• Auteur: Liesbet Slegers
  • Titel: Karel
  • Uitgeverij: Clavis
  • ISBN 9789044810349
  • Leeftijd: 2+ / Beoordeling: **
  • Auteur: diverse auteurs
  • Redactie: Marlous van Mourik
  • Titel: Kleertjes uit, pyjamaatjes aan
  • Uitgeverij: Ploegsma
  • ISBN 9789021666730
  • Leeftijd: 2+ / Beoordeling: ***
  • Auteur: Germano Zullo & Albertine
  • Titel: Een dagje naar de stad
  • Uitgeverij: Nieuw Amsterdam
  • ISBN 9789046806654
  • Leeftijd: 3+ / Beoordeling: ****
  • Auteur: Stern Nijland
  • Titel: Het grote monstercircus
  • Uitgeverij: Nieuw Amsterdam
  • ISBN 9789046805794
  • Leeftijd: 4+ / Beoordeling: ***
  • Datum bespreking: 13 Januari 2010

Voor lezers [16]:
Vier boeken voor baby’s, peuters en kleuters


Met lezen en voorlezen kan je maar best zo snel mogelijk beginnen. Geen paniek, over de redenen waarom en waar het zoal goed voor is, ga ik het niet hebben. Men leze er de vakliteratuur op na. Laten we het er op houden dat kinderen aan de boeken moeten. Nu onmiddellijk. Het is er de tijd van het jaar voor, en het aanbod is groter dan ooit. En dan heb ik het niet alleen over de voel-, knisper-, grabbel en sabbelboekjes, maar net zo goed over de echte boeken. Je weet wel, met kaft en bladeren van karton of papier en daarop een rode draad of iets wat voor een verhaal kan doorgaan.

Liesbet Slegers – Karel **

Karel van Liesbet Slegers is zo’n boek. Er verschenen ondertussen al 25 boeken over het gelijknamige figuurtje en zijn buurmeisje Kaatje, en samen met pakweg Jules en IJsje vormen ze een vaste waarde binnen het aanbod van Vlaamse peuterboeken. Dat is te danken aan de fijne prenten van Slegers: ze bestaan uit herkenbare en kleurrijke vormen met sterke zwarte omlijning. Precies wat peuters en jonge kleuters nodig hebben. Het figuurtje van Karel is zowat het prototype van een peuter; schattig en met een oversized rond hoofd, waarop eenvoudige stekeltjes getekend staan. De vrij eenvoudige prenten worden hier en daar ondersteund door een stukje kleurenfoto als detail of als achtergrond. Dat is een prettige afwisseling op de schildertechnieken, maar het komt de leesbaarheid niet altijd ten goede. Zo zijn zwarte letters op groene klavers of op een rode gebreide sjaal haast niet te lezen.

Karel biedt een soort kennismaking met het opgroeiende hoofdfiguurtje, vanaf de dikke buik van mama, over het eerste tandje tot de flinke kleuter die na een verhaaltje gaat slapen. Op de eerste spreads verloopt dat in chronologische volgorde, maar aan het einde van de vijfde spread is Karel al een flinke kleuter. Vanaf dat punt hebben we niet langer een verhaal, en wordt het boek eerder informatief, met benoemen van kledingstukken, zoekprenten over pijntjes na een valpartij, informatie over transport, familieleden en dagelijkse bezigheden. Veel samenhang zit er dus niet in, maar de aanpak biedt wel het voordeel dat je aparte stukjes kunt voorlezen bij verschillende gelegenheden. En dat is bij beweeglijke en ongeduldige peuters altijd een voordeel.

Div. auteurs, Marlous van Mourik (redactie) - Kleertjes uit, pyjamaatjes aan ***

Echte verhalen krijgen we dan weer wel in Kleertjes uit, pyjamaatjes aan. Deze mooie uitgave is een compilatie van niet minder dan 44 verhalen en gedichten van diverse auteurs en illustratoren. Tussen deze bijdragen zitten voor de hand liggende klassiekers, zoals ‘Dikkertje Dap’ van Annie M.G. Schmidt, ‘Het verhaal van Pieter Konijn’ van Beatrix Potter, enkele ‘Muis’-prenten van Lucy Cousins en zelfs het wiegeliedje ‘Slaap kindje, slaap’.

