Morgen komt de belofte uit

Hoelang kun je een veelbelovend schrijver blijven? Tot je een gevestigd schrijver bent of tot je een mislukt schrijver bent? Abdelkader Benali (1975) is geen veelbelovend schrijver meer. Dat was hij ten tijden van zijn sprankeldebuut Bruiloft aan zee (1996). Zijn stijl maakte hem tot een gevestigde schrijver met De langverwachte (2002), alhoewel het boek niet helemaal overtuigde. Maar als schrijver behoort Benali ondertussen zeker tot de gevestigde orde: hij ontving de Libris-prijs, zat in de jury van de Libris-prijs, schrijft recensies en columns, maakte een historisch boek samen met z’n oud hoogleraar en – om er helemaal bij te horen – stapte hij vorig jaar over van de ene (Vassallucci) naar de andere (Arbeiderspers) uitgever. Wat willen we nog meer van een voormalige literaire belofte?

‘Laat het morgen mooi weer zijn’ is de bezwering die Malik Ben op zijn cliënten loslaat als deze het niet meer zien zitten. Malik is een authenticiteitheler en gaat samen met die cliënten op zoek naar hun verloren ziel. Of ze iets aan de bezwering hebben en of ze hun ziel vinden, wordt niet duidelijk, maar zijn praktijk is al tien jaar succesvol. Malik is ooit met zijn praktijk begonnen om een postume belofte aan zijn vader in te lossen.

‘Laat het morgen mooi weer zijn’ is de oude zegswijze die Malik’s vader uit zijn vaderland meeneemt. Bij elke mindere gebeurtenis sust vader Ben op deze wijze de gemoederen. Als er slechte berichten komen uit het vaderland, maar ook als moeder een brood laat vallen. En dus ook tien jaar eerder wanneer hij zijn zoon uitzwaait die vertrekt met een cruiseschip. Malik zal zijn bestemming vinden door te reizen, is het idee van vader.

Laat het morgen mooi weer zijn is de titel van de derde roman van Abdelkader Benali. Het boek is een raamvertelling over Malik die op het cruiseschip een oude Spaanse dame ontmoet. Beiden zitten vol verhalen over hun verleden en dat van hun ouders. En die verhalen komen allemaal voorbij. Verhalen over de dictatuur waar Maliks vader en moeder vandaan vluchtten. Over de ondernemingen van vader, zijn plots ontstane bijbelstudie en de geologiestudie van moeder. Legendes over de Spaanse burgeroorlog, waarin de oude Spaanse dame een rol speelde, en haar broer en haar lief; de Moorse varkensdoder.

De opzet is simpel en ouder dan de Decamerone; zet enkele mensen bij elkaar en laat ze hun verhaal vertellen, met hier als terugkerend gegeven de bar van het cruiseschip waar de twee elkaar ontmoeten. De uitwerking is geslaagd wat de verhalen betreft. Benali mixt sprookjes, legendes en psychologische elementen tot verrassende verhalen. De rode draad van de twee mensen op het cruiseschip en van Malik die daar na tien jaar op terugkijkt, zijn echter niet meer dan het raamwerk om die losse verhalen in te plaatsen. Benali blijft te afstandelijk naar zijn hoofdpersonen kijken en krijgt daardoor mij als lezer niet mee. Ik ben niet nieuwsgierig naar hoe het met Malik afloopt, maar wil graag dat hij nog wat oude verhalen vertelt.

Laat het morgen mooi weer zijn is geen sterke roman doordat het raamwerk wat rammelt. Benali heeft echter wel een mooie verhalenbundel geschreven met in de afzonderlijke verhalen terugkerende personages en terugkerende thema’s. Benali is daarmee de gevestigde schrijver die voor de tweede maal een wat gemankeerde roman produceert. Of de veelbelovende auteur van zijn eerste roman nog eens met een echte roman komt? Ach. Laat het morgen mooi weer zijn.

Ricco van Nierop