‘Pas op: dit boek heeft een verslavende werking’ staat er op de kaft. Het boek is acht weken bij mij in huis en telt 384 bladzijden. Ik ben bij de lijst met 12 worstkaas-scenario’s en dat is pas op pagina 100. Ik ben kennelijk niet bevattelijk voor het verslavende middel waar het Lijstenboek in grossiert.

David Wallechinsky en Amy Wallace stelden het Lijstenboek samen en gaven het de ondertitel: Het onmisbare handboek van merkwaardige informatie. Onmisbaar? Het boek zal de longlist niet eens halen van mijn onbewoonde eiland boekenkast. Merkwaardige informatie? Zeker. Ooit gehoord van Jean Baptista dos Santos, de man met twee penissen? Nu, hij deed het met Blanche Dumas, de vrouw met de twee vagina’s. Wel zo handig. Samen staan ze in het lijstje 10 mensen met extra lichaamsdelen. Alleen al dit lijstje doet eer aan het woord ‘merkwaardig’. En zo volgen nog 154 minder of meer merkwaardige lijsten.

In de 22 wereldberoemde Belgen veel ‘O-ja-momenten’. En in 10 gevleugelde filmwoorden die nooit zijn gezegd veel ouderwetse voorbeelden waarvan enkel Casablanca (niet ‘Play it again Sam’, maar ‘Play it, Sam’) en Star Trek (niet ‘Beam me up, Scotty’ maar ‘Beam us up, Mr. Scott’) nog tot de verbeelding spreken. Aan enkele lijsten is goed te merken dat het boek een vertaling is en een herziening van een 25-jaar oude bestseller (Book of lists). Daartegenover staat het feit dat de Nederlandse bewerkers veel eigen inbreng hebben. Er is dan ook een hele stoet aan medewerkers aan te pas gekomen: Erik Bindervoet, Robbert-Jan Henkes, Michèle Bernard, Pieter Steinz, Bert Natter en Theo Haijes. Ze zorgen ervoor dat de lijst met 10 hits die nooit nummer 1 werden, geheel gestoeld is op de Nederlandse Top 40. En de leuke terzijdes komen ook zeker niet uit de Amerikaanse versie. Zoals de Eervolle vermelding naast de 18 mensen die van school gestuurd of getrapt werden, voor Bindervoet en Henkes zelf. Zo staan ze toch mooi naast Charles Baudelaire, Humphrey Bogart, Salvador Dalí, Willem Elsschot, Gustave Flaubert, Wim Kan, Jan Marijnissen, Edgar-Allen Poe, Richard Pryor en Leon Trotsky.
Blijkbaar kregen de bewerkers er zin in, gezien bijvoorbeeld de geheel op de Nederlandse taalgebied gerichte 10 klassieke ezelsbruggen en de 16 onnavolgbare verbale passeerbewegingen van Johan Cruijff. Ook zijn er lijstjes waarvan de titels veel leuker zijn dan lijst zelf: 11 driewoordige, niet-allitererende Suske en Wiske-titels onder de nr. 100 in de rode reeks en 22 rijtjes die dit boek niet hebben gehaald.

En, ja zo raak ook ik verslaafd aan deze lijstjes. Ondanks dat ik meer van de hitlijsten ben, waarin ook vermeld staat wat de stand vorige week was en hoeveel weken de hit het al volhoudt. Maar bij 21 boeken en hun oorspronkelijke titel niets geen superstippen of een nieuwe nummer 1. Gewoon op nummer 6 een weetje over Catch 22 van Joseph Heller die het boek eerst Catch 18 wilde noemen en vervolgens Catch 14. Of op nummer 13 Orwell’s 1984, dat eerst de titel 1948 had, maar hij had de dealine niet gehaald met zijn utopische verhaal, aangezien het boek pas in 1949 uitkwam.

De verslaving zit in de onzinnige feitjes die sappig en vooral kort worden verteld, in combinatie met andere gelijksoortige feitjes. En precies doordat het boek volstaat met die kort afgemeten lekker leesbare onzinstukjes, is het Lijstenboek een perfect boek voor op de plee. En daar kom ik exact honderd bladzijden per 8 weken.