19-05-2000Miss Wyoming
Moderne vergankelijkheid
Douglas Coupland is schrijver van Shampoo planet, Life after god, Microserfs, Polaroids from the dead, Girlfriend in a coma en doormiddel van zijn in 1991 verschenen debuutroman Generation X naamgever aan een hele generatie (van nietsnutten.)Coupland's personages zijn veelal karikaturaal weergegeven jonge mensen die worstelen met het bestaan. Eenzaamheid wasemt dan ook door zijn gehele oeuvre. Je ziet de schrijver zich als het ware met verwondering afvragen, hoe het in godsnaam mogelijk is dat in landen met niets dan overbevolking, mensen eenzaam kunnen zijn. Coupland onderscheidt zich niet door de manier waarop hij zijn verwondering noteert, maar door het pakpapier waarin hij het verpakt. De zelfverzonnen waarheden zijn ontelbaar, maar bijna niets komt ongeloofwaardig over. Als je zijn voorgaande romans erbij betrekt, kan je niet anders dan concluderen dat dit zijn grootste kwaliteit behelst.
Het knappe van Miss Wyoming is dat Coupland van een in hoofdlijnen nogal koddig aandoend verhaal een bijzonder lezenswaardige roman heeft weten te maken.John Johnson is een actiefilmheld, parttime sadomasochist en junkie. Hij sterft (voor vijf minuten.) Tijdens zijn kortstondige aardse afwezigheid, ervaart hij een visioen.
Hij besluit zijn oude leventje, op een wel heel bijzondere manier op te geven. "No. Not suicide. But suicide's cousin. I want to dissapear." Maar John komt al snel op zijn beslissing terug als hij erachter komt dat het visioen niets anders is geweest dan een televisiescherm, met het hoofd van een soapactrice. ...the voice of Susan was only a sound buried under a laugh track he'd heard by accident in astale white room.
Susan, (winnaar van letterlijk tientallen missverkiezingen en uitgerangeerd actrice in de dagelijkse soap 'Meet the Blooms') is gezegend met een overdreven opdringerige moeder die de schoonheid van haar dochter misbruikt om haar eigen mislukte Miss-carriere te doen vergeten. Zo krijgt Susan bij wijze van verjaardagsverassing een nosejob, naast de jawcorrection die al op het programma stond. "Oh sweetie! We look fabulous"
Susan is ook de enige overlevende van vlucht 802. In de chaos na de crash besluit ze te verdwijnen. Dan leeft ze een jaar lang van de gebeurtenissen die haar voor de voeten worden geworpen. Pas nadat ze John (een zielsverwant) heeft ontmoet, lijkt ze zichzelf de essentiele levensvragen te kunnen stellen.
De boodschap van Coupland is duidelijk: sommige gebeurtenissen overkomen je, naar andere moet je op zoek, laat het gebeuren.
So this is how it ends, in a crash over Lucy's hometown, amid syndicated tv reruns, spilled drinks, and moaning engines. Once the plane hits the ground, I'll no longer be me. I'll go on to being whatever comes next.....
Maybe I'll blink and open my eyes and I'll find myself hatching from a bird's egg, reincarnated as a cardinal. Maybe I'll meet jesus. But whatever happens, I'm off the hook! Whatever happens, I'll no longer have to be a failure or a puppet or a has-been celebrity who people can hate or love or blame"
(fragment uit Miss Wyoming)
Aan de vaart in Miss Wyoming is niet te ontkomen. Als lezer ren je van flashback naar flashback, een groot aantal van die hoofdstukken zijn nauwelijks relevant voor het verhaal. Coupland lijkt zelf af en toe een beetje in de war van het grote aantal karakters dat hij opvoert in het boek. Soms als hij midden in een dialoog als verteller tussenbeide springt, hoor je een bijzonder subjectieve verteller, alsof de schrijver nog even met het karakter van een vorig personage in zijn hoofd zat.
Toch is er ook nog een hoop te beleven in dit boek. Mooie taalvondsten, pittige dialogen en scherpe overpeinzingen; Douglas Coupland is een goede schrijver, dit is gewoon zijn beste boek niet.
Erwin van Wouw
