Auteur: Ep Meijer
Titel: Geluk voor gevorderden
Uitgeverij: Prometheus
ISBN: 90-466-0125-3
Datum bespreking: 20-05-2002

Geloof zit tussen je oren is de belangrijkste boodschap van Donald Manchester Washinton (zonder 'g'), schrijver van doe-het-zelf-boeken voor een gelukkiger leven, en hoofdpersonage in de roman Geluk voor gevorderden van Ep Meijer. Meijer laat in zijn laatste boek het toeval het leven van zijn hoofdpersoon domineren. Zijn vrouw komt om het leven door een kilometers verderop afgeschoten kogel die tegen het water afketst en via het open raampje van de auto zijn weg vindt naar de slaap van mevrouw Washinton. Tot zover de non-fictie, want hoe ongeloofwaardig het ook moge klinken, Meijer baseerde zijn plot op een soortgelijk incident dat daadwerkelijk plaatsgevonden heeft in de Verenigde Staten. De werkelijkheid heeft altijd meer fantasie dan mensen kunnen vermoeden.

Ep Meijer is een jong schrijver, twee jaar geleden debuterend met Novembernovelle, een - inderdaad - novelle die, enkele prachtpassages ten spijt, als geheel niet wist te overtuigen doordat Meijer te vaak de balans uit het oog verloor. Geluk voor gevorderden is consistenter wat stijl betreft, maar ook hier verliest de auteur de grip op het verhaal. Meijer begraaft het op zich al ongeloofwaardige non-fictieve uitgangspunt onder een lawine van eveneens ongeloofwaardige maar nu fictieve gebeurtenissen, die Donald Manchester Washinton van repliek moeten dienen in zijn rotsvaste overtuiging dat toeval net zo min bestaat als God. Alles is logisch verklaarbaar en geloof zit tussen je oren is zijn credo. Gevolg van deze keuze van Meijer is dat het leven van Washinton te absurd wordt om de lezer de mogelijkheid te bieden zichzelf te identificeren met de hoofdpersoon. Washinton blijft het hele boek op afstand, een volstrekte vreemde waarmee je geen contact kunt krijgen. Sterker: waarmee je geen contact wilt krijgen. Ook de beschreven jeugdherinneringen zijn te steriel om enige sympathie op te wekken.

Niet alleen de verhaallijn op zich is over the top, ook in de detailistische invulling hiervan schiet Meijer te vaak door. Op pagina 120 schrijft hij bijvoorbeeld: Als je jong bent zijn je ouders God. Zij beslissen of je een ijsje mag of naar een internaat moet, om dit prachtige beeld direct erna te ontkrachten met de slaapverwekkende dooddoener Ongeveer het verschil tussen hemel en hel. Het is geen miereneukerij noch mierenneukerij om in deze recensie over dit soort details te vallen. Zoals een paar valse noten een compositie totaal kunnen bederven, zo staat of valt een verhaal met scherp gekozen metaforen. Het zijn de krenten in de pap die maken dat een verhaal overtuigt, en overtuigen doet Meijer eigenlijk nergens.

Wat mij het meest heeft bezig gehouden tijdens het lezen van Geluk voor gevorderden is de vraag waarom Prometheus, de uitgever van dit boek, in godsnaam niet een goede redacteur het script voor uitgave heeft laten redigeren. Het boek wemelt van clichés en stijlfouten die niet zouden mogen voorkomen in een publicatie bij een dergelijke gerenommeerde uitgeverij. Wat mij betreft heeft nieuw talent - en Meijer heeft talent! - recht op goede, professionele begeleiding i.p.v. het lamlendige gerommel van een of ander omhooggevallen studentje Nederlands. Meijer verdient derhalve een nieuwe kans. De betreffende redacteur die verantwoordelijk is voor deze uitgave verdient daarentegen een schop onder z'n hol en een Melkertbaan bij de gemeentereiniging.

Olaf Risee

Op de site van De Gekooide Roos is een gedeelte uit Geluk voor gevorderden te lezen.