Harry Zevenbergen is een import-Hagenees. Dankzij zijn bundel Punk in Rhenen weten we nu waar hij echt vandaan komt. In de Haagse literaire scène, is hij echter al jaren de drijvende kracht achter Subliterair (voorheen Bordelaise literair), een organisatie die open podia, workshops en poetry slams verzorgt in Den Haag. Samen met Adriaan Bontebal schrijft hij een dagelijkse column op internet (zie Zevenbal) en hij treedt als performer met de poetrypopgroep D.O.M. op. Maar bovenal is Zevenbergen voordragend dichter.
Voordracht in druk
Punk in Rhenen is een uitgebreide bundeling van de poëzie van Zevenbergen. 90 bladzijden is veel voor een bundel, maar gezien de lichtvoetigheid is die hoeveelheid goed behapbaar. De discussie over de waarde van voordrachtpoëzie versus die van zogenaamde moeilijke poëzie kan me gestolen worden. Zevenbergen is een performer, maar zijn bundel is prima te lezen. Wel ben ik na twee keer uitgelezen, wat ook wel eens een verademing is bij hedendaagse poëzie.
ik ben één van die dichters
te nerveus om op te treden
wanneer ik niet stomdronken ben
helaas heb ik een drankprobleem
… ik drink niet
(Uit: De voordrachtskunstenaar)
De opstandige hoek
Het titelgedicht geeft precies wat je verwacht; het verhaalt over de punkjeugd in een onbegrijpend stadje. Wel weet Zevenbergen het breder te trekken door zijn woorden:
Rhenen was er niet klaar voor
punks hippies aliens ze zagen geen verschil
de wijde wereld niet groot genoeg, ik moest weg
weg van waar de wortels het leven uit me knepen
Met zo’n laatste zin gaat het eigenlijk niet meer over punk, maar over de onbegrepen opstandige jeugd. En die is van alle tijden en alle stromingen. Zevenbergen zit nog steeds in de opstandige hoek, getuige zijn gedichten over mensenrechten, tegen globalisering en voor vegetarisme. Geen wonder dat zijn bundel uitkomt bij de kleine kritische uitgeverij Papieren Tijger. Die overigens weer niet zo strikt in de leer zijn dat ze Zevenbergen het andere leven niet laten beschrijven. Zo beschouwt hij mobiel bereikbare mensen, chatters, zonbaders, meisjes in cd-winkels en Sinterklaas. Soms kritisch maar meestal humoristisch. Jammer genoeg vervalt Zevenbergen ook af en toe in flauwiteiten die het op een podium goed doen (‘slakken neemt men het liefst / met een korreltje zout’), maar in een bundel toch door de mand vallen.
Naar de top
Zijn beste gedichten zijn niet de politiek geëngageerde of die over de wereld om hem heen. Harry Zevenbergen schrijft sterke sportgedichten, voornamelijk over voetbal en wielrennen.
In Memoriam Johnny Hazenkamp is een verhalend gedicht met repeterend refrein over een door blessures, neuroses en tegenstanders geplaagde voetballer. Het gedicht voor de overleden Marco Pantani verwordt tot een hemelse wielerkoers met Kivilev, Casartelli, Bobet, Coppi en Simpson:
boven heerst geen angst voor valpartijen
lachend mist Casartelli een bocht
en stuitert vrolijk terug op zijn fiets
slikt Simpson een hele apotheek weg zonder te vallen
hier zijn clichés gelogen
en kust de rondemiss dwars door de winnaar heen
(Uit: Naar het rijk der mythen)
Punk in Rhenen is een perfect visitekaartje voor de performancedichter Harry Zevenbergen. Soms wat flauw, meestal onderhoudend en bij vlagen sterk.