The good, the bad & the politically sound

Of het 35e International Film Festival Rotterdam (IFFR) een betere editie was dan voorgaande jaren is een belachelijke vraag. Geen bezoeker ziet elk jaar alle films om een gedegen vergelijking te kunnen maken. Het hangt geheel af van welke films je kiest of het een geslaagde editie is geworden. En aangezien je de keus hebt uit honderden korte en lange films, is er elk jaar een goede editie samen te stellen. Een verantwoorde ook. Of een slechte, zo je wilt.

De slechte editie

De slechte editie van IFFR bevat een Kavn-film. Deze Filippijnse filmmaker maakte met Bahag kings, een film over muzikanten die een bandlid kwijt zijn. De mannen dansen rondjes op straat in hun onderbroek en middels lelijk in beeld gebrachte teksten wordt het stupide verhaal verteld. Ook de laatste film met Isabelle Huppert, Gabrielle, weet met teksten in beeld een film volledig te verknallen. Huppert en haar tegenspeler weten niet te overtuigen in hun echtscheidingsdrama dat perfect voor toneel geschikt zou zijn, maar op het witte doek volledig de plank misslaat. Interessanter zijn films waar je het talent in herkent, maar die een halfslachtig eindoordeel opleveren. Tiger awardwinnaar Walking on the wild side is daar een voorbeeld van. De film handelt over drie volledig ontspoorde jonge mannen in het Zuidwesten van China. Scherp in beeld gebracht, maar het verhaal rammelt. De voor een Oscar genomineerde Tsotsi gaat eveneens over criminelen, maar is gesitueerd in de townships van Johannesburg. Hoofdpersonage Tsotsi (uitschot) jat een auto en onbedoeld de bijbehorende baby, waardoor hij tot inkeer komt. Visueel en muzikaal zit de film zeer strak in elkaar, maar het verhaal is ongeloofwaardig.

De verantwoorde editie

Zeker op een festival als het IFFR kun je meerdere meetlatten naast elkaar hanteren. Een film kan bijvoorbeeld goed zijn vanwege het verhaal, de overtuigingskracht en het acteerwerk (neem publieksfavoriet Eden). Maar filmhistorische of visuele waarden kunnen ook een sterke film opleveren (Terry Gilliam’s Tideland valt door de mand als je kijkt naar de overtuigingskracht, maar bevat prachtige visuele vondsten). Tot slot is er de meetlat die meer kijkt naar de sociale en politieke kenmerken van een film. In de sociaal-realistische films staat vaak een bevolkingsgroep of een tragische gebeurtenis centraal en wordt meestal met behulp van een fictieve hoofdpersoon een verhaal vertelt. Ahlaam is de eerste film opgenomen in Irak na de val en vertelt het verhaal van een bombardement op een inrichting middels het hoofdpersonage Ahlaam. Voices of Bam laat fluisterstemmen vertellen over hun geliefden die omkwamen tijdens de aardbeving in de Iraanse stad uit de titel. Geen originele films wat betreft verhaal of vormgeving, maar Ahlaam en Bam zijn indrukwekkende weerslagen van de realiteit. Nuit noir, 17 octobre 1961 is een film die vanuit artistiek oogpunt hoog scoort en tevens een maatschappelijk relevante dreun achterlaat. De film reconstrueert een demonstratie van Algerijnen in Parijs ten tijden van de onafhankelijkheidsoorlog tussen beide landen. Vanuit verschillende perspectieven wordt het verhaal verteld. Dit is zo sterk gedaan, dat je – 44 jaar na dato – nog boos wordt.

De goede editie

Met wat geluk (zie maar eens kaartjes te bemachtigen) is er een ultieme IFFR-editie samen te stellen. In deze editie steeds minder Azië. Three times van Hou Hsiao-hsien (Taiwan) weet nog te boeien, Linda Linda Linda (Japan) is lollig en de Thaise film Citizen dog (Thailand) is rijk aan visuele vondsten en humor. Maar dat is het wel zo’n beetje. Opvallender zijn twee sterke publieksfilms uit Australië. Opal dream, over een meisje met imaginaire vriendjes die zoekraken, is een glimlachfilm eerste klas. Look both ways, over een kunstenares die overal ongelukken ziet gebeuren, is een relatiedrama met de juiste hoeveelheid relativerende humor.

Uit België komen twee films die eenzelfde onderwerp hebben; de reactie van een gemeenschap op de dood van een kind. Un jour d’été behandelt dit halfslachtiger dan het voortreffelijk gecomponeerde en geacteerde Een ander zijn geluk. Ook Nederland is present in Rotterdam. Het Zwijgen is een fraai gefilmde cultuurhistorische ( - ) detective, waarin vooral de bijrollen detoneren door schmierend acteerwerk. De eerste lange film van David Lammers, Langer licht, is echter een schot in de roos. In dit sociaal-realistische drama vervullen Raymond Thiry en Dai Carter als vader en zoon glansrollen. Uit Tsjechië dit jaar ook twee interessante films. Martin Sulik (van The Garden) doet z’n best met City of the sun, maar echt opvallen doet Bohdan Sláva met het relatiedrama Something like happiness. Hierin komt een reeks aan personages langzaamaan tot leven middels een goede verhouding van humor en drama. Een film waarvan je niet wil dat ie eindigt.

Voor de filmfreaks is The pervert’s guide to cinema weggelegd, waarin psychoanalyticus Slavoj Zizek de gehele filmhistorie door een zeer mannelijke freudiaanse bril bekijkt en zelf opduikt in scènes uit Hitchcock- en Lynchfilms. Zeer vermakelijk. Het meest gelachen heb ik echter om een musical over marihuana. In Reefer madness komen alle slechte gevolgen van drugs tot in het extreme in beeld. De film zit bomvol Grease- en Rocky Horror Picture Show-achtige liedjes, waarbij je goed op moet letten om geen woordgrap te missen. Geniaal grappig.

Zeer terecht werd de Duitse film Eden tot publieksfavoriet uitgeroepen. Deze glimlachfilm, gaat over de liefde voor eten en de relatie tussen een kok en een serveerster. Waarom het zo’n mooie film is? Alles zit goed: het verhaal, de beelden (al moet je niet met een lege maag gaan kijken naar al dat eten), het acteerwerk en die ene waanzinnige scène die je bijblijft. Zodra je de film ziet, zul je de bewuste scène herkennen. Eden en veel andere films zullen in de loop van het komende jaar in je eigen filmzaal te zien zijn. Reeds te bezichtigen is mijn persoonlijke favoriet Me & you & everyone we know, een film die deze goede editie van het IFFR 2006 tot een perfecte maakt.

Het beste van IFFR 2006:
1. Me & you & everyone we know
2. Eden
3. Reefer madness
4. Langer licht
5. Nuit noire, 17 octobre 1961
6. Look both ways
7. Something like happiness
8. Sagrada familia
9. The pervert’s guide to cinema, part 1 & part 2
10. Every other week
11. The fish fall in love
12. Land of the blind
13. Old joy
14. The boy who was dubbed (short film)
15. Lonesome Jim

Ricco van Nierop

Relevante recensies op de Recensent:
Carlos Reygadas - Battala en el cielo
Miranda July - Me & you & everyone we know
IFFR 2006 - Vooruitblik
IFFR 2005 – Verslag
IFFR 2004 – Scenes from a festival 1
IFFR 2004 – Scenes from a festival 2
IFFR 2004 – Vooruitblik