Dat laatste krijgt een schitterende prent mee van Noëlle Smit: een reusachtig wit schaap met zwarte kop, staart en poten, maar gelukkig ook met witte hoefjes. De eenvoudige illustratie bewijst hoe sterk het visuele onze totale ervaring van een gedicht of lied kan beïnvloeden. Ondanks het klassieke gegeven van de prent, wordt het overbekende liedje op die manier iets nieuws en prikkelends, waar we heel even met andere ogen naar kijken. Om het daarna met veel plezier lekker ouderwets aan onze kinderen voor te zingen.

De kaft van het boek is een mooie illustratie van het uiteenlopende beeldmateriaal binnenin: van de klassiek-gezellige tekeningen van Potter, over de kleurrijke aquarellen van Annemarie van Haeringen en de onnavolgbare Jip en Janneke van Fiep Westendorp, tot de geheel eigen stijl van Harmen van Straaten. Met de tekst gaat het net zo. De rode draad is uiteraard het slapengaan, maar dat wordt telkens verrassend anders ingevuld. Twee verhalen die speciaal voor deze bundel geschreven werden trokken daarbij onze aandacht: ‘Speentje’ van Mirjam Oldenhave en ‘Dag kamertje’ van Imme Dros. In ‘Speentje’ vinden papa en broer Bob de ideale, zij het niet erg orthodoxe manier om zelfs tijdens een huilbui van de nieuwe baby rustig te spelen. ‘Dag kamertje’ is een kort prentenboekverhaal, met tien tekstblokjes en bijhorende illustraties. Floortje groeit uit haar oude kamertje en krijgt een nieuwe kamer. Ze is ontzettend ongeduldig om in haar nieuwe, grote bed te slapen. Maar tijdens die eerste nacht mist ze toch het vertrouwde bedje van vroeger. De tekst is eenvoudig en raak, en de prachtige prenten van Harrie Geelen maken het geheel af. Het zou een boekje apart kunnen zijn.

Een klein minpunt aan deze geslaagde uitgave is dat de namen van auteurs en illustratoren niet opgenomen werden bij de teksten en prenten zelf. Kinderen hebben er uiteraard geen boodschap aan of het verhaal of de prent van deze of gene is, maar voor de voorlezers was het aangenamer geweest niet telkens terug te hoeven bladeren naar de index. Maar los daarvan: het ideale geschenkboek voor al wie een fijn bedritueel wil invoeren.

G. Zullo & Albertine - Een dagje naar de stad ****

Ook leuk is het bijna woordloze Een dagje naar de stad van Germano Zullo en Albertine. Deze oorspronkelijk Franse uitgave heeft een groot rechtopstaand formaat, en bestaat uit 7 spreads in stevig karton, dat de meeste peuterhanden probleemloos doorstaat. Elke spread toont een nieuw tafereel in een grote stad, waarop een veelheid aan dingen te zien is.

Het leuke is dat dezelfde personages steeds terugkomen, en in een vergelijkbare situatie net iets anders doen. Die personages staan op de achterflap getekend, zodat ook minder oplettende kijkers ze makkelijk kunnen volgen. Zo is er de man met het bord ‘Geluk voor iedereen’, die op elke spread meer volgelingen krijgt, tot hij op het laatst een goeroe lijkt. Of de moeder met het jengelende kind dat op elke prent iets aanwijst met de woorden ‘Ik wil die’, tot op de laatste prent de moeder luid en duidelijk ‘Nee!’ zegt, nog voor het kind zijn mond kan opendoen. Of de aliens die hun ruimtetuig kwijtspelen, de krokodil aan de leiband die een eend achternaloopt, of de man in het wagentje telkens meer koffers kwijtraakt. Een veelheid aan verhalen dus, waarnaar het fijn zoeken is op de volle, kleurrijke prenten, die met veel humor en zin voor detail werden uitgevoerd.

Stern Nijland - Het grote monstercircus ***

Nog een boek waarin peuters en kleuters naar hartenlust kunnen speuren is Het grote monstercircus van Stern Nijland. Al is die titel een beetje misleidend, want het blijkt hier niet te gaan om een groot circus met monsters, maar wel om een circus waarin grote monsters een centrale rol spelen. Zó centraal zelfs, dat kleine getalenteerde artiesten geen kans maken om ooit de piste te halen. Maar dat is buiten Fien en Frederik gerekend. Fien is klein, maar wil dolgraag koorddanseres worden, terwijl de grote Frederik graag in de schoonmaakploeg zou werken, maar voorbestemd lijkt voor een glansrol in de voorstelling. Allebei worden ze er doodongelukkig van, en dus verzinnen ze samen een plan om de vastgeroeste gewoontes van het circus te doorbreken. En daarbij blijkt de circusdirecteur uiteindelijk een heel onverwachte rol te spelen.

