Deze week in de bios (03.09): Vier hits en een misser

Deze week in de rubriek ‘Deze week in de bios’ schenkt deRecensent aandacht aan haast alleen maar interessante films. De nieuwe Sam ‘American beauty’ Mendes, Revolutionary Road met Golden Globe winnares Kate Winslet, die om een duistere reden niet zo heel goed is. De nieuwe Gus van Sant, Milk, over de eerste openlijk homoseksuele politicus Harvey Milk. De nieuwe pornokomedie, Zack & Miri make a porn, met Seth Rogen. Tot slot twee opvallende Nederlandse films. De docu Diary of a Times Square Thief en het dramadebuut Links van Froukje Tan, met in de hoofdrol een hier totaal niet humoristische, maar niet minder sterke Jeroen ‘Lama, Draadstaal’ van Koningsbrugge.

Diary of a Times Square Thief – Klaas Bense
Cast: Documentaire; Release: 15-02-09 alleen in ’t Hoogt (Utrecht), Rialto (A’dam), Filmhuis (Den Haag) en de Verkadefabriek (Den Bosch).

Filmmaker Klaas Bense kocht enkele jaren terug een dagboek op Ebay. In deze documentaire gaat hij op zoek naar de schrijver. Hij vindt vooral mensen die in het dagboek voorkomen. Mensen die de dagboekschrijver in zijn periode als receptionist van het Times Square Hotel in het New York van 20 jaar terug leerden kennen. Mensen die allemaal een verhaal hebben. Het mooie aan de film is dat Bense verder vraagt, ook al gaan de geïnterviewden zijpaden in, die hem niet dichter bij zijn doel brengen. Natuurlijk is het mooi te zien, hoe Bense in zijn zoektocht steeds dichter bij de dagboekschrijver komt, maar juist de zijpaden brengen grappige anekdotes, prachtige portretten en mooie inzichten naar voren.
Let op: deze zeer interessante docu draait maar in vier bioscopen (’T Hoogt, Rialto, Filmhuis, Verkadefabriek) en vast veel te kort. Lees hier meer over de première van deze film tijdens het afgelopen Crossing Border-festival. Check ook de website voor meer filmvertoningen.

Revolutionary Road - Sam Mendes
Cast: Kate Winslet, Leonardo di Caprio; Release: 22-01-09

Na American Beauty, Road to Perdition en Jarhead, zijn terecht de verwachtingen hoog voor een nieuwe film van Sam Mendes. Dat ook nog eens het Titanic-acteurs-koppel samen de hoofdrollen verzorgt, is hooguit een leuke bijkomstigheid.
Revolutionary Road vertelt over een echtpaar in de jaren vijftig dat zich opgesloten voelt in een Amerikaanse buitenwijk. Als ze besluiten naar Parijs te verhuizen, leeft het stel op en durven ze contacten aan te gaan, met het idee dat ze wat interessants te melden hebben en toch zo vertrokken zijn.
De tragiek van de opleving is direct voelbaar zodra ze het verhuisbesluit nemen. Onderhuidse spanningen en volledige uitbarstingen volgen als het niet van vertrekken komt. Mendes weet het als dramaturg goed over te brengen en Winslet kreeg er een Golden Globe voor. Het beste staaltje ‘disturbed family’ laat Mendes zien als de buren langs komen met hun niet-aangepaste volwassen zoon. De zoon zegt tegen ieder de harde waarheid en prikt overal doorheen. Bij het eerste bezoek genieten gastvrouw (Winslet) en gastheer (Di Caprio) volop van deze openhartigheid omdat ze zelf in goeden doen zijn, maar het tweede bezoek verloopt desastreus.
Een perfecte nieuwe Mendes zou je denken. Toch gaat er iets mis, want ik vind het totaal niet erg wat dit stel overkomt/zichzelf aandoet. Het gaat langs me heen, ik leef niet mee. Revolutionary Road is een sterk dramatisch toneelstuk, dat afstandelijk wordt gehouden. Maar door wat? Di Caprio en Winslet zijn niet mijn favorieten, maar ze acteren niet slecht. Ook Mendes laat genoeg van zijn kunnen zien. Waar zit het nu in?
Misschien zit het manco in de kunstgreep die Mendes uithaalt. Het stel heeft twee en later drie kinderen. De eerste dertig minuten komen ze niet in beeld. Later zijn ze in het verhaal en in de film nauwelijks aanwezig. Ik pleit niet voor kinderen in films, maar ze zo goed als negeren – terwijl de meeste scènes zich in huis afspelen – maakt het verhaal onecht. Misschien wilde Mendes zo laten zien hoe egocentrisch dit stel bezig is, maar hij zorgt zo voor afstand, waar medeleven gewenst zou zijn.

