'Hebt ge soms vuur, of altijd?'
Crossing Border: zaterdag

De zaterdagavond van Crossing Border op de nieuwe locatie voelt al bijna vertrouwd. We weten ondertussen de weg tussen de verschillende zalen en vinden rust bij de vogels en violen van Eva Meijer, indrukwekkende woorden bij PJ Harvey en Lotte Dodion, fijne indierock bij Angel Olsen, hartverscheurende songs van John Morland, experimentele sferen bij The Low Anthem en ontspannen hiphop bij Tiggs Da Author.

Eva Meijer & Simone Manuputty Terwijl in de Zwarte Ruiter de jonge Haagse band The Hazzah de boel onveilig maakt met garagerock, heerst in de Lutherse Kerk serene rust. De zaal stroomt steeds voller, boven in de kerk vliegt een zwerm raven en Eva Meijer leest niet zomaar voor uit haar jongste roman. De hoofdpersoon van ‘Het vogelhuis’ heet Len Howard en heeft haar viool aan de wilgen gehangen om het leven van vogels te bestuderen. Vogels die in en uit haar huis vliegen. Meijer heeft violist Manuputty meegenomen en zelf bespeelt ze het tafelorgel dat Lisa Hannigan gister op het podium heeft achtergelaten. De combinatie pakt mooi uit: de serene zaal, het enorme, maar stille bombastische kerkorgel, de geprojecteerde vogels op de hoge muren en de muziek vormen een mooi decor voor de roman-fragmenten: ‘De vogels laten me zien dat tijd niet de lijn is die mensen ervan maken. Dingen eindigen niet, ze veranderen alleen van vorm. Een gevoel wordt een gedachte, een gedachte een handeling, een handeling een gedachte, een gedachte een gevoel. Het eerste gevoel keert terug, trekt strepen door nieuw gevoel. De eerste gedachte slaapt een tijd, steekt dan weer de kop op. Zo mengen tijden zich, zo bestaan we in verschillende momenten tegelijk.’

PJ Harvey Konden we maar op verschillende plekken tegelijk zijn, dan zouden we indieband Warhaus niet missen, de Graphic Novels kunnen zien en het begin van Angel Olsen. De Lutherse kerk is ondertussen compleet vol en presentator Menno Pot komt met een waarschuwing. ‘PJ heeft straks weinig tijd om te signeren, dus koop alvast haar bundel, dat scheelt tijd.’ Het levert geen run op richting boekenstand. Poëziebundels verkopen blijkbaar ook slecht als ze geschreven zijn door bekende artiesten. Of wil niemand zijn plek in de zaal verlaten? PJ komt op, achter haar worden foto’s getoond van Seamus Murphy die haar inspireerde tot haar gedichten. Beelden van Kosovo en Afghanistan. Harvey bezocht diverse voormalige oorlogsgebieden met Murphy, schreef er de bundel ‘Hollow of the Hand’ mee vol en bewerkte de gedichten vervolgens weer tot songs voor haar eerder dit jaar verschenen plaat ‘Hope Six Demolition project’. Nu vertelt ze erover en leest ze subliem voor – soms heftige teksten, zeker in combinatie met de beelden. Uit The Abondoned Village:

Angel Olsen Mocht PJ Harvey geheel overstappen op poëzie (wat niet te hopen is), dan staan haar opvolgsters zich al warm te draaien. Hadden we in 2014 Courtney Barnett op het festival, nu is Angel Olsen de nieuwe PJ. Wat niet helemaal klopt, Angel zet soms een pathetische galmstem op die in niets lijkt op Harvey. Maar qua drive en indierock-sound zijn er zeker overeenkomsten. Met haar band staat ze lekker te spelen, wat duidelijk effect heeft. Ze speelt een reeks toffe songs van haar laatste album ‘My Woman’. Uit ‘Give it all up’ scanderen we tot slot: ‘Where you are is where I want to be’.

John Morland wordt een countryzanger genoemd. Dat is misleidend en te simplistisch. Dit is een singer-songwriter die country en akoestische blues met elkaar mengt. Het levert prachtige songs op met mooie melodielijnen. Tel daar de droevige verhalen bij op en de schitterende stem en je hebt een hartverscheurend optreden in de Lutherse kerk. In de verte doen zijn songs en stem wel een beetje aan John Hiatt denken. Voor een muisstil publiek zingt hij: ‘I ain’t dead yet and there ain’t no glory in regret.’

Eleanor Friedberger Na zo’n indrukwekkende Morland, kost het moeite over te schakelen. Gelukkig maakt Friedberger niets-aan-de-muziek in het genre vrolijk huppelende indiepop. Niet alles hoeft zwaar en diepzinnig te zijn, we zijn hier ten slotte op een literatuurfestival… Eleanor: ‘It’s a pleasure to be here at this festival about words. I like words. You know what I’ll play you a song with a lot of them words.’ De band, inclusief bassist met Bill Cosby-trui, laat de songs in elkaar overlopen, waardoor de vaart er lekker in blijft.

