04. Lievige tienerkomedie met politieke ondertoon

Italianen, je moet ervan houden. Regisseur Paolo Virzì lijkt zelf niet zo veel op te hebben met zijn landgenoten: in Caterina va in città maakt hij karikaturen van ze. In het begin van de film overheerst het cliché en toont Virzì vooral het beeld van bij elkaar klittende, luidruchtige familieleden. Wanneer de film vordert en de actie zich verplaatst naar Rome, krijgen zowel de artistieke, linkse intelligentsia en de Berlusconi-kliek ervan langs. Virzì ontleedt messcherp hoe arrogant beide groepen zijn en hoe weinig ze eigenlijk van elkaar verschillen.

De regisseur doet dit – heel knap – in de vorm van een lievige tienerkomedie. De politiek is nog ver weg als de dertienjarige Caterina (debuut van de 15-jarige Alice Teghil) op een dorpsschooltje zit. Haar leven is even eenvoudig als overzichtelijk: haar enige echte hobby bestaat uit het zingen van klassieke liederen, zo enthousiast dat ze letterlijk op en neer stuitert. Vader Giancarlo (Sergio Castellitto) is een gefrustreerde leraar boekhouden aan een technische school, die van de ene dag op de andere met zijn gezin verhuist naar Rome. Dat doet hij vooral om Caterina een betere start te geven; als zijn dochter maar in een klas zit met kinderen van rechters, ministers, regisseurs en schrijvers, moet dat toch perspectief bieden.

Dat het zo niet helemaal werkt, ondervindt Caterina meteen: vanaf de eerste dag wordt ze straal genegeerd. Als de overige leerlingen dan toch aandacht aan haar besteden, is het omdat ze iets belachelijks heeft gezegd. De omslag volgt als de twee groepen, waarin de klas is onderverdeeld, proberen dit nieuwe bloed voor hun kamp te winnen. Eerst wordt Caterina opgenomen in de links-alternatieve groep, na een ruzie mag ze het in de rivaliserende, fascistoïde kliek proberen. Dat het allemaal weinig met vriendschap te maken heeft, wordt duidelijk wanneer Cateria aan de kant wordt gezet omdat ze begint te vervelen.

Vitì laat goed zien hoe moeilijk het is om je als puber een houding te geven, de ene keer komt Caterina grunge naar school, een week later in een Jennifer Lopez-outfit. Caterina waait wel heel erg met alle winden mee, ook haar buurjongen, die het gezinsleven als een soap volgt, vraagt zich af wie ze nu werkelijk is. ‘Gewoon, normaal’, is haar antwoord. De treurige conclusie van vader Giancarlo, vlak voordat hij verdwijnt, vat de essentie van Virzì’s boodschap samen: Italië is een speelbal geworden van linkse en rechtse krachten. Hoewel de linkse oppositie en de rechtse macht elkaars tegenstander zijn, slaan ze elkaar net zo makkelijk op de schouders wanneer dat zo uitkomt. Samen verdelen ze de macht én het geld, als ‘gewoon’ mens kom je daar niet tussen.

Irene Start.

De dvd-stapel naast de bank:
- Robert Rodriquez - Once upon a time in Mexico
- Alfonso Cuarón - Harry Potter & the prisoner of Azkaban
- Billy Ray - Shattered Glass