Evenement: Crossing Border festival
Plaats en datum: Den Haag 12 t/m 16-11-2003
Datum bespreking: 17-11-2003
 

----- Original Message ----- From: Ricco van Nierop To: Erwin van Wouw Sent: Thursday, November 13, 2003 10:04 AM Subject: stemmingen

Morgen Erwin,

Gister de eerste avond Crossing Border gehad. In één woord: geslaagd. Maar direct dient het probleem van de te schrijven recensie zich aan. Hoe krijg we ruim 100 optredens in een stuk dat nog enigszins behapbaar is voor de lezer? Nog mooi dat we maar drie van de vijf avonden bezoeken en telkens de keus tussen zes zalen moeten maken. Dat scheelt toch snel zo’n 70 acts, maar levert ook de volgende vraag op; hoe een volwaardig CB2003-verslag maken naar aanleiding van maar eenderde van de optredens? Eerst maar eens inventariseren wat de woensdag voor hoogte- en dieptepunten opleverde.

Als aftrap naar de kleine muziek van Me Mystery wezen luisteren, een gezelschap rond Rock-Academie student Daniel Versteegh. Achter zijn verlegen singer-songwriterglimlach schuilt een waar muzikaal talent. De gedreven songs klappen XTC, Starsailor en Nick Drake uit zijn platenkast. De aanwezige pretenties, in de vorm van een Franstalige song, een staande bas en een cello nemen we dan voor lief.
Ondanks grote concurrentie (de opvallende Arabisch Franse band Dezoriental staan hun akoestische Mano Negra-ding te doen) toch maar naar dichteres Marije Langelaar gaan luisteren. In een klein zaaltje van de chique Koninklijke Schouwburg leest ze relaxt voor uit haar debuut, het is een rustpunt in de verder drukke avond.
Zangeres Eddi Reader speelt met een eenvoudige folkband songs van haar laatste Edward Burns-cd, waarbij ze uitgebreid uitlegt wie die Burns wel niet was (‘a naughty Shakespeare’). Het optreden is rommelig, maar Eddi’s flair maakt het zo aanstekelijk dat het publiek zelfs de idiote Joe Cockeriaanse dansjes meedoet en klassikaal met miss Reader meezingt.
Je kunt nog zo’n strak schema opstellen, waar zeker hoofdact Lou Reed in voorkomt, maar als je dan langs een verwaarloosd mannetje loopt dat op zijn hurken op het chique meubilair van de Koninklijke Schouwburg is gaan zitten, dan blijf je hangen. Het is cartoonist James Parsons compleet met verwaarloosd baartje die tekeningen toont die zijn 2e anti-Bush boek niet zullen halen, vanwege grove perversiteiten. Het optreden is een zootje maar wel erg geinig, zeker als hij nog op verzoek tekeningen maakt: ‘Je wilt dat ik lady Di teken die opgegeten wordt door een ijsbeer. Geen probleem.’
Ik ken de stukken al die Michael Tedja uit zijn debuut voorleest, maar toch heeft de voorleessessie meerwaarde. Zo makkelijk is het niet om de over elkaar heen buitelende woorden op te lezen, maar de beeldend kunstenaar blijkt een goed voordrager van zijn experimentele proza.
The Flaming Lips sluiten de woensdag af met harde psycho-pop, giga-ballonnen en confetti. Zanger Wayne Coyne heeft een wit pak aan en jut het publiek op. De andere muzikanten dragen dierenpakken. Een weird bandje met te schel afgestelde instrumenten, maar wat een feest!

Weinig tegenvallers dus in de route die ik door het woensdagprogramma liep. En alleen maar hoogtepunten beschrijven, wordt ook snel saai, wat jij? Hopelijk valt er vanavond wat tegen, we kunnen wel wat afwisseling in onze recensie gebruiken.

