Regisseur: George Clooney
Titel: Confessions of a dangerous mind
Hoofdrolspeler(s): Sam Rockwell, Drew Barrymore
Datum bespreking: 10-03-2003
 

‘Mijn naam is Chuck Barris, ik bedacht de tvshows The Dating Game, The Newly-wedshow en The Gong-show. Daarnaast pleegde ik voor de CIA 33 moorden.’

Aldus Chuck Barris in zijn biografie in 1982. Aan die shows twijfelde geen mens, behalve dan aan de normen en waarden die ze uitstraalden. Aan die 33 moorden en de CIA-link twijfelde echter iedereen, behalve dan misschien scenarioschrijver Charlie Kaufman en regisseur George Clooney. Zij maakten zonder twijfel een film over het dubbelleven van hitman Barris.

Dubbelslag

Confessions of a dangerous mind begint met Barris (Sam Rockwell) die bovenstaand citaat in zijn typemachine hamert. Oud en slordig bebaard leeft hij als kluizenaar in een hotel. Middels zijn voice-over gaan we op zoek naar betere tijden; naar hoe het allemaal begon. Jonge Chuck doet zijn uiterste best om bij de tv aan de bak te komen. Wanneer hij down & out is, komen er twee verzoeken. 1: of hij alsnog zijn Dating Game op tv wil brengen en 2: of hij voor de CIA als hitman wil gaan werken. Ambitieus als hij is, pakt hij beide zaken aan. Overdag verzint hij nieuwe shows en knipperlicht hij met vriendin Penny (Drew Barrymore). In de avonduren ontmoet hij CIA- en spionagefiguren, gespeeld door Julia Roberts, Rutger Hauer en George Clooney. Eens in de zoveel tijd volgt op deze ontmoetingen een bloedige afrekening. Barris weet zijn dubbelleven, zonder veel moeite, verborgen te houden en zelfs te combineren. De ondervragingstechniek die Barris bij de CIA-training leert, brengt hem op het idee om de vragenrondes in The Dating Game aan te scherpen. De jonge winnaars van de show worden op vakantie gestuurd naar ‘exotisch’ Berlijn en Barris is hun chaperonne. Als de winnaars verveeld terugkeren naar het hotel, doet Barris zijn klusjes op locatie.

Genremix met juiste dosering

Confessions of a dangerous mind is geen thriller, geen actiefilm, geen satire op de showbizz, geen achtervolging- of spionagefilm. Het alleen een komedie noemen is ook te simpel. Het heeft elementen van al deze genres in zich. Sterk is dat de genres elkaar nergens verdringen. Ik zie mogelijkheden in het verhaal om de geijkte paden op te gaan, maar waardeer het dat Charlie Kaufman en George Clooney dat juist niet gedaan hebben.

Het had bijvoorbeeld makkelijk een satire op de tv-show-wereld kunnen worden. Met wat minder aandacht voor spionage/thrillerelementen en wat meer achter-de-schermen-beelden was er een goede maar weinig verassende satire ontstaan. Evenzo bij een spionagethriller; laat de onder- en bovenwereld wat door elkaar lopen en je hebt een geijkte film. Maar in dit verhaal blijven de werelden zoveel mogelijk gescheiden. Chuck wordt niet door CIA-mensen of tegenstanders belaagd en achterna gezeten in zijn legale tv-leven. Wel krijgt hij mentaal last van zijn dubbelleven. Door hem vermoorde mensen duiken in zijn hoofd op, achtervolgen hem. Hij draait door en stapt uit de tv-bizznizz.

Kaufman’s vervolg, Clooney’s debuut

Confessions is niet zo bizar als Charlie Kaufman’s eerdere werk Being John Malkevich of zijn huidige Adaptation. Clooney is een iets conventionelere regisseur dan Spike Jonze (ze werkten, by the way, beiden als acteurs in de kritische Golfoorlog film Three Kings). Misschien niet bizar, wel wijkt Confessions af van het geijkte, door de geslaagde mix van genres. Daarnaast is de film goed grappig, wederom niet zoals het geniale BJM, maar wel lolliger dan Adaptation. De humor zit niet alleen in de tvshow-satire-kant van het verhaal, ook de soms grauwe beelden van Chuck’s CIA-werk bevatten veel geestigheid. Grotendeels verantwoordelijk voor het overbrengen van deze humor is Sam Rockwell. Van deze acteur had ik nog niet gehoord en dat is jammer, want dit verborgen talent speelt bijzonder overtuigend.

De film geeft geen uitsluitsel over de waarheidsvraag. Van te voren weten dat Barris’ CIA-verhaal betwijfeld wordt, levert wel extra spanning op. Ik ga vanzelf zoeken naar onwaarachtige gebeurtenissen. Naar merkwaardige uitingen van de wat al te creatieve persoon Chuck Barris. Zijn de Confessions of a dangerous mind de bekentenissen van een gevaarlijke ziel? Of ook die van een gevaarlijk persoon? Dat de boven- en onderwereld elkaar alleen in Barris gedachten raken, geeft te denken. Heeft hij die CIA man bedacht, die moorden en die verleidelijke spionne? En waarom dan wel. Gewoon omdat hij creatief genoeg was om dat te doen. Of omdat hij een wereld nodig had waarin hij de controle over alles kon houden om de echte wereld met zijn risico’s en onverwachte mislukkingen aan te kunnen.
Het is te leuk om te denken dat dat laatste zo is. Daarom is het maar goed dat de echte Chuck Barris aan het slot van de film alleen een wazige filosofisch uitspraak over het leven doet. Met dank aan de creatieve geesten van Kaufman, Clooney en Barris zelf, blijf ik opgezadeld met een groot, komisch en ingenieus vraagteken.

Oscar Krieger