Dat Nederlandse films het opvallend goed deden op het International Film Festival Rotterdam 2013 kan niemand zijn ontgaan. Matterhorn van Diederik Ebbinge won zelfs de publiekspoll. In deze aflevering van Bios Of Niet aandacht voor drie komische Nederlandse films van het IFFR. Naast Matterhorn ook De Ontmaagding van Eva van End en De Wederopstanding van een Klootzak.

Lees hier het overall-verslag van IFFR 2013

Matterhorn
Regie: Diederik Ebbinge; Cast: René van ‘t Hof, Ton Kas, Porgy Franssen, Ariane Schluter, Alex Klaasen; Release: 07-02-13

Fred (54) woont alleen in een niet nader genoemd Nederlands dorpje – een dorpje waar de tijd 50 jaar stil lijkt te hebben gestaan. Alles netjes aangeharkt, elke zondag naar de kerk – religieus en calvinistisch tot en met de krakeling bij de koffie. Dan komt ineens Theo in het dorp, een zonderlinge zwerver die weinig meer mompelt dan ‘mja’. Fred neemt hem onder zijn hoede, iets dat al snel problemen oplevert in het dorp. Hij krijgt zelfs streng bezoek van de ouderling en de dominee.
Matterhorn is het speelfilmdebuut van Diederik Ebbinge (voorheen cabaretier van de Vliegende Panters) en is zwaar schatplichtig aan het werk van Alex van Warmerdam. Bij de beginscène met ouderwetse gele bus in een Hollands landschap had ik zelfs het idee dat er zo een dame met een jurk zou instappen, zoals in Van Warmerdam’s De Jurk gebeurt. Overigens zit die vergelijking het kijkplezier van Matterhorn niet in de weg. Het verhaal balanceert goed tussen komisch en dramatisch in en het acteerwerk van Ton Kas (Fred) en Rene van ’t Hof (Theo) is excellent. Valt er dan niets op dit debuut aan te merken? Nou goed dan: de scènes waarin Fred en Theo op kinderfeestjes als duo optreden (Fred zingt een kinderliedje, Theo doet een dier na) worden langer doorgevoerd dan grappig is. Maar daar staan weer behoorlijk wat legendarische scènes tegenover: wanneer Theo met bruidssluier op de kerk uitkomt en door de regen loopt, is nu al klassiek. Niet alleen vanwege de dramatische lading, maar ook vanwege de prachtig vormgegeven beelden.

De Ontmaagding van Eva van End
Regie: Michiel ten Horn; Cast: Vivian Dierckx, Rafael Gareisen, Ton Kas, Jacqueline Blom; Release: 14-02-13

Middelbare scholier Eva krijgt de Duitse uitwisselingsstudent Veit over de vloer. Ze heeft het wel aan haar ouders gemeld, maar die hebben andere zaken aan hun hoofd. Ook de broers van Eva hebben hun eigen sores. Eigenlijk let niemand op Eva met haar poezentrui en bril. In de klas heeft ze ook enkel aansluiting bij het meisje in de rolstoel. De komst van Veit zet alle familieverhoudingen in een ander licht. Veit is bijna te mooi om waar te zijn, hij heeft aandacht voor alle gezinsleden, haalt het beste in hen naar boven (met de slechtste gevolgen).
Net als Matterhorn is ook De Ontmaagding een speelfilmdebuut. Regisseur Ten Horn maakte al wel enkele korte films en werkte als animator. Alhoewel de balans tussen humor en drama minder goed is als bij Matterhorn, (de dramatische kant van de personages zou meer aandacht mogen krijgen), is dit geen mindere film. Dat ligt vooral aan luchtige toon in combinatie met de fijne muziek (van Djurre de Haan en z’n band akward i) en de schijnbaar normale situaties in de film. De link naar regisseurs als Wes Anderson en Todd Solondz werden al tijdens het IFFR gelegd (mede door Ten Horn zelf), maar de fijne sfeer die Ten Horn hier te pakken heeft, doet ook wel denken aan een film als Juno. De Ontmaagding is een zeer prettige eerste kennismaking met Ten Horn.

De Wederopstanding van een Klootzak
Regie: Guido van Driel; Cast: Yorick van Wageningen, Goua Robert Grovogui, Jeroen Willems; Release: 21-02-13

Crimineel Ronnie is op zoek naar de man die hem in zijn nek schoot. Samen met zijn maat Jannus trekt hij naar Dokkum. Het enige wat ze weten is dat de schutter een tatoeage van het wapen van Dokkum op zijn pols heeft. De zoektocht wordt afgewisseld met flashbacks waaruit blijkt waarom Ronnie beschoten werd. Daarnaast is er het schijnbaar losstaande verhaal over Eduardo, een Angolese asielzoeker die als boerenknecht te werk gaat op het Friese platteland.
Wederopstanding is het derde Nederlandse debuut op rij dat goed scoorde op het IFFR. Guido van Driel bewerkte zijn eigen graphic novel en regisseerde maar meteen de verfilming. En daarmee creëerde hij een soort Tarantino in de polder. Wederopstanding is een gangsterfilm vol harde actie, maar even vol humoristische scènes en sterke dialogen. Net als Ebbinge in Matterhorn, weet ook Van Driel een paar klassieke scènes te schieten. En dan doel ik nog niet eens op de door merg en been gaanse scène waar een stofzuiger en een oog aan te pas komen - die scène heb ik namelijk met mijn handen voor mijn ogen gekeken. Als Ronnie ’s nachts het water in stapt, voel je als kijker een zelfmoord aankomen, maar lijkt het ook moord te worden en zelf een doop lijkt niet uitgesloten. Ook de slotscènes, waarin de twee verhaallijnen bij elkaar komen is goed gevonden en goed uitgewerkt.

Ricco van Nierop

Lees ook de voorafgaande filmstukken:
Sightseers - JA
NO - JA
The Master - JA
Zero Dark Thirty - JA
Lincoln - NEE
Lay the Favorite - NEE
Stolen - NEE
Django Unchained - JA
Hyde Park on Hudson - JA
Les Miserables - NEE
Paradies: Liebe - MWA