|
|
|
|
Pinokkio was een
fascinerend mannetje. Als hij loog werd zijn neus langer en wist iedereen: hij
liegt. Erg duidelijk en praktisch moet dat geweest zijn voor mensen die nog een
appeltje met het houten ventje te schillen hadden.
In onze wereld geen neus-vergroting als handige leugendetector. De kunst is daarom een liegend mens
te leren onderscheiden van iemand die de waarheid spreekt. Rechtszalen kunnen
daar reuze behulpzaam bij zijn.
In Parijs bijvoorbeeld,
staat de 10e Correctionele Rechtbank. Aan het roer staat rechter
Michčle Bernard-Requin. Met haar kun je maar beter geen ruzie krijgen. In rap
Frans leest zij uit enorme dossiers de aanklacht voor om vervolgens vragen te
stellen aan de beklaagden en hun advocaten. Hun verdediging beluistert ze met
opgetrokken wenkbrauwen en soms nauwelijks verholen irritatie. Daarna is de
beurt aan het Openbaar Ministerie. Ook met deze mensen kun je maar beter geen
ruzie krijgen. Sterker nog: woedend worden ze soms op de beklaagden. Hoe
haalden die idioten het in hun hoofd om te doen wat ze deden! Gelaten en
huiverend wacht iedereen vervolgens het vonnis af. En dat is, zoals te
verwachten was, meestal niet mals. Strenge jongens, die Fransen.
 De Franse documentaire 10e
chambre, instants d’audiences is een verslag van de zittingen van
twaalf mannen en vrouwen die van mei tot juli 2003 in deze Parijse rechtbank
plaatsvonden. Het gaat daarbij om zaken als rijden onder invloed, huiselijk
geweld en stalking, drugshandel, het dragen van een wapen en illegaal verblijf.
Alle betrokkenen gaven toestemming voor het filmen. Gelukkig, want het
resultaat is een fascinerend, verbijsterend, geestig en tegelijkertijd
schokkend spel tussen aanklagers en verdachten.
|
|
 De beklaagden worden door
regisseur Raymond
Depardon van onderaf gefilmd terwijl hun zaak wordt behandeld en Freud had
zijn vingers erbij afgelikt. In close up zie je mensen respectievelijk hun
verdediging doen, zichzelf in de nesten praten, doen alsof ze iets niet
begrijpen, zich herstellen, langzaam in paniek raken en schrikken als ze de
straf horen. Er wordt veel om de hete brij heen gedraaid. Maar vaak genoeg
worden zomaar rare dingen gedaan en gezegd. Het Franse dametje dat met net iets
te veel wijn op auto had gereden, weigert bijvoorbeeld haar inkomen te noemen.
De rechter moet het weten om de hoogte van de boete te bepalen, maar het
dametje denkt duidelijk aan de fiscus en doet alsof ze de vraag niet begrijpt.
Om de boel vervolgens erger te maken door tot slot nog een moreel puntje te willen
maken: wist de rechter namelijk wel dat ze iemand door rood had zien rijden,
vlak voordat zij werd aangehouden? En die onverlaat was gewoon door gereden! De
zaal denkt: mens, hou je mond, doe nou niet… Helaas, de rechter is des duivels.
C’est le bordel! Wat denkt het dametje wel! De straf? Een aantal maanden
rij-ontzegging en honderden euro’s boete. Slik.
Twaalf zaken, twaalf
verdedigingen, twaalf vonnissen. Meer is 10e
chambre niet. Bijzonder boeiend is de bijna twee uur durende documentaire
van het begin af aan wel. Misschien doordat je iets bekijkt dat normaal
gesproken achter dichte deuren plaatsvindt. Maar vooral de situatie van de
rigide rechter contra de draaiende, knipperende, aarzelende, brutale en soms
stoďcijnse verdachten blijft iedere keer opnieuw interessant. Wijste les van
deze documentaire: noem een Parijse parkeerwachter nooit een ‘putain’, ook al
had je gelijk. Het kost je een enorme donderpreek van het Openbaar Ministerie
en vijfhonderd euro boete.
Liesbeth Smit
|
|
|
|
|
