Titel: Hé Nostradamus!
Auteur: Douglas Coupland
Uitgeverij: Meulenhoff
ISBN: 9029073594
Datum bespreking: 20-11-03
 

In 1999 vonden de Columbine Highschool shootings plaats. Drie scholieren schoten de kantine van hun school aan flarden inclusief 13 medescholieren. Naar aanleiding daarvan maakte Michael Moore de doordringende documentaire Bowling for Columbine over de angstmaatschappij die USA heet, waar je kogels in de supermarkt koopt. Ook in de literatuur krijgt het incident z’n weerslag. DBC Pierre won de Booker-prize met zijn Vernon little God over een doorgedraaid Texaans stadje na een 16voudige schoolmoord. Ook de chroniqueur van het Amerika van de laatste 15 jaar, Douglas Coupland, liet zich inspireren door het gebeuren. In zijn nieuwste roman Hé Nostradamus! worden slachtoffers van een soortgelijke schietpartij gevolgd in hun verdere leven.

Wanneer Jason ziet hoe zijn vriendin Cheryl en vele anderen worden neergeschoten door een jongerejaars, stapt hij door de kapotte ruit, pakt een steen van buiten en slaat één van de schutters dood. Thuis gekomen, beschuldigt z’n vader hem van moord, waarop moeder de knie van vader aan diggelen slaat met een lamp. Elf jaar later is Jason er nog niet mee klaar; hij durft geen relaties aan te gaan en heeft zijn vader in jaren niet gezien. Als hij Heather ontmoet, leeft hij op om enkele jaren later te verdwijnen. Heather gaat samen met zijn vader op zoek naar zijn verloren zoon.

 

Zo samengevat - en geloof me, dit is nog lang niet alle ellende – lijkt het alsof Jasons leven geheel op zijn kop is komen te staan na die bewuste schietpartij. Dat is ook zo, maar toch laat Coupland zien dat het leven van een slachtoffer niet alleen door die ene gebeurtenis wordt bepaald. Het leven van Jason, hoe gewoon het ook leek, stond al enigszins op zijn kop voor die dag. De godsdienstwaanzin van zijn vader, de alcoholische weerslag daarvan bij moeder en het evangelisatiewerk van zijn broer. Tel daar de pubertijd bij op en er hoeft maar iets te gebeuren om de weg kwijt te raken. Laat dat iets nu net het ergste zijn wat je kunt bedenken. Als het later in Jasons leven fout dreigt te gaan, komt hij erachter wat er mis ging bij zijn familieleden. Allen streefden zij te halsstarrig een ideaal na, waardoor juist het tegenovergestelde bereikt werd. En dat wil Jason natuurlijk voorkomen, maar ook Jason is halsstarrig.

Hé Nostradamus! bestaat uit vier delen, waarin telkens één van de hoofdpersonages haar/zijn verhaal vertelt. Een voor Coupland opvallende heldere opbouw. Daarnaast raakt Douglas Coupland steeds meer van zijn karakteristieke moderniteiten kwijt, die hij in Generation X voor het eerst etaleerde. Zo zijn er bijvoorbeeld geen schijnbaar nietszeggende terzijdes in Hé Nostradamus! te ontdekken. In vergelijking met zijn voorlaatste boek, Alle families zijn psychotisch, is het aantal freaks en doorgedraaide situaties ook al afgenomen. Douglas Coupland wordt nog eens een doodnormaal romancier. Gelukkig is nog wel zijn vlotte humoristische stijl aanwezig, die voor de broodnodige relativering zorgt.
He Nostradamus! is een indringende roman over veel meer dan een schietpartij. Maar welke schrijver zou zo’n aanleiding niet aangrijpen om zijn verhaal mee te beginnen.

Ricco van Nierop