Terechte winnaar en verliezer?
Een beetje festival deelt prijzen uit. Het IFFR een heleboel. Onder andere kreeg 4 van Ilya Khrzhanovsky (Rusland) een VPRO Tiger award en een nieuwe prijs getiteld The Golden Cactus, de Theo van Gogh Award for Maverick Filmmakers. Zeer terecht die aandacht allemaal voor deze experimentele film. Het begin van 4 hakt erin als drilboor in een kale straat met honden. De film zakt na een zeer sterk en humoristisch half uur in, maar blijft zeker, ook door latere dramatische scènes, bij. Dat geldt natuurlijk voor de vele weglopers tijdens de vertoning.
Wonderbaarlijk genoeg kreeg de Noorse film Hawaï, Oslo (Erik Poppe) geen award. De film vertelt enkele aparte verhalen die langzaamaan vernuftig in elkaar grijpen. Een helderziende hulpverlener probeert een ongeluk te voorkomen, welke hij voorvoelt. Maar komt zijn droom uit? Hawaï, Oslo is een spannende en grappige film over dromen en (mis)daden, over toeval en noodlot.

Dames in ontwikkeling?
Met 250 speelfilms valt er altijd wel een thema te ontdekken. Dit jaar opvallend veel vrouwen in hoofdrollen die een ontwikkeling doormaken. Het mooie drieluik Paradise Girls volgt drie vrouwen in hun problemen met hun mannen (minnaar, vader en zoon). Ook in het lome How the Garcia Girls Spent Their Summer uit Argentinië staan drie vrouwen centraal (oma, moeder, kleindochter), die allen een seksuele drempel overgaan. De twee jonge meiden in het subliem gefilmde maar zeer zwaarmoedige Samaritan Girl (Kim Ki-Duk) hebben een heftige jeugd als prostituee, terwijl de twee adolescenten in My Summer of Love juist rustig hun identiteit mogen ontdekken.  De meest opvallende film onder dit kopje komt van Todd Solondz (Storytelling, Happiness). Zijn Palindromes heeft een hoofdpersonage dat al vanaf haar twaalfde graag moeder wil worden. Om uiterlijke stereotypering te voorkomen heeft de regisseur ervoor gekozen het meisje te laten spelen door telkens andere actrices; blank, zwart, roodharig, blond, dik, dun, jonger en ouder. Met als strekking: wat er ook gebeurt, blijven we niet dezelfde die we waren? Vreemd.

Is je mama niet thuis?
Met veel vrouwen en mannen in films (deze constatering is zo vreemd niet als ie lijkt), krijg je biologisch gezien ook veel kinderen in films. Dit jaar zaten ze er maar verlaten bij. De Mexicaanse jongens in Temporada de patos zijn een dagje alleen thuis en vervelen zich met computerspelletjes, het pesten van de pizzakoerier en het bakkende buurmeisje. Tot vermaak van de kijker. Minder vermakelijk zijn de achtergelaten kinderen in de sterke Japanse film Nobody Knowsen in het zwakke Franse Demi-tarif. Ja, lachen om de vernuftige oplossingen die de kinderen verzinnen om aan eten te komen of zonder water en elektriciteit te overleven. Dat lachen vergaat je snel als moeders na weken, maanden echt niet meer terugkomt. Nobody Knows is een sterke film en toont het onderwerp daardoor schrijnender dan het zwalkende Demi-tarif.

Liever een kapotte wasmachine?
Bas (9) zoekt een man voor zijn moeder (Monic Hendrickx, die maar niet kan tegenvallen) en plaatst een advertentie; Gezocht: Man. De film onder diezelfde titel werd gemaakt door Patrice Toye, die eerder het fantasierijke Rosie afleverde. Haar huidige film is een mooi portret van een wat vreemde lieve jongen en zijn wat eenzame moeder. Die moeder die niets moet hebben van de kennis die haar wasmachine komt repareren. Misschien had ze gewoon ook zo’n groene moeten kopen in Maleisië. Dat deed althans Teoh in The Beautiful Washingmachine, een droogkomische film over het apparaat, waar hij een wasmeisje krijgt bijgeleverd voor de gevallen waarin de machine het begeeft. Dan maar liever over op de handwas.

Publieksfavorieten?
Na de film, nog even je score doorscheuren op het daarvoor bedoelde enquêteformuliertje. Was het een 1 waard, een 5 of ergens ertussenin? Meestal ergens ertussenin. En elke dag even de toptien checken, om alsnog achter de meute aan kaartjes te vergaren voor de topfilms. Zo heeft het publiek met elkaar Turtles Can Fly tot favoriet uitgeroepen. Een mooie sociaal-realistische, politiek correcte, actuele, geëngageerde film van de maker van Een tijd voor dronken paarden (Bahman Ghobadi) waar de filmhuizen het komend jaar voor vol zullen lopen. Over mijnrapende kinderen in een vluchtelingenkamp op de grens van Irak. Met 90 minuten lang een irritant schreeuwend jongetje genaamd Satellite, dat er voor zorgde dat de film van mij niet hoger dan een 3 scoorde.
Dan gaat mijn voorkeur toch uit naar de rest van de top 5: Brothers (rechtlijnig, maar zeer sterk drama); The Edukators (zie de aparte recensie over deze Duitse moraalridders); Bin-jip (Kim Ki-Duk, die naam moet ondertussen genoeg zeggen); Le grand voyage (roadmovie over tocht naar Mecca door vader en zoon).
Maar verschil van mening rechtvaardigt het enorm diverse programma van het IFFR. Het lijstje met mijn 5-puntenfilms (Hawaï, Oslo, Sideways, I am a sex addict, Un dia sin Mexicanos, Sixty-nine en Primer) raakt bijvoorbeeld al snel het contact met de publieksfavorieten kwijt. Maar dat zullen die andere 358.000 bezoekers ook wel hebben ondervonden.