Ad Koppejan: geen dissident maar een vazal

Vooraf was al voorspeld dat er gerommel zou ontstaan bij het CDA als de resultaten bij de Provinciale Statenverkiezingen slecht zouden zijn. En ja hoor, ondanks de springvloer-gelijkenis van Maxime Verhagen en de hondenogen van Henk Bleeker, raakte iedereen binnen en buiten de partij in rep en roer toen dissident Ad Koppejan (hij noemt zichzelf liever waakhond, klaar om in te grijpen als het in zijn ogen misgaat) op zijn website een artikel plaatste met als titel “Hoogste tijd voor discussie over koers en visie van het CDA”. Het document werd overal becommentarieerd en geanalyseerd, van Joop.nl tot Nieuwsuur tot Pauw en Witteman, en binnengehaald als het teken dat nu dan toch echt de pleuris uit zou breken bij de Christendemocraten.

Wie Koppejans stuk echter goed leest (dat kan hier), moet tot de conclusie komen dat het verzet ver te zoeken is in het CDA, of in elk geval bij de mensen die er in de partij toe doen. Inclusief Koppejan. Zijn artikel is niet minder dan een steunbetuiging aan Maxime Verhagen.

Wat krijgen we nu, zult u zeggen. U had immers overal in de media gehoord dat Ad “ik ga Wilders ontmaskeren” Koppejan met zijn brief de knuppel wederom in het coalitie-hoenderhok had geworpen en dat haantje Verhagen weer boos aan het kakelen was geslagen. Vermoedelijk komen professionele lezers niet verder dan de eerste twee alinea’s in Koppejans epistel. Daar staat inderdaad het volgende: “We zijn nu vijf maanden verder. Plus een nieuwe verkiezingsnederlaag. Met de belofte om rekening te houden met die ‘32 procent' is voor de buitenwacht niets herkenbaars gedaan. Wilders en de verwerpelijke ideeën van zijn PVV zijn door hun rol als gedoogpartner van dit kabinet, steeds meer salonfähiger geworden. De PVV groeit en het CDA krimpt.”

Met andere woorden: Verhagen heeft zijn belofte aan de 32 procent tegenstemmers op het CDA-congres gebroken, en het belangrijkste resultaat van samenwerking van het CDA met die partij met de “verwerpelijke” ideeën, is dat die “verwerpelijke” ideeën salonfähiger zijn geworden. Die staat, zou je zeggen. (ik zet het woord “verwerpelijk” expres tussen aanhalingstekens: het is niet mijn woord, maar dat van Koppejan)

Toch is Koppejans stuk, zoals ik al zei, een steunbetuiging aan Maxime Verhagen en de koers die hij met dit CDA vaart. Koppejan schrijft namelijk: “Begrijp mij goed: ik pleit er niet voor de deelname van het CDA aan dit kabinet opnieuw ter discussie te stellen. Ook niet nu het kabinet geen meerderheid lijkt te halen in de Eerste Kamer. De samenwerking met de VVD verloopt constructief. Wie zit er nu te wachten op een kabinetscrisis en vervroegde verkiezingen? We bevinden ons nog midden in een financieel-economische crisis. Niemand wil nu Belgische toestanden. De linkse oppositie, sterk verdeeld als ze is, ontbreekt het aan een geloofwaardig alternatief. De crisisbestrijding, inclusief sanering van de overheidsfinanciën, is juist één van die zaken die met ministers als Jan Kees de Jager en Maxime Verhagen goed worden aangepakt.” Welbeschouwd verschilt de visie van Ad Koppejan op het huidige kabinet in niets van die van Maxime Verhagen. Ook Verhagen zegt de PVV bedenkelijk te vinden. En ook Verhagen beweert dat er geen alternatief is voor de huidige coalitie. Je zou je bijna afvragen wat nu eigenlijk het probleem was tussen Koppejan en Verhagen, destijds in oktober.

Maar er is nog iets anders dat me niet zint aan het verhaal van Koppejan. Dat zit hem in het woordje “verwerpelijk”. Dat is een straf woord, dat vooral gekozen lijkt door Koppejan om zijn status aparte in de CDA-fractie te bevestigen. Door zijn aanwezigheid, voelt de 32% van de CDA-leden die de PVV inderdaad “verwerpelijk” vinden, zich vertegenwoordigd in de fractie. Vindt Koppejan de opvattingen van de PVV echt “verwerpelijk”? En vindt hij echt dat die verwerpelijke opvattingen door toedoen van zijn CDA salonfähig worden? Ik vind dat moeilijk te geloven. Want laten we dat woordje eens echt serieus nemen: dat wil dan toch ook zeggen dat wie meewerkt aan het salonfähig maken van die ideeën “verwerpelijk” is. Ik bedoel: een oud vrouwtje van haar tas beroven is verwerpelijk, maar op de uitkijk staan terwijl een ander een oud vrouwtje van haar tas berooft lijkt me even verwerpelijk. Koppejan verklaart dus op zijn minst indirect dat de deelname van het CDA aan dit kabinet verwerpelijk is. Dat maakt het mijns inziens vrij simpel. Wat je verwerpelijk vindt, moet je, als je daar de macht voor hebt, stoppen. En Koppejan bezit die macht, want zijn partijleider heeft ervoor gekozen een coalitie te smeden met een Kamermeerderheid van een enkele zetel. Koppejan kan dus niet zomaar scoren met het gebruik van het woord “verwerpelijk”, dat woord schept ook een verantwoordelijkheid. Toch vindt hij dat hij niet zou moeten breken, want links is verdeeld en “ontbreekt het aan een geloofwaardig alternatief”. Zo’n uitspraak herkennen we natuurlijk als onvervalste CDA-spin, want wie de mislukte informatie van Paars Plus nog even voor de geest haalt, weet weer dat alle “piketpaaltjes” die Mark Rutte tijdens die formatie voor “linkse” partijen als D’66 had geslagen, als sneeuw voor de zon verdwenen toen de PVV aanschoof. Met andere woorden: Koppejan ziet het met links gewoon nog minder zitten dan met de huidige combinatie.

Dat mag natuurlijk. Maar Koppejan heeft de huidige combinatie als “verwerpelijk” bestempeld. Wil dat dan zeggen dat de linksere, progressievere combinatie in zijn ogen nog verwerpelijker is? Of heeft Koppejan op zijn website gewoon wat harder geronkt dan zijn werkelijke opvattingen zouden rechtvaardigen, wellicht om die 32% tevreden te stellen. Op die manier werkt Koppejans “protest” juist smorend: zolang hij af en toe ronkt, voelen de dissidente CDA-leden zich in de fractie vertegenwoordigd, en hebben ze het idee dat hun bedenkingen een plaats hebben aan de fractietafel. Hun verzet wordt door de aanwezigheid van Ad Koppejan daar niet ingebracht, maar geneutraliseerd. Als Ad Koppejan dat woord “verwerpelijk” echt meent, dan laat hij morgen het kabinet vallen. Zo niet, dan is hij voortaan net zo medeplichtig aan die verwerpelijkheid als zijn collega-fractieleden, en moeten we tot de conclusie komen dat zijn dissidente status niet serieus te nemen is. En wij niet alleen, maar vooral de 32% kabinetstegenstanders binnen het CDA. Zij zullen dan op zoek moeten naar andere wegen en andere personen om de partij van koers te laten veranderen. Of ze doen wat echte dissidenten als oud-CDA-kamerlid Ton de Kok doen: ze zeggen hun lidmaatschap op.

Hanuman

Lees ook de vorige Hanuman:
Kaaskoppen