Uitvoerende(n): Red Hot Chili Peppers
Titel: By The Way
Label: Warner Brothers Records
Datum bespreking: 21-07-2002

Deel één: Van Phoenix, Arizona naar Los Angeles, California

Het rubber van de banden plakt aan het smeltend asfalt. Het zand aan de rechterkant en de rode bergen links lijken niet te veranderen. Toch maakt de Ford Taunus vaart. Uit elk open raam hangt een verbrande elleboog en klinkt het gezang van vier jongbelegen kelen:

Standing in line
To see the show tonight
And there's a light on
Heavy glow

(By the way)

Ondanks dat we deze single al kennen en het voor de vierde keer woord voor woord meezingen, lukt het geen van ons er een tweede stem uit te schreeuwen. Gitarist van de Chili Peppers John Frusciante nam niet voor niets zangles voor dit soort vocalen.
Oscar, die achterin de auto zit, is het niet met mijn analyse eens: "Hij had van mij part helemaal geen zangles hoeven nemen. Da's toch geen rock & roll." Ter illustraties van zijn voorliefde voor de oude Peppers zet hij z'n gekleurde gebreide mutsje op en schreeuwt door ons heen:

Welcome my friends to my foughts of when
The fax city 4 were four young men
Time has come, now we jam
With the uplift mofo party plan
We're the organic anti-beat box band

(The Organic Anti-beat Box Band, RHCP, 1987)

Tot zover dag twee, maar hoe komen we hier en wat doen we hier? Ik zit met drie vrienden in een oude huurauto en onze eerste bestemming ligt voorbij Nevada, in California. Niet eens zo heel ver van ons startpunt Phoenix, Arizona. Volgens de routeplanner maar 371 miles in 6 uur en 19 minuten te doen, als we de innerstate 10 nemen. Maar we hebben geen haast, kiezen liever de omweg, dan de snelweg. In vier weken willen we naar Los Angeles, San Francisco, door noord Mexico en weer de States in door Texas en Nieuw-Mexico om weer terug te komen in Phoenix. We hebben lak aan onze jetlag en duizend mijl aan open road voor ons. Wat kan ons gebeuren?

Een lange bruine sliert

Al na veertig kilometer op dag één gaat het mis. Het tapedeck houdt ermee op. Wat wil je met een 20 jaar oude auto en 110 graden in de schaduw. Niet dat iemand wist hoeveel dat was. De dollar was geen probleem, die staat gelijk aan 2.20371 gulden en miles verstrijken hier net zo snel als kilometers in Nederland. Alleen het omrekenen van Fahrenheit naar Celcius is ons teveel moeite. Het voelt buiten ook wel als 110 graden en dan moet je je daarom niet druk maken.
Michael haalt met veel moeite zijn tapeje uit de recorder. Een lange bruine sliert hangt uit de cassette. Kan niet anders dan het tuttige woord 'beteuterd' gebruiken om zijn gezichtsuitdrukking te beschrijven. Alhoewel we met hem meeleven, kunnen we het niet laten te lachen, vooral als hij kwaad het tapeje naar buiten slingert.
Toen we drie maanden terug eindelijk besloten om de U.S.A.-trip door te laten gaan, hadden we direct via internet een auto besteld en niet goed opgelet. Toen de bevestiging binnenkwam bleek de auto niet tien maar twintig jaar oud en nog in het bezit van een originele hifi-installatie bestaande uit een fm/am radio en een cassettedeck.

