Hoe de hiërarchie van genot eruit ziet
Crossing Border / Den Haag: Zaterdag verslag

In dit laatste Crossing Border-verslag (over de zaterdag in Den Haag) aandacht voor stompende country (Shovels & Rope), heftig persoonlijke performances (John Grant, maar zeker ook Fresku), ingewikkelde, maar vermakelijke literaire interviews (Filer, Rich), luchtige folkpop met een gebreid minimutsje (Leisure Society) en korte verhalen over de hiërarchie van genot en postduiven (Snijders).

Radical Face: laat een scheet. In de Koninklijke Schouwburg. En niet eens als statement. Was het maar waar. Gelukkig dat ik de zaal al had verlaten en het achteraf hoorde. Daarvoor zag ik een redelijke band en een op zijn gemak zijnde zanger. Vooral als ze de songs klein houden overtuigen ze, maar te vaak bouwen ze het tot volledige rock-proporties op, waardoor de schoonheid vervaagt.

The Leisure Society: de presentatrice van de Raven-zaal kondigt The Leisure Society aan door vergelijkingen met Grizzly Bear en Fleet Foxes te maken, waarna de Vrije Tijds Vereniging niet met ijzingwekkende samenzang Noord-Amerikaanse meren doet bevriezen. Folk, ja, dat is de gemene deler, maar verder zit The Leisure Society veel meer in lijn van Belle & Sebastian en recentelijker Stornoway. Ze brengen perfecte pop-folk-liedjes op een dusdanige wijze dat ze direct bekend in de oren klinken. De keyboardspeler loopt op krukken, vanwege een dronken avond, de violist wisselt zijn instrument voor een gitaar en de dwarsfluittiste neemt zijn viool over. Dat u een beetje een idee krijgt van de gemoedelijke sfeer. En o, ja: op de kop van de basgitaar van de bassist huppelt een gebreid mutsje met de muziek mee. Lief, speels en met oog voor detail deze band, dit fijne optreden.

The Leisure Society - Fight for everyone (geen CB-opname)

Nathaniel Rich / Nathan Filer: Een Amerikaanse en een Engelse schrijver, beiden met een nieuw boek, de een heet Nathaniel de ander Nathan. Hoofdpersoon bij de een is Mitchell, bij de ander Matthew. Dat allemaal in een Engels interview. Zie dat maar eens uit elkaar te houden als je nog geen boek gelezen hebt als publiek. Het kost moeite, maar dankzij een voortreffelijke interviewster (Joni Zwart) lukt het aardig. Onderwijl worden we vermaakt met leuke antwoorden over angsten van personages en van de schrijvers zelf. Rich over het schrijfproces: ‘Ik hield mijn schrijfwerk geheim omdat ik nog moest uitzoeken hoe dat ging, een roman schrijven. Bovendien hoefde ik zo niet op feestjes te melden hoe het ermee stond (meestal niet best)’. Filer: ‘Ik had het wel verteld en het klopt: het was zeer vernederend om jaren achtereen te vertellen dat je aan een roman werkt, die niet opschiet.’

Puur Gelul:‘Waarom stel ik m’n dochtertje retorische vragen’ -
Aldus Fresku in een ontroerend stuk rauwe rap, opgediend zonder beats of boksen tijdens het Puur Gelul-uurtje in de bovenzaal. Heftige tekst van een vader met twijfels, goede voordracht ook. Hierna vallen de flauwe vergelijkingen tussen vrouwen en auto’s in het stuk dat Eric Corton voorleest volledig in het niet.

John Grant - Where dreams go to die (CB/Antwerpen)

John Grant: is hier met een bijna volledig IJslandse band, maakt ons het uit, als Grant zijn stem en teksten maar bij zich heeft. En dat is zo: we gaan de diepte in. De grimmige diepte van zijn heftige teksten over frustratie, de blauwe kant van de liefde en over buitensluiting. We duiken ook in de zalvende diepte van zijn stem, waar je in achterover kunt leunen, ware het niet dat je tot de orde wordt geroepen door de soms afstandelijke elektromuziek en de – nogmaals – heftige teksten. Grant speelt een mooie mix van zijn twee meesterwerken en weet mij volledig mee te slepen. Het voelt niet mee vreemd om mee te zingen met idioot persoonlijke teksten uit Greatest Motherfucker of Queen of Denmark, want: ‘don’t you become paralysed with fear’ (uit ‘Glacier’).

Warpaint: hier had een negatief stukje van ondergetekende kunnen staan, want afgaande op de eerste twintig minuten vond ik Warpaint klinken als een doorsnee (nineties) alternatief bandje met niet al te goed zingende dames. Maar als ik in de wandelgangen mede-recensent Joost Baars tegen het lijf loop, krijg ik een bijna spijt van mijn wegloopactie als ik zijn lovende woorden hoor. Bijna, want ondergetekende leverde vier jonge rockdames in voor:

A.L. Snijders & Marcel Worms: waarvan de tweede pianospeelt als de eerste niet een ZKV voorleest: ‘Ik ben 73 jaar. Mensen verwachten van me dat ik verstandige dingen zeg. Dat doe ik niet. Dat doen mensen van 80. Op mijn 100^e zal ik op mijn top zijn.’ Wat ik dan weer verstandige woorden vind van een 73-jarige. Ik ken zijn teksten uit de stapel boeken in mijn kast, ik ken zijn voordracht van de vele radioprogramma’s waarin hij al jaren te gast is. Toch word ik opnieuw getroffen door de combinatie van de poëtische zeggingskracht van zijn woorden en de droge humor in zijn voordracht: ‘Ik weet niet precies hoe de hiërarchie van genot eruit ziet, maar een zomers ontbijt onder een boom staat op een hoge plaats.’ begint één van die ZKV’s, dat vervolgens over overvliegende postduiven gaat en dat eindigt met de prachtzinnen: ‘Het is een ervaring, maar met teveel ingebakken poëzie, en dus onbeschrijfelijk. Zwijgen kan niet verbeterd worden.’

These New Puritans: Van de stemmige minimalistische sounds op hun laatste album is weinig te horen als we om de hoek van de grote zaal kijken. Kakofonie, bombast is wat er uit de band + blazers de zaal in wordt geduwd.

Shovels & Rope: Een tegenvallende Puritans en een wegvallende Luke Temple zorgt ervoor dat ineens dit country-duo als slotact van deze Crossing Border-avond wordt gebombardeerd. En ze maken het met veel gezweet, gestamp en gestomp meer dan waar. Wat een energie komt er uit de zangeres met jaren 80-kapsel en de drummer met genoeg gel in zijn haar om de hele zaal te behanenkammen. ‘Do you wanna hear a silly countrysong?’ vraagt de zangeres. Dit is een potje felle country, hoe honkytonkerig het soms ook klinkt, silly wordt het geen moment. Wat een vondst om deze muziek op dit tijdstip tot afsluiter van het festival te maken.

Ricco van Nierop