• Auteur: Rindert Kromhout
  • Illustraties: Sylvia Weve
  • Titel: Het grote boek van Merel
  • Uitgeverij: Querido
  • ISBN: 9789045107639
  • leeftijd 5+ / Beoordeling: ****
  • Auteur: Joke van der Kamp
  • Illustraties: Els van Egeraat
  • Titel: Het grote boek van Pelle
  • Uitgeverij: Querido
  • ISBN: 9789045107622
  • leeftijd 6+ / Beoordeling: ***
  • Datum bespreking: 2 September 2009

Voor lezers (10):
Grote boeken van en voor kleine kinderen


Lekker voorlezen met twee uitstekende Queridobundels

Ik ben helemaal gek op voorlezen. Niet alleen omdat mijn kinderen dat zo leuk vinden, al speelt dat uiteraard een belangrijke rol. Maar ook een beetje uit minder altruïstische overwegingen. Ik kan het namelijk ontzettend goed, en daarmee schep ik graag op. En bovendien heb ik geleerd dat je bij het voorlezen altijd dingen opmerkt die je bij het stil lezen niet had gezien. En dan wordt een goed boek nog beter.

Misschien moet ik dit even nuanceren: ik helemaal gek op het voorlezen van goede voorleesboeken. In een ver verleden liet ik mij nog wel eens verleiden tot onvoorbereide voorleessessies. Dat leidde enerzijds tot verwarde kindertjes en chaotisch gedoe waarbij alle personages op den duur verkeerde stemmetjes kregen (vooral bij Winnie de Poeh is enige voorbereiding noodzakelijk indien u niet wilt dat Iejoor na afzienbare tijd als een hyperkinetisch roofdier of een oude uil gaat klinken), en anderzijds tot grote frustratie van mijn kant. Want bij de mindere exemplaren wordt voorlezen al snel een hel.

Je bent het je publiek min of meer verplicht om je in allerlei bochten te wringen teneinde toch nog iets van het boek te maken. Want veeleisend en kritisch zijn ze wel, die kleine luisteraars. En als ze het maar niks vinden, dan is het de schuld van de voorlezer. Niet van het boek. Mij hebben ze dus niet meer liggen. Zomaar voorlezen behoort bij deze tot de verleden tijd, en elk boek dat op vraag van het nageslacht ten huize Zoeper luidop wordt aangepakt, moet eerst uitgebreid en deskundig voorgeproefd worden.

Het grote boek van Merel en Het grote boek van Pelle hebben de test met glans doorstaan. Geen opvallende mankementen stonden een uitgebreide voorleesmarathon in de weg, integendeel. Ik was al fan bij het stilletjes proeven.

Onuitstaanbare, hartveroverende Merel ****

In Het grote boek van Merel zijn alle verhalen verzameld die Rindert Kromhout over het gelijknamige meisje heeft geschreven. Het zijn er vierentachtig in het totaal. Uiteraard zijn sommige verhalen sterker dan andere, maar toch kunnen we spreken van een vrij constante, hoge kwaliteit. Het boek wemelt van de schitterende vondsten en het hoofdpersonage Merel is ontzettend levensecht geschetst: schattig, lief, en af en toe om je in het behang te jagen.

Kromhout lijkt wel over een knopje te beschikken waarmee hij zich desgewenst gewoon in het hoofd en het lijf van een vijfjarige verplaatst. Hij houdt consequent de heel aparte logica aan die kleuters hanteren, en die hen in staat stelt zonder enig probleem cadeaus terug te vragen, pluchen honden te laten spreken of andere kinderen simpelweg te verbieden om mee te spelen. En dat is niet evident, net wanneer het over die mindere kantjes gaat. Want daar gaan veel kinderboekenschrijvers vaak in de fout: ze willen hun personages per se goed doen overkomen en forceren hen dan ook af en toe wel eens in een gedrag dat eigenlijk niet bij die kinderen past.

Dat doet Kromhout dus niet. Als Merel geen zin heeft in lief, dan doet ze het niet. Dan kan haar beste vriendin de pot op, of probeert ze haar vader te overhalen een robbertje te vechten met de buurman. En net daardoor is ze absoluut om op te eten. Of om heel eventjes aan een haakje aan de muur te hangen, wanneer ze haar typische kleuterkuren tentoon spreidt.

Zowel de kinderen als de voorlezers zullen elk op hun manier van deze verzamelbundel genieten. De verhalen zijn net lang genoeg om er eentje voor te lezen voor het slapengaan, of een viertal tijdens een voorleeshalfuurtje tussendoor. Elk verhaal heeft trouwens een mooi opgebouwde spanningsboog met een kleine clou, alhoewel die voor de kinderen niet altijd even evident is. De vragende blik op het einde moet u er dan maar voor lief bijnemen.