Het grote monstercircus is een vrij klassiek verhaal waarin een duidelijke boodschap over eigenheid en verscheidenheid doorklinkt. Gelukkig wordt het lees- en kijkplezier hier niet door overschaduwd, wat bij dergelijke boeken maar al te vaak het geval is. Dat dit prentenboek daaraan ontsnapt, is te danken aan de originele invalshoek van de monsters, die zowel voor het verhaal als voor de prenten een dankbaar uitgangspunt blijkt. Op de kleurrijke illustraties krioelt het van de vreemdsoortige wezens met of zonder poten, voelhorens, slurven en vleugels in alle maten, hoeveelheden en kleuren. De gelaatsuitdrukkingen van de monsters zijn bovendien verrassend overtuigend, zodat kinderen ook zonder tekst het verhaal grotendeels kunnen volgen. Door de combinatie van aquarel, potloodtekening, collage en inkt worden de prenten een feest voor nieuwsgierige en zoekgrage kleuters.

Tine Mortier

Lees ook de andere Voorlees-boeken-recensies:
Afl. 15: Ann de Bode - Mijn familie - een reis door de tijd
Afl. 14: Jan De Kinder - Van de ezel die bleef staan ****
Afl. 14: Tineke van der Stelt - Api leert zwemmen ***
Afl. 14: Ingrid & Dieter Schubert – Olifantensoep ****
Afl. 14: Norac & Aertssen - Hugo, dichter en politieman ***
Afl. 13: Yeoman & Blake - De wilde wasvrouwen ****
Afl. 13: Van Haeringen - Jongen die zijn brood knipte ****
Afl. 13: De Moor & Leroy - Sebas de zeerover ***
Afl. 12: Brigitte Minne - Iedereen prinses ****
Afl. 12: Quentin Blake - Je bent maar twee keer jong! ****
Afl. 12: Van Oudheusden - Aisja ****
Afl. 11: S. de Weijze - Niemand zag het behalve Wolf ****
Afl. 11: Eric Carle - Rupsje Nooitgenoeg (pop-up)*****
Afl. 11: Beatrix Potter - Het voel- en telboek ***
Afl. 10: Rindert Kromhout - Het grote boek van Merel
Afl. 10: Joke van der Kamp - Het grote boek van Pelle
Afl. 9: Guus Kuijer - Polleke
Afl. 8: Chih-Yuan Chen - Kiekeboe ***
Afl. 8: Kathrin Schärer - Stadsmuis en Veldmuis **
Afl. 8: Bibi D. Tak & Noëlle Smit - Fiet wil rennen ****
Afl. 8: K-J. Rogaar & F. Groothof - Kip & mannetje Bib **
Afl. 8: Christian Duda & J. Friese - Al zijn eendjes *****
Afl. 7: Wegenast & Meyer - Hanna en ik ****
Afl. 7: Aertssen - Vogeltjelief ***
Afl. 7: Dreesen & Gerestein - Vertelopa ****
Afl. 7: Meinderts, Jekkers - Ballade v/d Dood *****
Afl. 7: Misschaert & Coenen - Balthazar... ****
Afl. 6: Paul Biegel - Ik wou dat ik anders was ***
Afl. 6: Paul Biegel - De dwergjes van Tuil ****
Afl. 6: Paul Biegel - Nachtverhaal ****
Afl. 5: De Prins, Van der Linden e.a. - 1001 spookjes ***
Afl. 5: V. Oudheusden & V. Doninck - Metromonsters *****
Afl. 5: Dros & Geelen - Naar het ziekenhuis ****
Afl. 4: Satoru Onishi - Wie zit waar?***
Afl. 4: Whybrow & Eaves - Slaap lekker, lieve dieren***
Afl. 4: Miler & Petika - Hoe Molletje aan...*
Afl. 4: Edel Rodriguez - Zeno op zwemles***
Afl. 3: Lauren Child e.a. - Goudlokje en de drie beren ****
Afl. 2: Wormell - Een bos vol enge wilde beesten ****
Afl. 2: Pauli & Schärer - Allebei blij ***
Afl. 2: Stohner & Wilson - Welterusten sterren **
Afl. 1: Dirk Nielandt (e.a.) - Onder de sterren ****