Milk - Gus van Sant
Cast: Sean Penn, Emile Hirsh, Josh Brolin; Release: 22-01-09

Een week nadat Frost/Nixon in première gaat, is er alweer een biografische politieke film die in de jaren ’70 speelt. Ook hier spelen media, beeldvorming en ego’s een rol, maar de hoofdrol is er voor de homorechtenstrijder Harvey Milk en zijn politieke strijd.
Dat de nieuwe Gus van Sant-film Milk een zeer sterke film is geworden, is niet zo verbazingwekkend als je naar de CV’s van de acteurs kijkt. Josh Brolin brak afgelopen jaar door dankzij de Coen-film No country for old men en de Oliver Stone-film W. (over Bush). Ook voor Emile Hirsh was 2008 carrièrebepalend, met hoofdrollen in het jongensachtige Speed Racer en de tragische roadmovie Into the wild van Sean Penn. Diezelfde Penn speelt nu de hoofdrol, terwijl Brolin en Hirsh bijrollen vervullen.

Toch vergeet je al snel dat je naar een film kijkt waarin acteurs hun werk doen. Dat komt door het waargebeurde verhaal dat hier verteld wordt. Harvey Milk was in de jaren ’70 de eerste openlijk homoseksuele wethouder in Amerika. De film volgt hem vanaf zijn eerste politieke aspiraties tot aan zijn dood (hij wordt vermoord). De homoscene die hier getoond wordt, is er vooral één van politieke activisten die campagne voeren (tegen conservatief Amerika) en discussiëren over gelijke rechten voor homoseksuelen. Milk is een goed historisch drama en tegelijk een politiek pamflet voor gelijke rechten. Een film waardoor je je dertig jaar na dato nog boos kunt maken over de bekrompenheid van conservatief Amerika.

Zack & Miri make a porn – Kevin Smith
Cast: Seth Rogen, Elizabeth Banks; Release: 22-01-09

Zet ‘wedding’ in de filmtitel en de stelletjes stromen op de bioscoop af. Zet ‘sex’ of ‘porn’ in je titel en de zalen zitten vol met geilneven en de zakken van de filmbazen vullen zich met geld.
Op dat laatste hopen ook Zack (Seth Rogen) en Miri (Elizabeth Banks). Ze zaten bij elkaar op highschool en wonen samen, maar hun relatie is altijd platonisch gebleven. Als hun huurbaas op de deur bonkt en vervolgens de elektriciteit en het water afsluit, is het hoog tijd voor fysiek contact. En wel vóór geld, vóór de camera en ín hun eigen pornofilm.
Dit onzinnige gegeven levert een reeks aan komische situaties op. De meest vreemde pornstar-wannabees komen op auditie en hun amateuristisch ingerichte studio wordt gesloopt waar ze bijstaan. Met de - totaal niet pornografische maar juist lieve - seksscène tussen Zack & Miri als hoogtepunt, wordt deze hilarisch komedie héél eventjes een romantische komedie. Zo lachen de geilneven zich een breuk, doen de stelletjes een vluggertje ‘zwijmelen’ in de bios en komen vooral de filmmakers financieel aan hun trekken. Iedereen bevredigd.

Links - Froukje Tan
Cast: Jeroen van Koningsbrugge, Release: 22-01-09

Vorig jaar al te zien op het Rotterdamse filmfestival en nu pas in de bioscoop. Jammer dat het zo lang geduurd heeft, maar goed dat het er alsnog van gekomen is. Want het debuut van regisseur Froukje Tan is de beste Nederlandse film van het afgelopen jaar (en laat daarmee films als Dunya & Desie, TBS en Oorlogswinter achter zich).
In Links staat het leven van Dexter centraal. Als er op zijn werk een meisje verschijnt dat er hetzelfde uitziet als zijn vriendin Stella raakt bij in verwarring. Eenmaal thuis weet Stella nergens van. Dexter begint steeds vaker zijn vriendin te herkennen in andere mensen op straat. Dexter wordt op non-actief gesteld en al snel belandt hij in een ziekenhuis, waar de dokter ook al op Stella lijkt.
Ook voor de kijker is niet direct duidelijk wat er met Dexter aan de hand is. Regisseur Tan haalde haar inspiratie uit het Oliver Sacks-boek The man who mistook his wife for a hat, over plaatselijke hersenuitval en de gevolgen in het dagelijks leven ervan. Toch is dit verre van een ‘Je zal het maar hebben’-uitleg film over een psychische aandoening. Eerder kijken we mee met Dexter hoe het is om de wereld om zich heen nog te begrijpen.
De hoofdrol is weggelegd voor een acteur, die vooral bekend is als entertainer en tv-cabaretier. Jeroen van Koningsbrugge (Lama’s, Draadstaal) kan in deze rol totaal niet op zijn komisch talent terugvallen, laat staan op zijn komische gezicht. Hij blijkt echter genoeg acteertalent in huis te hebben om deze doordraaiende sullige man overtuigend te spelen. Ook Lotte Verbeek valt op, met haar meervoudige dubbelrol. Regisseur Tan koos voor veel kale architectonische beelden (flatgebouwen, ziekenhuisgangen, inrichting technisch kantoor) en weet daarmee de innerlijke verwarring van het drama prettig weerstand te bieden.

Ricco van Nierop

In de vorige edities van ‘Deze week in de bios’:
02.09: Frost/Nixon, Seven Pounds
01.09: Hamlet2, The Visitor, Yesman

Volgende week aandacht voor:
The Curious Case of Benjamin Button, Gomorra, Frozen River en Make it happen.