Reservebanden

We hadden thuis met zorg wat tapejes samengesteld voor 'on the road'. Michael zou zorgen voor wat klassieke automuziek (Doors, Earring en Eagles, maar ook wat country). "Als het maar geen zeikcountry is," hadden we hem gewaarschuwd. Maar hij hield Patsy Cline voor zichzelf en trakteerde ons op Johnny Cash en Jayhawks. Bert liet zich graag verrassen en was tevens te lui om bandjes samen te stellen. "By the way, ik doe al jaren niet meer aan bandjes. Waarom niet gewoon een auto met cd-speler" Oscar had van alles beloofd, van de nieuwste punk tot oude crossoverbandjes, maar de tapes zaten nog in z'n handbagage die hij op Schiphol had laten staan. Ik zelf had de afgelopen weken mijn cd-kasten nagelopen en met zorg vijf bandjes samengesteld. Een vrolijk zomerbandje (Tracey Ullman, Huey Lewis), een bandje met uiterst goede platen als de eerste Counting Crows en de laatste Alanis Morissette en wat rustige tapejes met Carole King, Jackson Browne, James Taylor en Nick Drake (alleen voor het uiterste geval van melancholie).

Buckeye

Na vergeefse pogingen om onze autoverhuurder te bellen, beslissen we er zelf een nieuwe radio in te laten zetten. We stoppen bij Buckeye en zoeken een repairshop, maar het is al tegen negenen in de avond en de meeste zaken zijn dicht. Vlak buiten het stadje zit een klein zaakje waar nog een mannetje aan een auto zit te sleutelen. Hij heeft echter alleen tweedehands tapedecks en die zien er niet veel beter uit dan het ding dat we al hebben. Jammer van de meegenomen tapejes. Terwijl Bert en Michael een nieuwe radio/cd-speler uitzoeken en de man helpen het apparaat in de auto te zetten, besluiten Oscar en ik de tent achter de repairshop op te zetten. De jetlag slaat toe en de plannen voor een eerste wilde avond in de States vallen met ons in slaap.

Echte muziek

De volgende dag zijn we vroeg onderweg. Michael achter het stuur, Bert ernaast een peuk draaiend en naast mij achterin ligt Oscar te slapen. Om ons heen begint het er echt als Amerika uit te zien. Het Amerika van films, strips, romans en muziek. Verderop in de woestijn, zelfs hier en daar een cactus, maar waar is Lucky Luke? Bert blijft maar draaien aan de knoppen van de radio, geen enkel station kan zijn goedkeuring verdragen.
"Laat nou eens staan," snauwt Michael hem toe. "Je zult heus Rob Stenders niet vinden hier." "Edwin Evers zul je bedoelen."
"Evers dan."
Na twee uur stoppen we voor koffie. Ook Oscar wordt nu wakker. Terug in de auto toont hij ons, met een smile op z'n gezicht, een bruine papieren zak.
"Heb je nu al een hamburger gehaald?"
"Nee, ik heb ons echte muziek bezorgd," en hij haalt er een cd van de Red Hot Chili Peppers uit.
"Heb je die uit de pot betaald?" schrikt Michael en tegen ons: "Ik zei toch dat we hem de pot niet moeten laten beheren."
"Hou toch je mond," antwoord Bert en stopt de cd in de speler. Ik pak het cd-boekje en vouw het uit. Het boekje is net zo lang als de auto breed, dus begint Oscar achteraan te lezen en ik vooraan.

Perfecte soundtrack

De nieuwste Chili Peppers blijkt een perfecte soundtrack bij deze omgeving te zijn. Woestijngebied afgewisseld met stadjes, kale gebieden, waar toch meer levende wezens zijn dan je denkt. De combinatie van rust en hitte weten de Chili Peppers goed te verwerken in hun muziek. En dan vooral dat soort hitte waar je af en toe van doorflipt. Typische zonnesteekmuziek.
"Kan die plaat een keer af," vraagt Bert na de vierde draaibeurt vandaag.
"Van mij mag dat ook wel, ja," voegt Michael toe, terwijl hij me vragend aankijkt. Ik moet blijkbaar de beslissing geven. Oscar is al te ver heen. Ik knik maar Oscar protesteert.
"Ik begin de plaat net een beetje te kennen. Even dit nummer afluisteren, best mooi."

