|
|
|
|
Nooit eerder zag ik in een bioscoop zoveel donkerharige jongeren bij elkaar. Nooit eerder waren de opwinding en de hoog gespannen verwachtingen van het publiek zo tastbaar in de zaal. Meisjes en jongens opgedoft, als voor een zaterdagavond in de discotheek, overbewust van zichzelf en van elkaar. De zoete geur van popcorn. Het geknisper van zakjes chips. De ontlading komt met geklap en gejoel bij de openingsscène van de film; beelden van een traditioneel dorpje op het Marokkaanse platteland. Het maakt de voice-over minutenlang onverstaanbaar. Ik krijg het gevoel dat ik beland ben bij een culturele happening; de eerste Nederlandse film met in de hoofdrollen acteurs van Marokkaanse komaf: Shouf Shouf Habibi!
In de komedie Shouf Shouf Habibi! (Kijk mij nou, schatje!) van regisseur en scenarioschrijver Albert ter Heerdt volgen we het wel en wee van een Marokkaanse familie in Amsterdam. De vader is traditioneel streng, de moeder onderdanig en tegelijk inventief, zus Leila loopt van huis weg omdat ze niet uitgehuwelijkt wil worden, de jongste zoon maakt foto's van Marokkaanse meisjes met make-up om ze vervolgens te chanteren en zoon Ap (acteur Mimoun Oaissa) is werkeloos. Alleen de oudste broer lijkt het allemaal voor elkaar te hebben met een knappe vrouw en een baan als politie-agent.
Ap en zijn drie vrienden zijn de anti-helden van dit verhaal. Hun doel is om zo snel mogelijk rijk te worden en de wet nemen ze daarbij niet al te nauw. Hun stuntelige pogingen zijn eerder naïef dan kwaadaardig, zoals blijkt uit een dialoog van Ap en zijn arbeidsconsulent bij het arbeidersbureau: 'Heeft u niet iets voor acteurs?' 'Zal ik Spielberg voor je bellen?' 'Als je zijn nummer hebt.'
Eigenlijk gaat het verhaal over jongens die maar niet volwassen willen worden. En, zo legt een van de vrienden van Ap uit, voor Marokkaanse jongens is het volwassen worden anders dan voor Nederlanders: zij moeten op een gegeven moment besluiten om écht serieus te worden, dat wil zeggen een baan te vinden en te trouwen (liefst met een maagd uit Marokko). En dit is niet zomaar serieus, maar 'seriéus, serieus,' zoals hij nog eens stellig benadrukt.
|
|
Ook het thema tijd is aanleiding voor een aantal humoristische scènes, in entre-actes, gesitueerd in Marokko, en in de steeds terugkerende grappen over zomertijd/wintertijd, die vooral de verschillen tussen Marokkanen en Nederlanders benadrukken. 'In Nederland is tijd heel belangrijk', legt Ap uit aan zijn Marokkaanse oom, maar waarom, dat weet hij eigenlijk niet.
Shouf Shouf Habibi! is een luchtig spel waarin alle clichés over Marokkanen voornamelijk bevestigd worden. Het verhaal gaat niet al te diep, de personages ontwikkelen zich nauwelijks, het spel van de acteurs bestaat hoofdzakelijk uit overdrijving. Maar hoewel het nergens echt ontroerend of grimmig wordt (op één scène na, die ik hier niet zal verklappen), heb ik me over toch prima vermaakt. Het is dan ook bovenal een komedie. En, zoals de makers zelf zeggen, was het niet hun bedoeling om met deze film een bijdrage te leveren aan het integratiedebat.
 Wat mij echter bijna méér fascineerde dan de film zelf, waren de reacties van de Marokkaanse jongeren in de zaal. Het was duidelijk dat de verbeelde situaties voor hun een feest der herkenning vormden. Er werd gereageerd met geklap op de Arabische muziek, een luidkeels geroepen 'Hoer!' (door de jongens) tegen de opstandige zus, gelach wanneer de vader zegt dat zijn dochter haar hoofddoekje om moet doen, een mengeling van schrik en trots bij de moeder die steeds stoutmoediger wordt en gebrul voor de 'achterlijke' familie in Marokko: 'Typisch Berbers! Echte Riffers!'
Deze reacties zeggen meer dan welk rapport ook. Blijkbaar hebben het verhaal en het spel van de acteurs iets geraakt wat leeft bij deze jongeren. En zo hebben de makers onbewust alsnog een bijdrage geleverd aan het integratiedebat; namelijk dat verhalen en humor een niet te onderschatten kracht bezitten, die kan worden ingezet.
Melissande Lips
|
|
|
|
|
