Uitvoerende(n): Diverse artiesten
Titel: What's your function? A tribute to Franco Battiato
Label: Sillyboy Entertainment
Datum bespreking: 26-04-2005
 

Franco. Franco Battiato. Franco. Franco wie? Een saluut aan Franco, Franco Battiato, Franco wie. Hij is een Italiaanse Tom Jones, een Italiaanse Robert Long, een Italiaanse Rob de Nijs, een Italiaanse Jacques Brel, een Italiaanse Vangelis, een Italiaanse Mike Oldfield. Niet best als je het mij vraagt. Fantastisch als je het Julian Cope vraagt. Op de achterkant van What's your function? staat deze uitspraak van Cope: "Franco Battiato is a Latin Ziggy hovering above planet Earth waiting for his moment... A truly visionairy artist striking chest-beatingly uplifting possibilities in all but the most cynical of us." Kennelijk hoort Cope andere Battiato-nummers dan ik (of anders behoor ik tot de most cynical of us).

In ieder geval wist Marco Damiani van Sillyboy entertainment genoeg lui enthousiast te krijgen voor het idee van een eerbetoon aan deze Franco Battiato en Cope staat dus niet alleen in zijn ideeën over deze man. Erg groot is mijn kennis van het oeuvre van Battiato trouwens niet. Voor ik deze cd in handen kreeg, had ik nog nooit van hem gehoord en toen ik na enig gesurf op internet alleen een stel heel suffe nummers van Battiato om mijn oren had gekregen, heb ik het ook meteen opgegeven. Kwestie van verkeerde nummers, verkeerde internet, verkeerde oren misschien. Maar elk nadeel hep se voordeel want nu kan ik met des te meer onbevangenheid luisteren naar de interpretaties van zijn muziek op deze cd. Luisteren naar:

Da Oriente a Occidente - Volcano the Bear
Een droney accordeon zoekt steun bij een ijle saxofoon. Het geluid is op zijn minst mysterieus. Je waant je in wonderland, in de woestijn, in de hel. Dan ontspint zich zowaar iets als een melodie en breekt er een droefgeestige samenzang los. Engelstaligen die op ingetogen wijs een Italiaanse tekst zingen? Dat is bizar. Dat is zot. Dat is bloed- en bloedmooi.

Propiedad Prohibida - Kinski
En Kinski doet wat Kinski altijd doet en ook goed doet. Onaardse soundscapes waarop het heerlijk zweven is. Uitgesponnen drones en een botergeil basloopje. Met z'n allen in de zweeftrein. Enkeltje dromenland. En wie bij het dromen in slaap dreigt te vallen, wordt bij de les gehouden door een snerpende fluit, een onverwachte gitaarslag of een angstaanjagende synth. Droom met Kinski mee en droom in zeven en een halve minuut de mooiste droom die je ooit droomde.

Plancton - Hrvatski
Hrvatski blijft misschien nog het dichtste bij het Franco Battiato-geluid zoals ik dat heb leren kennen op het internet (wij kennen elkaar van het internet, Franco en ik). De jaren-zeventigsaus ligt er in dikke en onappetijtelijke klodders bovenop. Een flinke bak galm. Een synthgitaar (of hoe heet zoiets?). Een psychedelisch keyboardje. Dat heet dan progrock. Van het zware, bombastische, pompeuze soort. Dat heet dan kitsch. Dat kun je mooi vinden. Dat heet dan slechte smaak. Van die slechte smaak kun je je bewust zijn en je kunt ernaar knipogen. Dat heet dan camp. En als je een bril met het juiste montuur hebt en in Amsterdam woont, heet het ook nog eens een keer bijzonder hip.

Fenomenologia/Energia - Cul De Sac
Aan het begin ook hier nog jaren-zeventigsferen en aan het begin ook hier nog een bakje galm voor de liefhebber. De zanger zou met wat meer oefening misschien nog wel eens in een opera kunnen figureren. Je denkt: dit moeten mannen met baarden zijn. Je denkt: dit moeten mannen met vilten hoeden zijn. Je denkt: dit moeten mannen met vloeistofdia's zijn. Maar al gauw komt het tweede deel van het nummer aangeslopen: een vrolijk-maffe deun in de sfeer van They Came From The Stars (I saw them) en The Beta Band. En dan is er nog een derde deel ook, en dat is weer helemaal anders. Onheilspellende percussie en een traag neerregenend gitaartje. Een zanger die vol overtuiging declameert: ooohooo oohooo ooohooo ooohooo. Gregoriaanse rock? Avant-gardistische kerkmuziek? Of toch maar gewoon: heel erg mooi?

Beta - vs. Okapi
Natuurlijk hebben we dit allemaal honderd keer eerder gehoord. Neem plotsklapse hardcore-uitbarstingen (old skool); neem een brommende, grommende, krakende, brakende sax; neem samples; neem electronica; neem turntabelism; neem algehele gekte. Jawel, dit hoorden we eerder. Ik. Jij. Jullie allemaal. We hoorden het bij The Boredoms en bij Omoide Hatoba en bij Melt Banana en bij Sweep the leg Johnny. We noemden het freejazzcore of we noemden het niet. We vonden het steeds weer prachtig, en ook nu weer. Hulde voor Zu. Hulde voor Okapi. Hulde voor ons allemaal.

