Treurige toekomst als terugkerend thema

Zet een paar jonge personages in een duf stadje en laat ze filosoferen over hun toekomst. Noem ze wannabe-acteurs, potentiële schrijvers, op-doorbreken-staande-dansers of binnen-de-kortste-keren-geld-verdienende-ondernemers. Wat hun droom ook is, deze doorbreekt de grenzen van het leven zoals ze dat om hen heen meemaken. Ze willen niet in de fabriek waar hun ouders hun tijd slijten, ze willen niet, net als hun ouders, werkloos worden omdat de fabriek is gesloten. Ze willen niet hetzelfde voorspelbare leven. Films over dit thema worden al jaren gemaakt, of ze nu in Amerika spelen, in Azië, of in Europa. Het thema blijft universeel en actueel, zolang er jeugd is en zolang er een treurige toekomst is.

In de Italiaanse film Nemmeno il destino draait het verhaal om Alessandro en Ferdi, twee gasten van tegen de twintig die dromen om weg te komen uit een troosteloze buitenwijk. Ze rommelen wat met brommers en te weinig met meisjes tegen de achtergrond van verlaten fabrieksterreinen. Alessandro leeft met zijn moeder, die haar best doet om een normaal leven te leiden, maar te veel last heeft van haar verleden. Ferdi leeft met zijn vader, die ziek geworden is van het fabriekswerk en nu thuis beter probeert te worden door veel te drinken. Een derde vriend waar ze veel mee praten, bijvoorbeeld over vertrekken en het gaan maken, is op een dag echt vertrokken. Tot grote verbazing van Alessandro en Ferdi.

Nemmeno il destino won op het Rotterdamse Filmfestival een Tiger-award, bedoeld voor beginnende filmmakers. Regisseur Daniele Gaglianone maakte eerder I nostri anni (2001), die het Cannes-festival haalde. Zijn tweede film gaat in de Nederlandse bioscopen draaien, maar zal niet direct zijn wereldwijde doorbraak beteken.

Nemmeno is een aardige film, wat natuurlijk een dodelijk kenmerk is voor wereldwijd succes. De aardigheid zit ‘m in de beelden in combinatie met het toekomstperspectief van de jongens. De mooiste scène is die waarin ze op een brommer zitten en al schreeuwend in elkaars oor over hun ouders praten. In tussenshots zie je vader door een lege fabriekshal lopen en zie je moeder neuriën en de verten in staren. Ondertussen scheuren en schreeuwen de jongens door de verlaten wijk op weg naar het centrum. Dit soort scènes waarin alle thematiek bijeenkomt, zijn treffend gemaakt. De uiteindelijke les die de jongens leren is niet zo zoetsappig als veel Amerikaanse films met dit thema. Het dromen over een beter bestaan is niet verdwenen, maar er is een laagje realiteit tussen gekomen. De jongens beseffen dat dromen maar dromen zijn.

De goede combinatie tussen beeld en thematiek en de realistische slotsom maken de film interessant. Maar het verhaal kan niet genoeg boeien. De vele tijdswisselingen zijn hier debet aan, maar voornamelijk ligt het aan de uitwerking van de thematiek; binnen enkele scènes is al duidelijk wat de stand van zaken is, de rest van het verhaal voegt daar weinig aan toe. Een aardige film dus, als Nemmeno niet bijna twee uur zou duren.

Oscar Krieger