Way upon the mountain where she died
All I ever wanted was your life
Deep inside the canyon I can't hide
All I ever wanted was your life

(Dosed)

De avond is haast gevallen en we zijn stil terwijl Antony Kiedis een staaltje mooizingerij weggeeft. Gitaren glijden over de bergen links van ons. Van die hele simpele gitaren die klinken naar jaren 50 instrumentals van de Virtues (Sleepwalk) of de Ventures.
Zodra het nummer afgelopen is, draait Bert de radio aan. De eerste zender pest Bert nog een beetje door gelijk weer de Peppers te laten horen. "Nummer one selling record in the States," kondigt dj Sam Pillipos de plaat af.
"En, vind je het wat?" vraag ik Oscar.
"Nu ben ik meer een vroege Pepperfan," begint Oscar zijn relaas. "Van toen ze niet meer dan sokken droegen en pure crossover muziek maakten. Ik was vanochtend nog teleurgesteld over deze plaat. Na Californication had ik wel weer eens wat ruige funk verwacht."
"Ik vind ze eigenlijk pas interessant sinds hun vorige plaat," aldus Michael. "Eindelijk goede songs zonder heen en weer gespring. The Other side en Scar Tissue. Ik heb het idee dat er nog aardig wat gefunkt wordt op deze plaat."
"Dat is geen stevige funk, maar meer uptempo rock."
"Het is volgens mij ook niet slim," kom ik tussenbeide, "om een nieuwe plaat gelijk zo veel te draaien. Doe ik thuis ook niet, pas in de tweede week of zo zit een cd voortdurend in de speler. Langzaam laten wennen is mijn methode. Laat het sudderen, marineren voor je met de echte consumptie begint."

Needles' avonturen in Las Vegas

De dagen erna trekken we naar het noorden langs de Coloradoriver, bezoeken een national wild reserve, de indrukwekkende Parkerdam en de nog veel immensere Hooverdam. Bij het bord 'Needles 20 miles' vragen we ons af welk stripfiguur er naar deze plaats is genoemd.
"Zat die niet in Lucky Luke?"
"Je bedoelt die hond, Nee joh, dat was Bobby."
"Bobby, ga toch gek, die is van Kuifje."
"Maar het moet wel een wildwest-achtige strip geweest zijn."
"Is het niet die broer van Snoopy, die woont toch ook in de woestijn."
"Nee dat is Spike."

Verderop in Las Vegas laten we ons niet afschrikken door het vele licht gedurende de nacht. Michael weet zowaar na een inzet van 50 dollar ("Je gaat toch niet gokken!?," verklaart Bert hem voor gek. "Mag ik, ik ben in Amerika, in Las Vegas!") 70 dollar te winnen. Na consumpties houdt hij er toch nog 10 dollar aan over.

Harmonieuze onzin

Voor ons vertrek, de volgende ochtend, koopt hij een goedkope compilatie-cd, ter afwisseling. One for the road, volume 4. Van die gedroomde auto-liedjes. Born to be wild en zelfs Radar love. Maar ik heb het idee dat we in een cliché verder rijden. Dit besef komt bij mijn vrienden gelukkig al bij de tweede draaibeurt. Eén keer meeschreeuwen met 'Come on take a Free Ride' op de Innerstate 15 naar LA is wel genoeg, daarna wil je toch iets meer. De radio en vooral de Peppers bieden uitkomst.

Favoriet zijn de snelle nummers, zoals Minor thing en de single By the way. Een sterk nummer, wat toch funkier is dan je in eerste instantie hoort. Beetje in de lijn van Give it away bouncht vooral Can't stop weer alle kanten op. Maar hun troef van de laatste jaren, de harmonische samenzang, geeft het nummer een nieuwe feel waardoor het geen herhalingsoefening wordt. Die samenzang maakt hun ballads voller van sound. Maar nog steeds (ook al op Californication) klinken hun rustige nummers te pretentieus in vergelijking met de snellere. Die snelle songs, hier bijvoorbeeld het superlekkere On Mercury, hoeven nergens over te gaan. Ze zitten daarom ook vol met korte typische Kiedis raps.