 

Meccanica - Jennifer Gentle
Het geliefde stelletje zotten uit Italië komt me daar eventjes met een van hun beste uitspattingen ooit. De tribale percussie, de heerlijk rollende synths, de militant voortmarcherende gitaar en de sinistere, vervormde stem leveren een even hallucinant als koortsig brouwsel op. Holy shit. Dit is iets om op te dansen tot je erbij neervalt. Te dansen, zweterig en naakt. Te dansen met een hele harem bloedmooie vrouwen, die ook zweterig zijn, die ook naakt zijn. Te dansen tot iedereen erbij neervalt. Maar er is geen harem. En ware er wel een harem, dan heb je natuurlijk wel iets anders aan je kop.

Aries - Land of Nod
Zonnewinden en een fris lentebuitje. De bijdrage van Land of Nod begint bloedstollend en vervreemdend. Maar al gauw breken de wolkjes door het wolkendek en is daar het frisse lentebuitje. Eigenlijk een heel lief nummer. De gitaar klinkt hoog en ijl en kleintjes en onzeker als een pasgeboren vogeltje. Er zijn mensen die nadenken over het nummer dat zal moeten weerklinken op hun begrafenis of crematie. De Land of Nod-versie van Aries zou moeten weerklinken bij de geboorte van alle baby’s overal ter wereld.

No U Turn - Circle
Zo lief en verfrissend als Land of Nod, zo bizar en stekelig is Circle. Overheen nachtmerrie-achtige samples tokkelt iemand een moeizaam en hakkelend deuntje op de gitaar. Het doet een beetje denken aan de Riddler-ep van You Fantastic!. Muziek die goed past bij postapocalyptische visioenen van het allerdesolaatste soort. Of een beklemmende thriller waarin de onderhuidse spanning zich pesterig maar nooit ontladen wil. Niet voor mensen met een zwak hart. Maar die weten toch niet wat goede muziek is. Daar zijn onderzoeken naar gedaan.

Sequenze E Frequenze - Los Natas
Uit het land van Mecano komen en jezelf De Roompjes noemen en toch geen mierzoete hijo de la luna-pop maken, kan dat? Ja, dat kan. Dat bewijzen Sergio en Walter en Gonzalo. Ze bereiden ons een pracht van een postrockhybride. En zonder een onsje suiker. Onsjes spanning wel. Dat wel. En daar mag het best een onsje meer van zijn. Zoals alle postrockers werkt ook Los Natas zorgvuldig naar een muzikale climax toe: een ejaculatie van bas, drum en gitaar. Kliesjee? Zeker. Maar dat is neuken ook. Maar wel lekker. Vooral met (slag)room.

Propiedad Prohibida - Oneida
Hetzelfde nummer twee keer. Oneida zag Kinski in de zweeftrein en raakte geïnspireerd om het ook een keer op hun manier te doen. Dat is nog altijd repetitief. Maar Hanoi Jane, Fat Bobby en Kid Millions pakken het dit keer wel een stuk ingetogener aan dan normaal. Slechts de achtergrond is gevuld met industrieel lawaai: op de voorgrond plukt iemand een uiterst simpel gitaarmotiefje. Je zou bijna gaan denken dat ze geluisterd hebben naar Over een meisje/Niet over een meisje van Videozap en De Gaskamerman. Oneidafanaten die vreemd opkijken van dit Propiedad Prohibida zouden hun oor eens te luisteren moeten leggen bij een nummer als Run through my hair op Oneida's binnenkort te verschijnen The Wedding-album. Daarmee bewijst Oneida ook als een speeldoosje te kunnen klinken. Maar Fat Bobby zegt dan ook tegenwoordig vooral naar Hall & Oates te luisteren. Of zou dat toch een grapje geweest zijn?

Fenomenologia - Acid Mothers Temple SWR
Geef een stel zotte Japanners een gitaar, een drumstel en een Tibetaanse fluit en ze gaan ermee doen wat Acid Mothers Temple er hier mee doet. Geen verrassingen hier, ondanks de mij onheldere toevoeging SWR aan hun naam. Nog altijd even maf. Nog altijd even freaked out. Nog altijd even chaotisch. Nog altijd even goed.

Da Oriente a Occidente (slight return) - Volcano the Bear
Eindigen waar je ook begonnen bent. Zo is het goed. Maar dan wel weer helemaal anders. Het andere in het eendere, Cornelis Verhoeven zei het al. Het is haast niet te geloven dat dit hetzelfde nummer is als het eerste nummer, noch dat het om dezelfde band gaat. Als uitsmijter gaat Volcano the Bear nog eventjes helemaal loos. Het is jammer dat gedetailleerde informatie in de inlay ontbreekt, want ik hoor in dit zeer experimentele muziekstuk een aantal bizarre en mij onbekende snaar- en percussie-instrumenten waarvan ik best de naam zou willen kennen. Dat doe ik niet. Dus kan ik het alleen maar mooi vinden. En dat doe ik dan wel.

What's your function is de allerbeste verzamelaar die ik ooit hoorde. Slechts één minder interessant nummer kent deze cd. Dat is een unicum, al helemaal voor een verzamel-cd. En Franco Battiato, tja, die moet wel een genie zijn, toch? Of misschien juist zo nikserig dat je er alle kanten mee op kunt? Wie het weet mag het zeggen.

Tim Donker