Wie op zoek is naar heftig drama, zit deze weken goed in de bios. Neem alleen al Illégal, Rabbit Hole en In a better World waarin op geheel verschillende wijze ouders en kinderen een rol spelen. Films waar je stuk voor stuk niet heel blij uitkomt. Ook de vrolijke roadmovie Africa united kent zijn donkere kanten. Voor de ontspanning moet je bij Limitless zijn, want The Resident biedt juist spanning.

Africa United – Debs Gardner-Paterson
Cast: Eriya Ndayambaje, Emmanuel Jal; Release: 31-03-2011

Drie kinderen uit Rwanda zijn net te laat bij een voetbalscout, die kinderen zoekt voor een Afrikaans team. Het team moet gaan bestaan uit kinderen uit veel Afrikaanse landen en op de Wereldkampioenschappen in Zuid-Afrika een demonstratie geven. Eén van de kids, Dudu, neemt de leiding op zich en samen ondernemen ze een reis naar Kongo, Burundi en uiteindelijk naar Zuid-Afrika. Onderweg pikken ze andere kinderen op, die om verschillende redenen een uitweg uit een moeilijke situatie zoeken. Een jongen die als soldaat in een gang zit, een meisje dat in de prostitutie zit.
Ondanks de voorspelbaarheid van het verhaal en de duidelijk aanwezige wijze lessen (tegen oorlog, voor veilig vrijen, voor samenwerken) is dit een heel sprankelende film geworden. Maar ook weer geen vrolijke roadmovie voor het hele gezin. Kijkcijfer 9 kreeg de film terecht mee, want de vrolijkheid wordt geregeld doorbroken door de realiteit van Afrika. Samen met de kindsoldaat komen de kinderen in een heftig gevecht terecht, ze ontmoeten volwassenen die (op verschillende wijze) misbruik maken van kinderen. Daarnaast gaat het hele stel naar de kliniek voor een HIV-test.
Africa United is tevens het zoveelste bewijs, dat hoe saai voetbal ook is, het wel een goede basis kan zijn voor mooie films (denk aan de Britse films Fever Pitch, Bend it like Beckham en Looking for Eric of de Mexicaanse film Rudo y Cursi of de Iraanse film Offside).

Illégal – Olivier Masset-Depasse
Cast: Anne Coesens, Alexandre Gontcharov; Release: 31-03-2011

De Russische Tania woont met haar 13-jarige zoon Ivan illegaal in België. Als ze opgepakt wordt, weet haar zoon te vluchten. In een detentiecentrum probeert ze met behulp van een advocaat weer terug bij haar zoon te komen. Afgaande op deze korte inhoudsbeschrijving, zijn alle ingrediënten aanwezig voor een heftig, maatschappelijk drama. En inderdaad is de Belgisch/Franse film Illégal heftig. Natuurlijk focust het verhaal zich op Tania en haar strijd, maar via haar zien we hoe het andere illegalen afgaat die terug moeten en zouden willen naar hun land maar niet kunnen en nu onder dramatische omstandigheden in opvangcentra zitten. Illégal is een politiek en maatschappelijk belangrijke film en zal goed gebruikt kunnen worden door tegenstanders van de huidige regelgevingen rondom illegalen. Daarnaast is het een goede dramatische film, maar ik kan me voorstellen dat de heftigheid en het realisme hoge publieksaantallen in de weg zullen staan.

In a better World – Susanne Bier
Cast: Mikael Persbrandt, Trine Dyrholm; Release: 7-04-2011

De Deense regisseur Susanne Bier maakte indrukwekkende drama’s als Brothers en After the wedding en won met dit In a better World (Haevnen) een Oscar voor beste niet-Engelstalige film. Niet geheel terecht als je naar de andere genomineerden kijkt (Biutiful, Incendies), maar het is natuurlijk een volslagen belachelijke categorie: hoe alle niet-Engelstalige films met elkaar te vergelijken?
De film concentreert zich op twee vriendjes van een jaar of tien en op hun ouders. Elias zijn ouders zijn net uit elkaar en als zijn vader naar Afrika is (hij werkt daar als arts) woont hij bij zijn moeder. Op school wordt hij gepest tot een andere jongen, Christiaan, het voor hem opneemt. Christiaan is in het stadje komen wonen nadat zijn moeder aan kanker is overleden. De jongens trekken naar elkaar toe, met enkele gevaarlijke gevolgen. Wat die gevolgen zijn zit een beetje in de oorspronkelijke titel: Haevnen heeft niet met de hemel te maken, maar is Deens voor wraak.
Opvallend aan de film is dat hij begint met lange scènes van Elias’ vader in Afrika. Scènes waarin hij aan het werk is in een veldhospitaal in een oorlogsgebied. Later volgen er scènes waarin hij geconfronteerd wordt met geweld, waarin hij het kwaad letterlijk in de ogen kijkt. Eenmaal weer in Denemarken lijkt de situatie waar zijn zoon in terecht is gekomen een weerspiegeling van zijn Afrikaanse avontuur. Regisseur Bier en haar vaste scenarist Anders Thomas Jensen zijn altijd al goed geweest in het persoonlijk maken van het kwaad – in het drama op de vierkante meter. Ook in In a better World doen ze dat voortreffelijk met behulp van een reeks goede acteurs (oa. Trine Dyrholm, bekend van Festen en Troubled water). Net als Illégal (en ook Biutiful en Incendies) is In a better World geen film om vrolijk van te worden – sterker nog: als je niet uitkijkt, word je er depri van.