Sit up straight
I'm on a double date
I've got to find my way
Into the light, heavy middle weight
We don't stop rock around the clock
Motor mooting off
In front of every other roadblock

(On Mercury)

De tekst moet eigenlijk alleen maar lekker lopen en veel rijmende onzin bevatten, wil het effectief zijn. En dat werkt wel met Kiedis als schrijver/zanger. Alleen bij de rustigere nummers luister je toch op een gegeven moment naar de teksten en merk je dat het erg weinig om het lijf heeft. Het erg lelijke Warm tape bevat de volgende regels: Miles and miles of neither worlds I roam / Settle for love you're never far from home / Carry me down into the waters of love. De cd had geen uur hoeven duren. Behalve Warm tape hadden ook Tear, Universily Speaking en I could die for you makkelijk gemist kunnen worden. Nu zakt de plaat af en toe in. De Peppers doen hun uiterste best om met Beach Boys-achtige vocalen de inhoudelijke lacunes te vullen, maar het is slechts tijdelijke vulling. Na tien keer draaien en door de teksten wroeten is de vulling er bij deze nummers uit en blijft er weinig over. Een uitzondering is The Zephir Song, ook tekstueel geen Baudelaire, maar een juweel van een song, of beter een heerlijke avondbries. Kiedis zet een enorm lief stemmetje op, de mannen zingen relaxt mee en Frusciante laat z'n gitaar er weer overheen waaien.

Op weg naar L.A.

"Wat zit je voor je uit te staren?"
"Heb je het tegen mij," vraag ik Bert.
"Ja."
"Nou, eh, ja. Mag ik, ik ben in Amerika, in …waar zitten we ergens?"
"Net voor Victorville," aldus Oscar achter het stuur. "Nog zo'n 100 mile tot LA."
"99 bedoel je."
"Hè, wat maakt dat uit."
Ik grijp het stuur naast me, Oscar z'n handen fijnknijpend, en doe m'n beste Albert Hammond imitatie ooit (eerste vandaar). Keeping my eyes on the road, I see you. Keeping my hands on the wheel, I hold you, 99 mile to LA.
" Hé, hou even op, als je zonodig aan je vriendinnetje moet denken, doe dat dan in jezelf en zonder gezang. En by the way…" Oscar draait het volume van de speakers omhoog en voor je het weet bezingen we weer Spaanse bokken, bedrogen echtgenoten, of gewoon klootzakken. Cabrón is misschien wel het origineelste Peppers nummer van deze plaat. De Spaanse opzwepende gitaren maken het tot een uiterst vrolijk feestje. Wederom een feestje dat nergens over gaat.
"Als we in L.A. zijn, kopen we een nog betere cd."
"Welke had je in gedachte, Mike, de grootste hits van Johnny Cash?"
"Nee, d'r is een nieuwe Counting Crows."
"Na vijf dagen Chili Peppers kan dat best, lijkt me," aldus Bert.
Oscar is het daar niet mee eens en maant ons eens goed naar het laatste nummer van By the way te luisteren. "Het heeft een lang intro, een minuut of zo. Alsof je op je gemak ergens naar toe rijdt, zoals wij. Eigenlijk gaat het over ons. Wij gaan toch morgen ook naar Venice Beach?"

Does it go from east to west
Body free and a body less
Come again just to start afresh

…
Do it all then it all again
Make it up and you make a friend
Paddle on just around the bend

(Venice Queen)

Zo hadden we er nog niet naar geluisterd. Halverwege Venice Queen schakelt het nummer over op een hogere versnelling om vervolgens te stranden bij een kabbelende zee.
De Red Hot Chili Peppers hebben een lange weg afgelegd, maar weten nu met nog steeds veel vrolijke onzin ook rust te vinden, een rust die geregeld doorbroken wordt door zonnestekelige muziek. De vroege Peppers waren een soort Beach Boys on speed en durven nu af en toe de peper uit hun reet te halen, zonder af te gaan.

I see you standing by the sea
The waves you made will always be
A kiss goodbye before you leave
G.L.O.R.I.A.
Is love my friend

Snel naar deel 2 ... (vanaf 05-08)

Ricco van Nierop