Tot vanavond,

Ricco van Nierop

---

----- Original Message ----- From: Erwin van Wouw To: Ricco van Nierop Sent: Friday, November 14, 2003 11:43 AM Subject: Re: stemmingen

Hoi Ricco,

Goed punt dat je daar maakt. Het wordt zo inderdaad een hoop gedrop van namen. Wellicht moeten we er gewoon een aantal schrappen en op de overige artiesten dieper ingaan. Op die manier krijg je misschien niet zo’n volledig verslag van het festival, maar krijgt de lezer wel iets meer van de sfeer van het festival mee. Een poging van ondergetekende om de donderdag samen te vatten:

Hoe opmerkelijk dat het hoogtepunt van de avond eigenlijk al om 8 uur plaatsvond. Erin McKeown’s stem en haar jeugdige elan weten de avond direct cachet te geven. In tegenstelling tot mijn verwachting bleven haar liedjes in de driekopsformatie (bas, drums, gitaar) fier overeind. Goede binnenkomer, ook al kon ze me niet volledig van mijn door slaapgebrek veroorzaakte rothumeur afhelpen.

Je moet maar van me aannemen dat ik om de gefreakte opera van Die Strømblocque Phantasieën normaliter heus wel zou hebben kunnen lachen. Kun jij mij trouwens uitleggen wat er nu verstaan werd onder de term multitechnicolormedia? Waren dat misschien die twee halfnaakte mannetjes waarvan de ene met een looplamp de camera van de ander stond over te belichten? De tegenover elkaar opgestelde schermen waar we op de terugtocht langs liepen verdienen wat mij betreft veel eerder zo’n overspannen krachtterm. Want toen ik werd aangesproken met de mededeling dat m’n oksels stinken, moest ik mezelf toch even in bedwang houden. Wist ik veel dat die geprojecteerde types elkaar stonden uit te foeteren.

Dat mijn literaire plaatje van de avond wat tegenviel was toch vooral te wijten aan de interviewers. NRC medewerkster Stine Jensen deed het in deze dan nog niet zo slecht. Tussen haar en Michel Faber vond tenminste een geanimeerd vraaggesprek plaats. Daar was in het geval van Herman Franke en zijn wijn gulpende ondervrager toch echt geen sprake van. Gelukkig had Franke helemaal geen zin in een gezellig elitair onderonsje. Dertien toeschouwers en een fotograaf luisterden vervolgens naar drie van zijn, volgend jaar in de bundel Notulen verkrijgbare, korte verhalen.

 

Ook Hari Kunzru gaf zo’n primeur. Helaas ging dit high-tech verhaal vrijwel geheel langs me heen door in- en uitstromende bezoekers.
Over het optreden van Lee Ranaldo zullen we denk ik beide geen post naar huis sturen. Ik geloof dat jij het typeerde als een avondje dia’s kijken met de buren n.a.v. de vakantie in Marokko. En toch had het wel iets magisch om die monotoon bezwerende stem eens live te horen zoemen. Gewoon omdat het mijn meest intieme Sonic Youth moment tot dan toe was.
Van de lezing van Michel Faber werd ik wel even stil. Een enigszins schuchtere man die Faber, maar zo innemend als de pest als ‘ie eenmaal begint te lezen. Zijn long-long-short-story The Fahrenheit twins was intrigerend. Ik vond het gegeven – tweeling maakt tocht met overleden moeder op slede, op zoek naar hemelse begraafplaats – nou niet perse zo vindingrijk, maar de opzienbarende realiteit van de excentrieke karakters was als altijd wonderschoon.
Spijtig dat we toen zijn blijven plakken. David Sylvian werd daardoor een beetje een deceptie. Bijna logischerwijs was er niets aan te merken op het werk van deze perfectionist. Maar om naar drie achter hun laptop verschanste mannetjes te gaan zitten kijken als je ruim 30 uur niet hebt geslapen is desastreus. Toch was het opvallend dat ik mijn bijzonder uitgeslapen ogende collega gemakkelijk kon overreden om nog even bij Sir Geldof te gaan kijken. Wellicht kan de organisatie zich nog eens achter de oren krabben. Of laten zulke grote namen zich niet om Erin McKeown-tijdstippen programmeren?

Fijne collega ben ik hè. Steek ik eerst een verhaal af over het feit dat jij je stukje laat verzanden in een veel te lange gastenlijst der chique, begraaf ik mijn eigen artikel onder sfeerschetsen met minstens zoveel namen. Volgens mij hebben we een probleem.

