Een verhaal als een tekenbeet

De succesvolle Joe (Daniel Graig) zit met zijn vriendin Claire (Samantha Morton) op een grasveld te picknicken. Uit het niets gebeurt een even bizar als afschuwelijk ongeluk. De man raakt daar met wat andere toevallige omstanders bij betrokken. Onder hen bevindt zich ene Jed (Rhys Ifans): een onverzorgde jongen met religieuze overtuigingen. Na afloop probeert de man zijn leven weer op te pakken, om er achter te komen dat zijn gevoelens van tekortschieten dat in de weg staan. Daarbij doemt ook Jed steeds weer op om hem te pas en te onpas te wijzen op de liefde van God. Obsessies, koppigheid en gekte beginnen het leven van Joe daarna snel uit te hollen.

Onvoorzien, toevallig gevaar is doodeng: het ene moment is alles nog prima en een seconde later kun je nooit meer terug naar hoe het was. Minstens even eng is het gevaar dat bezit van je neemt voordat je de vorm en de gevolgen ervan duidelijk hebt herkend. Als een van deze gevaren voorbij komt is het aan jou om de nieuwe situatie te leren hanteren voordat het je leven heeft overgenomen. En dan kun je maar beter snel handelen. En heel goed opletten of wat je denkt te zien wel is wat er eigenlijk met je gebeurt.

Enduring Love gaat over deze twee soorten gevaar. De film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Ian McEwan, al schijnt de film andere nadrukken te leggen. Voor iemand die deze vergelijking niet kan maken is het verrassingseffect in de eerste vijftien minuten groot: Enduring Love heeft een prachtige, vreselijke, onverwachte opening die nog lang bijblijft. Maar ook daarna zeurt, trekt en zuigt het gevoel van onbehagen maar door, zonder dat je weet waar het probleem van Joe nu precies over gaat. Over verwerking en trauma, dat zeker. Verlies van realiteitszin misschien. Maar ook over toevallige gekken die zijn pad zomaar kruisen en niet meer van plan zijn weg te gaan. Over verwaarlozing van zijn partner. En over een omgeving die te laat ziet dat Joe het gevaar niet weet te hanteren. Omdat het al die tijd bij hem is gebleven.

Het proces van Joe’s instorting verloopt vervolgens moeiteloos, als een teek die zich ongezien vastzet en zich rustig volzuigt tot de pijn pas echt voelbaar wordt. Je denkt dat de korte beet het probleem was, maar wat daarna komt is nog veel erger.

Daniel Craig is overtuigend als de koele, rationele binnenvetter Joe. De prachtige Samantha Morton als zijn vriendin die niet tot hem kan doordringen valt op door haar natuurlijke spel. En dan hebben we nog de liefdevolle imbeciel Jed die geloofwaardig wordt door Rhys Ifans lichtgevende lach en zijn vettige piekhaar. Het enige dat nu nog moet gebeuren is dat boek lezen waar iedereen het plotseling over heeft. Al is dat wat mij betreft eigenlijk al niet eens meer nodig.

Liesbeth Smit