Poetry Stage: Lotte Dodion, Will Burns Ondertussen is in het Humanity House presentator Tsead Bruinja aan een marathon begonnen; tussen tien en kwart over twaalf (beste scherpe marathon-tijd) introduceert hij tien dichters van Roos van Sen tot Michel Faber. Will Burns is overduidelijk nerveus bij zijn eerste optreden buiten thuisland Verenigd Koninkrijk. Hij dicht over een fictional England, over een jeugdvriend die omkwam bij een auto-ongeluk. Tot slot vraagt hij aan de volle zaal: ‘Are there countrymusic-fans here?’ en krijgt één reactie ‘Aha, we’re both here. This poem is for Gram Parsons.’ Minder zenuwen bij de Vlaamse performance-poet Lotte Dodion. Ze draagt stukken voor uit haar succesvolle bundel ‘Kanonnenvlees’ (al vierde druk). Over sigaretten, liefde en afhankelijkheid: ‘Hebt ge soms vuur / of altijd?’ ‘Mag ik ook uw longen verdichten?’ Ze waarschuwt ons: ‘M’n gedichten zijn niet echt vrolijk, dus als ik een slok water neem tussendoor, neem een hap adem.’ Ze eindigt met een gedicht dat beter in de kerk had gepast, ‘Aftocht’: ‘ga nu / ga heen / wij water dat door vingers glipt / handen die geen kelk meer / je mond tot de bodem legen / stilte breken als brood’.

C Duncan Als je laatste album net niet zo goed is als ouder werk, staat dat een mooi concert niet in de weg. Kijk naar Lisa Hannigan en The Low Anthem. C Duncan is nog te kort bezig om van echt ouder werk te spreken, maar zijn recente ‘Midnight Sun’ is in ieder geval anders en in mijn optiek minder overtuigend dan zijn debuut van vorig jaar, ‘Architect’. Live in de kleine zaal van het Paard is hij met zijn band prachtige koortjes (3- en soms 4-stemmig!) aan het zingen over een bedje van drums en synths heen. Het blijft echter te clean, te weinig doorleefd, dus snel door naar:

The Low Anthem De band was bijna vergeten toen ze deze zomer met ‘Eyeland’ kwamen. Vijf jaar na hun vorige en acht jaar na hun doorbraak ‘Charlie Darwin’. De onnavolgbare band heeft met ‘Eyeland’ een behoorlijk ontoegankelijk album gemaakt en ook op het podium is het even wennen. Opvallend genoeg staat de zaal niet vol en wordt het hoe langer hoe leger. Staand halverwege de zaal mis ik ineens de grote zaal van de Schouwburg – daar had dit prachtig geweest – geen gerinkel van de bar door de stemmige muziek heen, geen dronken praters die heen en weer zwalken tussen deur en bar. Maar dan schuif ik naar voren en neemt de muziek me in haar greep. De band begint met violist Florence Wallis zittend achter een typemachine – why not, it’s Crossing Border – door het tikkende geluid heen praat/zingt ze – later valt de rest van de band in met een keur aan aparte instrumenten – een gong, een zingende zaag, keyboards en synths en o, ja ook nog een gitaar. Na een paar stemmige songs (met prachtige belichting!) rammen ze er ineens een snoeihard punkrock liedje uit, om daarna weer terug te schakelen naar zachtere folk-songs. Maar nog wel met de nodige experimenten, zo fluit zanger Ben Miller in z’n telefoon, laat die feedbacken met een tweede mobiel en roept het publiek op elkaar te bellen, waarna er een bescheiden koor aan feedbackfluitjes door het Paard klinkt.

Tiggs Da Author Hij bracht dit jaar al drie hele toffe singles op rij. De Britse rapper/soulzanger Tiggs Da Author heeft het in zich om uit te groeien tot een nieuwe Pharrell – hij schrijft puntige popsongs met veel soul, funk en hiphop-invloeden en heeft een uitermate vrolijke uitstraling. Dit alles maakt hij live met zijn band meer dan waar. Al vanaf de eerste noten is het feest in de kleine zaal van het Paard. De benen kunnen los, er wordt meegezongen – niet zozeer omdat iedereen z’n songs al kent, maar omdat ze simpel zijn en vol met herhalende kreten en refreinen. Ook roept Tiggs veelvuldig op tot interactie; meezingen, terugroepen, wedstrijdje schreeuwen tussendoor, een korte sit-down – zo aan het einde van de avond gaat het hier helemaal los – de festivalgangers werpen hun rode tasjes aan de kant, de gratis boeken van Ian McEwan zijn even aan hun lot over gelaten. Met ‘Fragile’, ‘Mr. Jackson, you’re kitchen is on fire’, ‘Swear down’ en ‘Run, run, run’ stromen de positieve vibes van podium naar publiek en terug. Wat een feestje.

Cass McCombs Over rennen gesproken, snel naar de overkant van de Prinsengracht, naar Het Koorenhuis waar Cass McCombs gewoon twintig minuten langer speelt dan gepland en eindigt met ‘Run, Sister, Run.’ We rennen, rennen, rennen zodat het sneller weer november is, de 25^e editie van Crossing Border volgend jaar – vast weer rondom de Grote Markt.

Ricco van Nierop

Lutherse Kerk tijdens Eva Meijer, foto: Ricco van Nierop

John Moreland, foto: Kristel Snellen

Eleanor Friedberger, foto: Kristel Snellen

Lotte Doidon, foto: Ricco van Nierop

The Low Anthem, foto: Ricco van Nierop

Tiggs Da Author, foto: Ricco van Nierop

Lees verder over Crossing Border: