Auteur: F. Springer
Titel: Bangkok, een elegie
ISBN: 9021480263
Uitgeverij: Querido
Datum bespreking: 03-05-2005
 

Een novelle is een korte roman, of een lange short-story. Een novelle heeft maar een paar hoofdpersonen en een overzichtelijke verhaalstructuur. Een novelle kent ontwikkeling van personages, maar heeft daarvoor maar enkele gebeurtenissen nodig. Verwacht geen enorme karakterverdiepingen in een novelle. De plot van een novelle vertel je na tijdens de koffiepauze. Een novelle telt om en nabij de 100 bladzijden. Van Rotterdam naar Amsterdam in de intercity en dan heb je nog tijd over voor de Metro en de Spits. Kortom: een novelle is de meest aangename vorm van proza. Zeker als de schrijver Springer heet.

F. Springer is niet hip of vernieuwend, hij kan eerder traditioneel genoemd worden. Springer staat met zijn korte verhalen, novelles en een enkele roman in de lijn van F. Scott Fitzgerald, Guy de Maupassant, W. Somerset Maugham, Willem Elsschot en Nescio. Springer zet de traditie voort met goedgeschreven, sfeervolle verhalen. Dat is precies de reden dat ik telkens reikhals naar nieuwe titels van de man. Springer is geen veelschrijver; hij heeft in ruim 40 jaar maar 12 titels laten uitgeven. Ook toen de man met pensioen ging als diplomaat, leverde dat niet meer boeken op. Ik was daarom blij verrast toen Querido een nieuwe novelle aankondigde: Bangkok, een elegie. Na een kleine tien bladzijden sloeg de blijdschap echter om in herkenning, verbazing en irritatie. Ik herkende de sfeer, ik herkende de personages. Tot zover geen probleem. Maar het verhaal kwam wel erg bekend voor. Is Springer zich aan het herhalen?
Gelukkig biedt het colofon uitkomst: Bangkok verscheen eerder in de bundel Allemaal gelogen en is daarmee een tweede druk. Die bundel staat natuurlijk al drie jaar gelezen en wel in mijn boekenkast. Enigszins bekocht toch doorgelezen.

 

Bangkok, een elegie gaat over een gepensioneerde diplomaat die samen met zijn vrouw terugkeert naar Thailand, waar hij eind jaren zestig op de ambassade werkte. Ze ontmoeten er oude bekenden en wat minder oude en wat minder bekende Thaise Nederlanders. Oud en niet meer zo bekend is de zakenman Van Dreumen, van wie ze bij toeval zijn huis ontdekken. De diplomaat heeft 25 jaar terug het huwelijk gesloten tussen Van Dreumen en zijn 20 jaar oudere penvriendin uit Australië. Van Dreumen is een kluizenaar geworden en zit tussen zijn antiek cola te drinken. Mevrouw blijkt boven ziek op bed te liggen. De ongemakkelijke ontmoeting krijgt een vervolg als de diplomaat van andere kennissen de voorgeschiedenis van Van Dreumen hoort.

Het verhaal is niet bijster origineel, de plot niet zeer spannend, maar nergens wordt het saai. Springer zorgt bovenal voor een sterke uitsmijter, waardoor eerdere vervreemdende effecten op hun plek vallen. De kracht van Spinger is dat hij binnen enkele bladzijden een sfeer neerzet die geloofwaardig aanvoelt, personages hebben hun plek en ook hun doel staat vast. Dit neigt tot doorlezen, al is het voor tweede maal.
Querido verkoopt een oud verhaal in een nieuw jasje (een zeer mooi vormgeven jasje, dat wel). Iets dat ze bij Springer de laatste jaren nogal vaak hebben gedaan. Hopelijk betekent het niet dat de schrijver uitgeschreven is. Voor degene die vaker een retourtje A’dam – R’dam nemen, is de verhalenbundel Allemaal gelogen (Querido, 2002) het beste alternatief. Voor de dagjesmensen kan een retourtje Bangkok geen kwaad. Het verhaal is een schoolvoorbeeld van een klassieke novelle.

Ricco van Nierop