Het enige spijtige aan dit boek is het papier waarop het werd gedrukt. Er werd gekozen voor een ongebleekt, ruw papier, dat veeleer aan kleur- en knutselboeken doet denken dan aan een voorleesboek. Ook een harde kaft had niet misstaan voor een boek dat – gezien het aantal verhalen – toch een tijdje mee moet kunnen. Daartegenover staat uiteraard dat net daardoor de prijs wel heel democratisch is gebleven: voor maar 14,95 € krijg je uren voorleesplezier.

De prenten van Sylvia Weve zijn ronduit schitterend voor dit soort verhalen. Ze zijn zwierig en bezitten een leuke mengeling van onschuldige humor en licht venijn.

Held in nesten ***

Ook Pelle van Joke van der Kamp is een innemend personage. In Het grote boek van Pelle krijgen we tien verhalen die eerder verschenen in Pelle kan het zelf wel en Pelle is een held, aangevuld met vijf nieuwe vertellingen.

Pelle Pereboom is nauwelijks ouder dan Merel, maar toch is het verschil levensgroot. Ook Pelle is een echt jongetje van vlees en bloed: afwisselend lief, stout, behulpzaam, stoer of angstig. Maar terwijl de kleuter Merel nog heel erg op zichzelf gericht is, heeft Pelle al het besef dat hij rekening moet houden met de buitenwereld. En daar gaat het meestal mis. De jongen heeft namelijk een ongelofelijk vermogen om zichzelf in hachelijke situaties te brengen. Het stramien van de verhalen is dan ook telkens hetzelfde: Pelle brengt zichzelf in de problemen en slaagt er na veel gedoe toch in om de situatie weer op te lossen.

Zoals de meeste kinderen van een jaar of zes houdt Pelle namelijk nogal van avontuur. In een van de verhalen beslist hij samen met zijn beste vriend Thijs om op een woensdagnamiddag een ritje met de bus te maken. Pelle weet best dat zijn moeder dat niet goed zou vinden: veel te gevaarlijk. Maar hij doet het toch, omdat hij geen bangerd wil lijken. En dus vertrekken ze naar Thijs’ oma. Tenminste, dat is het plan, maar natuurlijk loopt het al snel fout. Heel even steekt paniek de kop op en dreigt er grote ruzie tussen de twee vrienden, maar gelukkig is Pelle ondernemend genoeg om voor een goede afloop te zorgen.

De mooie prenten in zwart-wit zijn van Els van Egeraat en zijn heel herkenbaar. Dankzij de duidelijke gezichtsexpressie focussen ze op het weergeven van de emoties van de personages, waardoor ze ondersteunend werken bij het verhaal.

Opvallend aan de voorleesverhalen is hun lengte. Lekker lang, zegt de persinformatie. En dat zijn ze ook, soms wel tot 22 pagina’s. Zo lekker lang dus, dat ze vooral geschikt zijn voor ouders met lekker veel voorleestijd, of voor kinderen met lekker veel geduld, als blijkt dat het verhaaltje weer eens niet helemaal in één enkel voorleesmoment past.

Tine Mortier

Lees ook de andere Voorlees-boeken-recensies:
Afl. 9: Guus Kuijer - Polleke
Afl. 8: Chih-Yuan Chen - Kiekeboe ***
Afl. 8: Kathrin Schärer - Stadsmuis en Veldmuis **
Afl. 8: Bibi D. Tak & Noëlle Smit - Fiet wil rennen ****
Afl. 8: K-J. Rogaar & F. Groothof - Kip & mannetje Bib **
Afl. 8: Christian Duda & J. Friese - Al zijn eendjes *****
Afl. 7: Wegenast & Meyer - Hanna en ik ****
Afl. 7: Aertssen - Vogeltjelief ***
Afl. 7: Dreesen & Gerestein - Vertelopa ****
Afl. 7: Meinderts, Jekkers - Ballade v/d Dood *****
Afl. 7: Misschaert & Coenen - Balthazar... ****
Afl. 6: Paul Biegel - Ik wou dat ik anders was ***
Afl. 6: Paul Biegel - De dwergjes van Tuil ****
Afl. 6: Paul Biegel - Nachtverhaal ****
Afl. 5: De Prins, Van der Linden e.a. - 1001 spookjes ***
Afl. 5: V. Oudheusden & V. Doninck - Metromonsters *****
Afl. 5: Dros & Geelen - Naar het ziekenhuis ****
Afl. 4: Satoru Onishi - Wie zit waar?***
Afl. 4: Whybrow & Eaves - Slaap lekker, lieve dieren***
Afl. 4: Miler & Petika - Hoe Molletje aan...*
Afl. 4: Edel Rodriguez - Zeno op zwemles***
Afl. 3: Lauren Child e.a. - Goudlokje en de drie beren ****
Afl. 2: Wormell - Een bos vol enge wilde beesten ****
Afl. 2: Pauli & Schärer - Allebei blij ***
Afl. 2: Stohner & Wilson - Welterusten sterren **
Afl. 1: Dirk Nielandt (e.a.) - Onder de sterren ****