Inbrekers met moraal

The Edukators werd een van de publieksfavorieten op het afgelopen International Film Festival Rotterdam. De Duitse film brengt een toegankelijk verhaal over de links-radicalen van vandaag. Met humor, inzicht en goed acteerwerk van onder andere Daniel Brühl, die eerder de hoofdrol vervulde in Goodbye Lenin.

Jan en Peter breken in bij villa’s van rijke stinkerds. Ze jatten niets, maar stoppen de familiefoto’s in de ijskast, gooien de bank in het zwembad en stapelen het meubilair op tot een altaar. Vervolgens laten ze een brief achter met de tekst: ‘Die fetten Jahre sind vorbei’ (tevens de oorspronkelijke titel van de film), ondertekend door ‘The Edukators’.

Jan en Peter willen zo de mensen opnieuw opvoeden, vooral degene die het bezit in handen hebben. Ze hebben het idee dat de gemiddelde mens niet meer aan de revolutie toekomt, omdat die vier uur per dag tv kijkt. De gesprekken over de revolutie leveren meer van dit soort ironische grappen op, die wat zeggen over de verdeling in de wereld, maar ook genoeg over de opvattingen van deze moderne radicalen. Zo weigert Peter een joint aan te nemen, omdat dat de experimenteerdrift van de jeugd zou remmen. Een scène later zit hij high op de bank.

Natuurlijk gaat het inbreken een keer mis, waarbij de aanleiding, wat al te voor de handliggend, een meisje is. Met als gevolg dat ze de betreffende rijke stinkerd ontvoeren en meenemen naar een hut in de Alpen. In dit tweede deel van de film komen de eerder geïntroduceerde hoofdpersonen meer naar voren. En zo ook de eerdere gesprekken over de revolutie. In de nieuwe omstandigheid van ontvoerder en in hun nieuwe omgeving, komen Jan en Peter tot nieuwe inzichten. Niet alleen door de inbreng van Julie, maar ook door hun gijzelaar Hardenberg. Hun vooroordelen over rijke lui worden doorgeprikt, als blijkt dat de man een links-radicaal verleden heeft en zeer welwillend de discussie met hen aangaat. Dit levert wederom veel humor op en bij de vertoning in Rotterdam zelfs spontaan applaus.

The Edukators is een zeer aangename film, die actie, dialogen en humor goed weet te mixen. Daarnaast geeft hij inzicht in een generatie actievoerders die twijfelt over haar doel en het bijbehorende middel. Een neveneffect van dit inzicht en van de verhaallijn is dat de kijker ten eerste voornamelijk met Jan en Peter sympathiseert en daarna ook mee gaat twijfelen, om tot slot de rijke Hardenberg het voordeel van diezelfde twijfel te geven. Al geeft de verrassende slotscène van de film wederom genoeg reden om je oordeel nog eens te veranderen.

Oscar Krieger