Groeten,

Erwin

---

----- Original Message ----- From: Ricco van Nierop To: Erwin van Wouw Sent: Sunday, November 16, 2003 11:24 AM Subject: Re: stemmingen

 

Een goede zondagmorgen fijne collega,

Probleem zeg je, zeg maar gerust een groot probleem. We zullen toch ergens morgen een stuk af moeten hebben en met ons genamedrop schiet het niet op. Gelukkig dat gisteravond maar één podium in de Grote Kerk was opgebouwd, dan treden er minder acts op en mis je niets in een andere zaal.
Van de zes voordragende Zuid-afrikanen hoeven we het in ons festivalverslag over de helft al niet te hebben vanwege onverstaanbaarheid. Dit bood gister ook ruimte voor de anderen om extra op te vallen. Actrice en schrijfster Stacy Hardy leest twee korte verhalen over seks, cocaïne en moord om uiteindelijk ineen te zakken. Hoort dat bij de act? Ze staat op, rept wat over een black-out en maakt zich uit de voeten. K. Sello Duiker leest uit zijn roman The quiet violence of dreams waarbij de opmerking van de hoofdpersoon wel over het publiek lijkt te gaan: ‘There’s too much toothpaste here, which means, there’s too many white people.’ Toch opvallend dat zowat elke niet-bleekscheet in de zaal een optredend artiest is. Zonder twijfel de beste voordrager is Lesego Rampolokeng, die met een heerlijke flow zijn gedichten brengt. Persoonlijk voel ik me erg aangesproken door zijn This is for the critic maar hij schreef het voor de ambassadeur, die na Lesego’s optreden van vorig jaar zich neerbuigend uitliet over zijn dichtende onderdaan. Ook laat Rampolokeng zich nog onbedoeld uit over de andere helft van de optredende schrijvers: ‘If you can’t understand it, it’s poetry’.
Tijdens de avond wordt ook nog ruimte geboden aan de Novib om prijzen uit te reiken aan onderdrukte schrijvers die om begrijpelijke wijze niet kunnen komen. Misschien dat het slimmer is om daar apart van onze recensie aandacht aan te besteden. Dan komen die schrijvers ten minste niet om in het genamedrop van ons verslag.
Over naar de ‘artiesten zonder grenzen’ zoals presentator Thom Hoffman ze noemt. De eerste muziek onder die noemer komt van de Nederlandse saxofonist Yuri Honing met zijn Orient Express, bestaande uit muzikanten uit het Midden Oosten. Alsof een westerse jazzband op hun tour in Beiroet tegen een straatorkest op botst, waarbij niet meer valt te achterhalen van wie de afzonderlijke geluiden nu komen. Na een Arabische versie van Björk’s Isobel is het tijd voor de Belgische/Waalse/Zaïrese/Kongolese moedervocalen van Zapmama. Wat is dat een stelletje super swingende Afro’s! Binnen no-time veranderen ze de zittende kerkgangers in een uitzinnig dansende praatgroep: ‘Open your mind, your soul and your imagination. Let it all out, YAYO!’
Kortom, Erwin het was gister een mooie thema-avond, geheel anders en daardoor aanvullend aan de andere avonden. Volgens mij is Crossing Border 2003 nog steeds het meest opvallende festival van de lage landen. Natuurlijk heb ook ik gegeeuwd bij David Sylvian en slecht verstaanbare dichters aangehoord, maar ze staan in de schaduw van de vele inspirerende luisterervaringen. Wat mij betreft strijden Erin McKeown, Eddie Reader, Michel Faber, Zap Mama, Me Mystery, Lesego Rampolokeng en James Parsons om de Crossing Border Award 2003. Uitreiking; komende vrijdag bij mij thuis. En wel allemaal aanwezig zijn! Als we ons nu in een verslag alleen bezig houden met die genomineerden, een alinea’tje sfeer ertussen gooien en Sylvian de Insomnia-award geven, zijn we toch zo klaar met dat stuk. We mailen er nog wel over.

Tot een volgend festival,

Ricco van Nierop