'Ziva Tako': Indrukwekkende hommage

Ergens in de 16e eeuw bloeit onder de Chopi-bevolking, een etnische groep die leeft van de zuidkust van Mozambique tot het noorden van hoofdstad Maputo, een rijke muziektraditie op, de Timbila - stevig swingende muziek gespeeld op een houten xylofoon. De traditie overleeft de Portugese kolonisatie, de burgeroorlog en alle andere politieke en sociale catastrofes waarmee het land door de jaren heen te kampen heeft gehad en wordt inmiddels alom beschouwd als dè volksmuziek van Mozambique. Elk jaar wordt er in Zavala, het centrum van het Chopi-landschap, een groot Timbala-festival georganiseerd waar xylofoonorkesten hun virtuositeit kunnen laten horen.

Eén van de meest prominente sleutelfiguren uit de Mozambiekse cultuur en tevens de bekendste leider van xylofoon-orkesten, is Venâncio Mbande. In 1992 reist hij met zijn Timbila Ta Venasi band de wereld af om de Timbila-muziek te promoten. Zoals dat gaat met tradities geeft Venâncio de geheimen van de xylofoon door, in dit geval aan zijn neefje Simão Adriano Nhacule. Als Simão in 1999 Tania Jacob en Lourindo Cuna ontmoet, besluiten ze als trio de traditie van hun ouders, grootouders, overgrootouders (en zo verder) voort te zetten en de wereld kennis te laten maken met de oudste Mozambiekse muziektraditie. Silita is geboren.

In juni 2000 neemt Silita in Parijs haar titelloze debuutalbum op, dit jaar opgevolgd door 'Ziva Tako'. In tien nummers laat het trio haar geëngageerde teksten dansen op een weelderig arsenaal van percussie en de timbala. Teksten die met enig westers cynisme gemakkelijk afgedaan zouden kunnen worden als naïef, maar die met zoveel overtuigenskracht gebracht worden dat hier slechts sprake kan zijn van een soort zuivere oprechtheid die hier in het westen allang om zeep is geholpen door datzelfde cynisme.
Silita verhaalt, in de talen Chopi en Shangan, over tradities, sociale (wan)-toestanden en eert hun helden, waaronder de beroemde, inmiddels overleden vrijheidsstrijder Samora Moises Machel, de 1e president van het in '75 onafhankelijk geworden Mozambique.
'Ziva Tako' is een opzwepende, indrukwekkende hommage aan de culturele Mozambiekse rijkdom, die het verdient gehoord te worden. Dat is mijn mening. Normaliter mag deze altijd worden tegengesproken, in dit geval geldt echter: kop dicht en luisteren. Naar Silita.