Titel: La mala educación
Regisseur: Pedro Almodóvar
Hoofdrol(len): Gael García Bernal, Fele Martínez, Daniel Gímenez Cacho
Datum bespreking: 16-08-2004
 

Paters, priesters, leraren van ouderwetse katholieke scholen. Welk beeld komt bij u op? Toewijding, ceremonies, kapelletjes, kerken en kathedralen? Of 12-jarige jongetjes die tegen hun zin worden ingewijd in de herenliefde. Gevolgd door doofpotten, onthullingen, rechtszaken, afgezette priesters, herbenoemde bisschoppen in andere landen. En een ziek instituut onder leiding van een al jaren overleden paus (al weten zijn onderdanen dat nog niet). Tot slot blijven over de ouder geworden slachtoffers, die worstelen met wraakgevoelens vermengt met schaamte.

Vooral over de latere wraakgevoelens gaat La mala educación ('de zieke/slechte opleiding/opvoeding'), de nieuwste film van Pedro Almodóvar. De regisseur en scenarioschrijver putte voor dit fictieve verhaal uit zijn biografie als leerling op een katholieke school en in latere jaren als beginnend filmmaker. Het levert een weinig liefdevolle film op, maar wat wil je met zo'n onderwerp.

Ignacio en Enrique zijn twee leerlingen van Vader Manolo. Hij wijdt hen, katholiek verantwoord, in in de literatuur. Als de jongens kattenkwaad uithalen, neemt Manolo de jongens apart en gaat te ver. Zestien jaar later, het is inmiddels eind jaren zeventig, zoekt Ignacio zijn oude vriend op. Hij is ondertussen een b-acteur geworden, die van zijn verleden een script heeft gemaakt. Enrique is regisseur en kan wel een verhaal gebruiken, alleen wat moet hij met die slechte acteur die met het script meegeleverd wordt.

 

Almodóvar maakt gebruik van een film in een film. Eerst zien we de twee jongetjes op school, dan zien we de latere ontmoeting met als gevolg het verhaal dat verfilmd wordt. In feite kan hij zo de wraakactie op Vader Manolo twee maal laten gebeuren. Alsof het om het therapeutisch hervertellen gaat. 'Vertel het trauma van je af.' Om het ingewikkeld te maken, voegt Almodóvar tevens een dubbelgangermotief aan de film toe. Deze 'verteltrucs' maken de film niet alleen vertel-technisch gelaagd, maar ook emotioneel zwaarder.

La mala educacion is een koude film, in tegenstelling tot zijn vorige twee (zeer succesvolle en geslaagde) films Todo sobre mi madre en Hable con ella. Dit komt door de personages die, op een enkele bijfiguur na (de moeder), zo goed als geen warmte uitstralen. De grootste drijfveren van de hoofdpersonages zijn wraak, lust en eigengewin. Dit levert sterk spel op van bijvoorbeeld hoofdrolspeler Gael García Bernal, de Mexicaan die eerder 'leuk' speelde in Y tu mama también. Door de verteltrucs en deze weinig warme personages stelt Almodóvar het inlevingsvermogen van zijn kijkers zwaar op de proef zonder dat het een beproeving wordt.

Oscar Krieger