Misschien was het een natte zomer, maar 1988 staat mij als broeierig voor ogen. Mijn geheugen heeft enkel de warme dagen uit de historische feiten gefilterd en de resterende tijd net zo zonnig en klam geverfd. Dat Pedro Delgado de Tour won, de voetbalmannen het EK veroverden en dat er een booreiland, genaamd Piper Alpha, in brand vloog, ging volledig langs me heen. Mijn wereld draaide om mijn platenspeler, die op zijn beurt op 33 toeren de hitte van muziek voorzag. Zomerse klanken van The Talking Heads (Naked), Los Lobos (La pistola y el corazon), Tanita Tikaram (Ancient heart) en Edie Brickell (Shooting rubberbands…). Serieuze teksten van John Hiatt (Slow turnin’), Morrissey (Viva Hate), In Tua Nua (The Long Acre) en Michelle Shocked (Short, sharp, shocked).
De broeierige sfeer van die zomer koppel ik echter het meest aan twee bijzondere nieuwe stemmen van 1988. Tracy Chapman en The Cowboy Junkies braken beiden dat jaar door met zeer warmbloedige dicht-op-de-huid-zittende albums. Chapmans debuutplaat was een wereldwijde ontdekking (denk aan de hit Fast car) en The Trinity Sessions was in kleinere kring een ooropener. Zowel Chapman als The Cowboy Junkies hebben vervolgens een oeuvre zonder slechte albums opgebouwd. Maar zo uitmuntend als in 1988 wordt het niet meer. Of gaan hun meest recente albums daar verandering in brengen?

Tracy Chapman heeft in zeventien jaar zeven cd’s gemaakt. Niet echt een productieve zangeres, maar de kwaliteit is op al die albums zeer hoog, zowel qua tekst en als qua uitvoering. Ze heeft een zeer herkenbare sound, waar ze maar zelden van afwijkt. Het gaat om simpele teksten over de liefde en over de maatschappij, om simpele melodieën, die Chapman met haar lage stem zingt en die op simpele wijze begeleid worden. Eenvoud voor alles. Prachtige warmbloedige eenvoud. Effectieve eenvoud. Om het warm van te krijgen.
Tracy Chapman is niet van haar pad geweken op haar jongste cd Where you live. Met haarzelf en Tchad Blake achter de knoppen, Flea op bas en Mitchell Froom op toetsen klinkt het elf songs lang perfect. Ik kan meer gaan uitweiden over de specifieke tracks. Bijvoorbeeld over het lekker in het gehoor liggende Change, of het van minimalistische doch opwindende handklapjes voorziene 3000 miles, of het zeer breekbaar gezongen Don’t dwell en wat dacht je van de milde maatschappijkritische America, of het relaxte liefdesliedje Talk to you. Nee, ik ga daar niet over uitweiden. Want de kenner weet dat hij niet hoeft te twijfelen en die paar sukkels die niet eerder de stem van Tracy Chapman geproefd hebben, weten nu wat ze te doen staat. Stil zijn en luisteren.

Die Sessions-plaat uit ’88 bestond voor een deel uit covers, waarbij vooral Hank Williams’ I’m so lonesome I could cry en Lou Reeds Sweet Jane opvielen. De laidback-blues aanpak van de Junkies heeft sindsdien altijd goed uitgepakt voor bestaande songs. Vandaar dat mijn verwachtingen voor Early 21st Century blues hoog zijn; de plaat bestaat, op twee songs na, uit covers. De thematiek is van de songtitels af te lezen: Licence to kill (Bob Dylan), Two soldiers (traditional), Handouts in the rain (Richie Havens), I don’t want to be a soldier. Zoals ze zelf in het cd-boekjeverantwoorden: ‘We decided to give our gathering a context: we were all to bring along two or three songs, written by others, and the themes of the songs had to relate to war, violence, fear, greed, ignorance, loss…’ Ondanks deze zware thema’s is 21st Century een aangename plaat vol verrassende interpretaties. Alhoewel verrassend? Geef de Cowboy Junkies een sterke song en ze maken er geheid verstilde country-blues van, die je rechtstreeks in je ziel raakt. Sterk zijn bijvoorbeeld de twee Springsteen-songs. Bij Brothers under the bridge (bekend van zijn Tracks-compilatie) zijn de tranen nog in te houden, maar bij You’re missing (van The Rising) gaat het er hard aan toe: het leven gaat door, terwijl er iemand is weggevallen, misschien wel letterlijk gevallen van een WTC-gebouw. Maar de song over 9-11 hoeft allang niet meer over een specifieke tragische gebeurtenis te gaan, dat bewijst zangeres Margo Timmins die de tekst naar zich toe trekt. Zij laat triest en troost één worden.
Haaks op de sfeer van het album staat de vertolking van de John Lennon-compositie I don’t want to be a soldier. Die haaksheid komt door de medewerking van Rebel (Kevin Bond), die de tekst van Lennon actualiseert met zijn rap over oorlog en vrede. Niets mis met de tekst of de uitvoering, alleen werd ik aan het eind van de plaat uit mijn slaperige roes gewekt. Wat natuurlijk de bedoeling is, met zo’n thema. Ik ben echter blij dat The Cowboy Junkies weer zeer rustig afsluiten met een geslaagde uitvoering van U2’s One.

Zowel The Cowboy Junkies als Tracy Chapman hebben gewoon weer een perfect album aan hun oeuvre toegevoegd. Zo heet als in 1988 zal het wel nooit meer worden, maar met de stemmen van Margo en Tracy is een hoge drukgebied niet ver weg.

Ricco van Nierop

Eerdere Chicksingerafleveringen vindt u hier.