Regisseur: Andrew Niccol
Titel: Simone
Hoofdrolspeler(s): Al Pacino, Rachel Roberts, Catherine Keener, Winona Ryder
Datum bespreking: 20-10-2002
 

In de cinema is de verbeelding aan de macht. Films brengen een ode aan de droom, de fantasie en het verlangen. De spijbelaar sluipt de bios in om zich Schwarzenegger te voelen (Last action hero), of mee te dansen met Travolta (The Guru). De boodschappen-in-de-regen-vrouw schuilt in de donkere zaal en vergeet het alledaagse om met Amélie poëtisch Parijs op te vrolijken (al weer voor de 47^e week in de zalen!). Aan de filmmakers de zware taak om deze dromen in stand te houden tot het EINDE / FIN / THE END. Een luchtbel vol fantasie meer dan 90 minuten niet laten knappen, is een ware kunst.

Viktor Taransky kan dat niet. De ooit veelbelovende regisseur is niet meer zo hot als in de zestiger jaren. Bij zijn laatste project Sunshine Sunrise is zijn topactrice ook nog, vanwege sterallures, weggelopen. Dus exit Taransky. En bij die exit ontmoet hij eenoog Hank, die hem voorstelt aan Simone; de droomvrouw voor eenieder en speciaal voor in nood verkerende regisseurs.
Met Simone maakt Tarkansky zijn project af; de film en vooral Simone wordt een hit. Alleen wil en kan Simone niet live een interview geven of haar oscar in ontvangst nemen. Eigenlijk heeft niemand haar ooit levend gezien. Behalve Taransky dan. De pers en media storten zich op het fenomeen en heel de wereld ligt verlamd in bewondering voor deze droomvrouw.

Misleiding mislukt

Hier knapt de luchtbel. De kijkers van de film S1mØne weten meer dan het publiek in de film zelf. Taransky (Al Pacino) ontmoet wetenschapper Hank die hem een uitvinding genaamd S1mulation Øne schenkt. Vervolgens stelt Taransky de computersimulatie in dienst van zijn films en Simone is geboren, of zoals de tagline luidt: a star is digitized. Als ze een hit wordt, ontstaan de problemen voor Taransky. Hij misleidt de pers en het publiek met behulp van uiterst moderne simulatietechnieken en met knullige trucjes. Zo verschijnt Simone (Rachel Roberts) op de covers van alle bladen en via video-interviews op tv, maar ook achter de gordijnen van een hotelkamer (met dank aan een barbiepop). De misleiding overtuigt de fans van Simone, maar mij niet. Wel levert het leuke, ingenieuze scènes op. Tijdens een hologramconcert van Simone, stift Taransky zijn lippen rood en zoent publiciteitsfoto’s van Simone om aan fans uit te delen. Als Taransky iets aan haar wil veranderen, opent hij een database met klassieke actrices (en acteurs…) en vervangt de Meryl Streep-mond door een Audrey Hepburn-lach.

Geen blindgangers

De makers van S1mØne hebben het publiek erg onderschat. Nu past het binnen het comedyprocédé om een fenomeen te creëren waar de massa achteraan loopt. Binnen dat zelfde procédé passen ook de twee roddeljournalisten, die als een soort Bassie en Adriaan-achtervolgers achter Simone en Taransky aanzitten. Het publiek in de film stelt geen vragen en volgt blindelings Taransky’s verzinsels tot en met de I am Pig-film toe (bedoelt om de ster te laten vallen), waarin Simone zich onder de varkens begeeft. De makers van S1mØne hebben het publiek dom en blind gemaakt. En ‘in het land der blinden is eenoog Hank koning’ moeten ze gedacht hebben. Maar zo dom als het publiek in de film is het publiek van de film niet.

Wat Truman kan…

Het is een briljant idee om een actrice uit pixels op te bouwen en haar het publiek te laten veroveren. Je kunt er alle kanten mee op; voor de hand liggende comedy (hier min of meer de bedoeling), drama over het geweten van de makers (hier ook de bedoeling), creëren van een soort tweede werkelijkheidslaag (hier jammer genoeg nergens de bedoeling). Regisseur Andrew Niccol schreef hiervoor The Truman show. Een film die alledrie de kanten succesvol opgaat. De humor is niet knullig, het drama (vooral van marionet Truman en enigszins van de makers de Show) is echt en de dubbele werkelijkheidsbeleving wordt goed benut. Op hoog niveau wordt er gespeeld met realiteit en fantasie. Ook de kijkers worden knap misleid.

… kan Simone niet

De comedy S1mØne is leuk, maar ontstijgt het Bassie en Adriaan-niveau alleen door haar ingenieuze metagrapjes over de filmwereld. Het drama S1mØne is mislukt door het publiek dom en blind af te schilderen. Daarnaast komen de gewetenswroegingen van Viktor Taransky niet realistisch over. Hij praat tegen een plat scherm waarop Simone terugpraat met zijn stem. Oppervlakkig, geen diepte. Enkel pixels, geen pointe. Wie de rol van Simone speelt, werd tot de première geheim gehouden. Eigenlijk is dat het laatste beetje misleiding dat gelukt is. Jammer genoeg heeft Niccol nergens de moeite gedaan zijn publiek in de maling te nemen. Niet dat Simone als een mannequin of zeemeermin tot leven gewekt had moeten worden. Maar je kunt de kijker toch minstens de illusie geven dat er meer aan de hand is. Al hadden ze Pacino maar in pixels uiteen laten vallen.

Øskar Kr1eger