouw en met mooie nuances en schaduwen. Een vreemde keuze is echter het gebruikte pallet, dat volledig rond de kleuren paars en groengeel draait. Dat roept een bevreemdend effect op, alsof alle scènes zich in het holst van de nacht afspelen. Ook bizar is de haarkleur van de personages: alle ‘goede’ karakters – zoals de vader, de overleden moeder, de prins, de lakeien en Assepoester zelf – hebben blond haar, terwijl alle ‘slechteriken’ van een donkere haardos werden voorzien. Voor een hedendaagse invulling van een oud sprookje had het wel iets origineler gemogen.

Tine Mortier

Lees ook de andere Voorlees-boeken-recensies:
Afl. 18: VdVendel & vDoninck - Welterusten iedereen****
Afl. 18: An Leysen - Tanneke de heksenprinses **
Afl. 18: Veerle Derave - Taart voor mama ***
Afl. 18: Stoefs & Leyssens - Jij bent om op te eten! ***
Afl. 17: Peeters & Verhelst - Hap Schrok weg ***
Afl. 17: Chih-Yuan Chen - Kippenvel! ****
Afl. 17: Gaudesaboos - Het boek v. Mannetje Koek ****
Afl. 17: Mertens & Van Camp - Wat mensen zoal ...***
Afl. 16: Liesbet Slegers – Karel **
Afl. 16: vMourik (red.) - Kleertjes uit, pyjamaatjes aan ***
Afl. 16: G. Zullo & Albertine - Een dagje naar de stad ****
Afl. 16: Stern Nijland - Het grote monstercircus ***
Afl. 15: Ann de Bode - Mijn familie - een reis door de tijd
Afl. 14: Jan De Kinder - Van de ezel die bleef staan ****
Afl. 14: Tineke van der Stelt - Api leert zwemmen ***
Afl. 14: Ingrid & Dieter Schubert – Olifantensoep ****
Afl. 14: Norac & Aertssen - Hugo, dichter en politieman ***
Afl. 13: Yeoman & Blake - De wilde wasvrouwen ****
Afl. 13: Van Haeringen - Jongen die zijn brood knipte ****
Afl. 13: De Moor & Leroy - Sebas de zeerover ***
Afl. 12: Brigitte Minne - Iedereen prinses ****
Afl. 12: Quentin Blake - Je bent maar twee keer jong! ****
Afl. 12: Van Oudheusden - Aisja ****
Afl. 11: S. de Weijze - Niemand zag het behalve Wolf ****
Afl. 11: Eric Carle - Rupsje Nooitgenoeg (pop-up)*****
Afl. 11: Beatrix Potter - Het voel- en telboek ***
Afl. 10: Rindert Kromhout - Het grote boek van Merel
Afl. 10: Joke van der Kamp - Het grote boek van Pelle
Afl. 9: Guus Kuijer - Polleke
Afl. 8: Chih-Yuan Chen - Kiekeboe ***
Afl. 8: Kathrin Schärer - Stadsmuis en Veldmuis **
Afl. 8: Bibi D. Tak & Noëlle Smit - Fiet wil rennen ****
Afl. 8: K-J. Rogaar & F. Groothof - Kip & mannetje Bib **
Afl. 8: Christian Duda & J. Friese - Al zijn eendjes *****
Afl. 7: Wegenast & Meyer - Hanna en ik ****
Afl. 7: Aertssen - Vogeltjelief ***
Afl. 7: Dreesen & Gerestein - Vertelopa ****
Afl. 7: Meinderts, Jekkers - Ballade v/d Dood *****
Afl. 7: Misschaert & Coenen - Balthazar... ****
Afl. 6: Paul Biegel - Ik wou dat ik anders was ***
Afl. 6: Paul Biegel - De dwergjes van Tuil ****
Afl. 6: Paul Biegel - Nachtverhaal ****
Afl. 5: De Prins, Van der Linden e.a. - 1001 spookjes ***
Afl. 5: V. Oudheusden & V. Doninck - Metromonsters *****
Afl. 5: Dros & Geelen - Naar het ziekenhuis ****
Afl. 4: Satoru Onishi - Wie zit waar?***
Afl. 4: Whybrow & Eaves - Slaap lekker, lieve dieren***
Afl. 4: Miler & Petika - Hoe Molletje aan...*
Afl. 4: Edel Rodriguez - Zeno op zwemles***
Afl. 3: Lauren Child e.a. - Goudlokje en de drie beren ****
Afl. 2: Wormell - Een bos vol enge wilde beesten ****
Afl. 2: Pauli & Schärer - Allebei blij ***
Afl. 2: Stohner & Wilson - Welterusten sterren **
Afl. 1: Dirk Nielandt (e.a.) - Onder de sterren ****