Voor lezers (6): Driemaal Biegel

In Nederlandse oren zal dit klinken als vloeken in de kerk, maar ik zeg het lekker toch: ik heb Paul Biegel (1925-2006) ontdekt. Nu wist ik natuurlijk al langer dat hij een monument is in de Nederlandse jeugdliteratuur, maar toch. Verder dan een enkel fragment en enige vertrouwdheid met de titels was ik nooit gekomen. Dat heeft misschien een en ander te maken met mij, maar minstens even veel met mijn Belg-zijn. Biegel kreeg ongeveer elke prijs die een jeugdauteur in Nederland kan krijgen en zijn boeken zijn dan ook terecht razend populair. Maar in Vlaanderen is zijn roem een stuk minder groot. Met de Biegel Bibliotheek, een samenwerking tussen Uitgeverij Holland en Lemniscaat, zou daar wel eens verandering in kunnen komen.

Eind september 2007 publiceerde de Biegel Bibliotheek met De kleine kapitein het eerste deel van deze nieuwe serie en ondertussen verschenen al 9 chique boeken met mooie rode linnen rug. De komende jaren zouden op die manier een twintigtal titels van Paul Biegel heruitgegeven worden.

Ik wou dat ik anders was ***

Ik wou dat ik anders was werd in 1967 voor het eerst gepubliceerd en verscheen in februari 2009 als deel 7 in de reeks. Het hoofdpersonage is een klein, dik jongetje dat niet goed kan leren. Bovendien is hij vreselijk onhandig en alles loopt steeds verkeerd. Hij wil dolgraag anders worden en dat zegt hij dan ook zo vaak, dat iedereen hem uiteindelijk Anders gaat noemen. Wanneer hij op een dag na uren proberen de tafel van zeven nog altijd niet uit het hoofd kent, vraagt hij Vrouw Buul om raad. De tovervrouw verwijst hem door naar de Grote Tovenaar, en vanaf dan is niets in het leven van Anders nog hetzelfde. Hij komt terecht in een sprookjeswereld en tuimelt van het ene avontuur in het andere. Gelukkig krijgt hij hulp van Veertje, die ervoor zorgt dat hij tegen het einde van het verhaal ook echt Anders is…

Met Ik wou dat ik anders hebben we een typisch Biegelboek in handen: geschreven in een stijl die tegelijkertijd literair én leuk is. Humor, avontuur en een rijk taalgebruik gaan hier hand in hand en zorgen voor een tijdloos verhaal, waarin een stevige portie maatschappijkritiek niet ontbreekt. De prenten bij de tekst zijn van Sandra Klaassen, die erin slaagt het fantasierijke verhaal eenvoudig en helder in zwart-wit te illustreren, zonder het wonderlijke karakter uit het oog te verliezen.

De dwergjes van Tuil ****

Nog mooier en dus vier sterren waard is De dwergjes van Tuil, deel 4 in de Biegel Bibliotheek. Het verhaal werd voor het eerst gepubliceerd in 1976 en kende sindsdien verschillende vervolgverhalen. We maken in dit boek kennis met de Kleine Pier van Tuil, de jongste van het dwergenvolk op de hei. ‘Het waren er niet twee of vijf, maar wel honderd, een heel dwergenvolk bij elkaar.’ Kleine Pier blijkt al snel niet alleen de jongste, maar ook de meest pientere dwerg op de heide. Elk hoofdstuk in het boek is een op zichzelf staand verhaal, waardoor het boek heel geschikt is om voor te lezen aan jonge kinderen.

Bij De dwergjes van Tuil werd gekozen voor illustraties in kleur van Mies van Hout, die we ook al kenden van boeken van onder andere Erik van Os en Elle van Lieshout. Ook de illustraties bij het tiende deel dat deze zomer uitkomt, Virgilius van Tuil, zijn van haar hand. Van Hout maakt van Kleine Pier een schattige kabouter met een hoge aaibaarheidsfactor, wat de sfeer van het boek alleen maar ten goede komt.

Nachtverhaal ****

Het voorlopig mooiste boek in de reeks is voor mij echter Nachtverhaal. Nachtverhaal kwam in 1992 uit en kreeg het jaar daarop meteen de Gouden Griffel. En helemaal terecht. Al vanaf de eerste bladzijde kom je in de ban van de huiskabouter die op de zolder van een oude villa woont en van daaruit het huishouden in goede banen leidt. Tot hij op een stormachtige nacht vreemd bezoek ontvangt. Met tegenzin laat hij de doorweekte, frêle fee met gescheurde vleugels binnen. En dan doet ze haar verhaal… Bij tijden doet deze raamvertelling denken aan Duizend-en-één-nacht, waarbij de verteller nacht na nacht een vervolg breit aan het verhaal binnen het verhaal, om zo haar leven te redden. Al gauw slaat echter zowel bij de kabouter als de lezer de twijfel toe: is de bezoekster zo onschuldig als ze lijkt, of kloppen de geruchten en is ze er enkel op uit om de bewoners van de villa te betoveren en in het ongeluk te storten? Een schitterende allegorie over het leven en de dood, die door voorlezers en luisteraars evenzeer gesmaakt zal worden, zij het op een ander niveau.

Ook in dit boek krijgen we illustraties in kleur. De prenten van Charlotte Dematons zijn gedetailleerd, van een sober kleurpalet en sluiten door hun donkere nachtkleuren uitstekend aan bij het verhaal. Dematons illustreerde eerder al Verhalen uit duizend-en-één-nacht en de Sprookjes van Andersen. In 2006 ontving ze een Zilveren Penseel voor Grimm.

Tine Mortier

Lees ook de andere Voorlees-boeken-recensies:
Afl. 5: De Prins, Van der Linden e.a. - 1001 spookjes ***
Afl. 5: V. Oudheusden & V. Doninck - Metromonsters *****
Afl. 5: Dros & Geelen - Naar het ziekenhuis ****
Afl. 4: Satoru Onishi - Wie zit waar?***
Afl. 4: Whybrow & Eaves - Slaap lekker, lieve dieren***
Afl. 4: Miler & Petika - Hoe Molletje aan...*
Afl. 4: Edel Rodriguez - Zeno op zwemles***
Afl. 3: Lauren Child e.a. - Goudlokje en de drie beren ****
Afl. 2: Wormell - Een bos vol enge wilde beesten ****
Afl. 2: Pauli & Schärer - Allebei blij ***
Afl. 2: Stohner & Wilson - Welterusten sterren **
Afl. 1: Dirk Nielandt (e.a.) - Onder de sterren ****