The Resident - Antti Jokinen
Cast: Hilary Swank, Jeffrey Dean Morgan; Release: 7-04-2011

Juliet is nog aan het bijkomen van een bad break-up en gaat op zoek naar nieuwe woonruimte. Midden in Brooklyn vindt ze een gigantisch appartement voor bijna geen geld. Bovendien is de huurbaas ook nog eens bijna zo knap als die dokter uit Grey’s Anatomy. ‘Tijd voor een beetje rebound-sex,’ knipoogt haar collega uit het ziekenhuis. Juliet kan wel wat afleiding gebruiken; naast haar heftige baan als dokter, zit ook haar ex nog achter haar aan.
Eigenlijk weet je al genoeg als je naar de poster kijkt. Hilary Swank (Juliet) blikt angstig opzij en Jeffrey Dean Morgan kijkt lang niet zo zwoel als hij kan. Dit wordt geen romantisch verhaal. Als zij dan ook nog eens een nieuw huis betrekt, een ex en een huurbaas achter zich aan krijgt, weet je dat je in een thriller bent belandt. Ondanks deze voorspelbare elementen, biedt The Resident genoeg verrassingen om anderhalf uur te kunnen boeien. Boeien? Wat je zegt, noem het gerust: beangstigen. Want de spanning slaat al toe als Juliet zich alleen thuis waant, maar wordt nog groter als ze doorkrijgt dat ze niet alleen is. The Resident is een sterke thriller waardoor je met geheel andere ogen naar je huurbaas gaat kijken.

Rabbit Hole – John Cameron Mitchell
Cast: Nicole Kidman, Aaron Eckhart, Dianne Wiest; Release: 7-04-2011

Het onderwerp ‘ouders die een kind verliezen’ zal tot in de eeuwigheid filmmakers (en anderen) blijven inspireren. Simpelweg omdat het een van de ingrijpendste dingen is die een mens kan overkomen. John Cameron Mitchell (weinig productief regisseur die eerder het onbekende Shortbus maakte en doorbrak met Hedwig the angry inch), koos ervoor om zich te focussen op de gevolgen voor de ouders. We zien namelijk geen vierjarig jongetje onder een auto komen, maar we zien een echtpaar in een huis waar niet meer met het speelgoed gespeeld wordt. Becca (Kidman) en Howie (Eckhart) gaan naar een praatgroep speciaal voor ouders die een kind hebben verloren. Becca wordt er opstandig van en Howie lijkt er juist begrip te vinden. Los van elkaar ontmoeten ze mensen die iets voor hen gaan betekenen.
Het drama in Rabbit Hole zit soms in kleine dingen; in de manier waarop Becca en Howie gewone dingen in huis doen en met elkaar communiceren. Ze doen hun best alles gewoon over te laten komen, maar vermijden intimiteit, vermijden het zware onderwerp. Mitchell maakt een compleet andere film dan zijn vorige films, geen cult, geen extravaganza hier, maar een beheerst en ietwat voor de hand liggend drama. Maar Eckhart en Kidman zijn goed waardoor de zwaarte van het onderwerp overslaat op de kijker.

Limitless – Neil Burger
Cast: Bradley Cooper, Abbie Cornish, Robert de Niro; Release: 7-04-2011

Dat de filmposter van Limitless enigszins aan die van Inception doet denken is niet zo vreemd. Het beeld van wolkenkrabbers aan beide zijden die hoog boven de hoofdpersoon in het midden uittorenen, wordt veel gebruikt. Dat ook de tagline overkomsten heeft, is al verdacht. Inception: Your mind is the scene of the crime. Limitless: Everything is possible when you open your mind. Natuurlijk: er zitten meer verschillen in deze publiciteitsuitingen, maar toch lijkt er sprake van een trend om het positief te zeggen of, minder positief: een imitatie om dezelfde doelgroep aan te spreken. Zonder al teveel moeite zou je het recente The Adjustment Bureau aan deze vergelijking toe kunnen voegen. Inhoudelijk hebben deze films zeker overeenkomsten, zoals de combi van actie en filosofie, het spel met grote zaken als identiteit, gedachten, noodlot & toeval. Een individu komt door een bepaalde gebeurtenis in een andere (soms letterlijk: een parallelle) wereld terecht waar hij door onbekende achterna gezeten wordt. De filosofische kant tilt dit soort actiefilms op een hoger plan en dat werkte bij Inception goed, al zit de actie soms echt de filosofie in de weg, bij The Adjustment Bureau werkte het beduidend minder en in Limitless heeft de actie echt de overhand. Een film waarbij dit soort filosofische ideeën wel goed op hun plek vallen, is Mr. Nobody, maar die heeft dan weer geen last van actiescènes, die nodig blijken te zijn om een groot publiek te trekken.
Los van deze vergelijking, is Limitless een op zichzelf staande, leuke actiefilm. Geen parallelle wereld hier, maar een schrijver met writer’s block (Cooper) die een pilletje neemt dat zijn geest verruimd, waarmee hij zijn manuscript binnen drie dagen afheeft en zich binnen een week ontwikkelt tot de succesvolste beurshandelaar. Maar zoals dat gaat bij volwassen sprookjes, heeft ook dit verhaal een keerzijde: de schrijver/handelaar wordt verslaafd, ziek en er zitten allerlei randfiguren achter de pilletjes aan die hij in het bezit heeft. Limitless is een lekker slick filmpje met bijbehorende hoofdrolspeler waar je met enige moeite heus nog wel een filosofische overdenking kan uittrekken.

Ricco van Nierop

In de vorige edities van FILM 2011: