‘Wat
een heerlijke avonturenfilm over twee gasten op een motor die door Zuid-Amerika
trekken. Met wederom een sterke rol voor Gael Garía Bernal.’ Dat was zo
ongeveer het gevoel, net voordat de aftiteling begon. Precies op dat moment
werd ik geconfronteerd met mijn slechte voorbereiding en mijn gebrek aan
literatuurkennis. Want precies toen kwam in beeld wat er verder in het leven
van de twee studenten geneeskunde gebeurt: Alberto studeert af en wordt arts,
Ernesto stopt met studeren en zet zich in voor de vrijheid van onderdrukten in
Latijns-Amerika, onder de naam Ché Guevara. De aftiteling gooit er nog een
schepje bovenop: The
motorcycle diaries is gebaseerd op de dagboeken van beide
hoofdrolspelers, waaronder het beroemde boek van Ché met dezelfde titel.
Natuurlijk, dat wist ik wel. Ja, gelezen ook. Althans in de boekhandel zien
staan en gedacht: echt zo’n boek, dat nog een keer moet.
Als ik de zaal verlaat, word ik aangeklampt door een journalist: ‘En, wat is uw oordeel over de film?’ Nog enigszins in interne cultureshock en overrompeld, antwoord ik politiek: ‘Geen commentaar.’
Terug redenerend zitten juist in deze film, in dat dagboek en in die reis de aanknopingspunten om de latere rebellenleider Guevara te ontdekken. De twee jongens bezoeken een leprakolonie, waarbij Ernesto Guevara de eerste is die zonder handschoenen de patiënten benadert. Later komen ze langs een groep dakloze mijnwerkers die schandalig aan de kant zijn gezet door de mijnopzichters. Ernesto schuwt het verzet niet en gooit een steen naar de opzichters. ‘El Ché’ is geboren. Het sociaal bewustzijn in combinatie met de opstand tegen misstanden van het gewone volk in Latijns Amerika. Dit maakt The Motorcycle diaries een historische vertelling.
Waar de film ophoudt…
Na zijn motortocht in 1952 vergezelde Ché Fidel Castro in Mexico en later in Cuba, waar ze samen de revolutie leidden. Daarop werd Guevara minister in Cuba, om in 1965 weer de wereld in te trekken om de Sovjet Unie te bekritiseren en in Congo en Bolivia revoluties te leiden. In dat laatste land werd hij in 1967 vermoord. Enkele jaren terug claimden de Cubanen Ché’s botten en werd hij op Cuba herbegraven. Al jaren kom je zijn hoofd tegen op vlaggen en t-shirts (voor dit laatste verwijs ik u naar mijn achterbuurjongetjes van een jaar of 6 en 8).
De jonge avonturier in de oudere revolutionair
Interessant aan zo’n vervolg zou zijn hoe het beeld van de jonge Ché doorgezet kan worden, zonder terug te vallen op de voor de hand liggende nadruk op de bekende politieke gebeurtenissen. Het beeld van een jongen die avonturen beleeft en daardoor een sociaal bewustzijn verkrijgt, lijkt ver te staan van het beeld van de rebellenleider. Of in zo’n vervolg dezelfde jongen nog te ontdekken is, is de vraag. Precies die vraag heeft regisseur Walter Salles weten te ontwijken door zich gewoon te houden aan de periode die in de dagboeken beschreven wordt. Met als gevolg de ‘heerlijke avonturenfilm over twee gasten op een motor die door Zuid-Amerika trekken’.
Filmgrootheden aller Zuid-Amerikaanse landen, verenigt u
Regisseur Walter Salles maakte eerder de zeer sterke Latijns-Amerikaanse roadmovie Centro do Brasil, produceerde vervolgens andere topfilms uit die regio: Y tu mama también en Amores perros. In welke films ook hoofdrolspeler Gael García Bernal (Ché) schitterde, die laatst nog door Almódovar naar Europa is gebracht voor zijn Mala educación en binnenkort in Amerika The King (Elvis) zal spelen. De grootste talenten uit Zuid-Amerika komen dus bijeen in een mooie sociaal bewuste avonturenfilm over de Latijns-Amerikaanse ziel.