Titel: The Quiet American
Regisseur: Phillip Noyce
Hoofdrollen: Michael Caine, Brendan Fraser, Do Thi Hau Yen
Datum bespreking: 10-08-03
 

The Quiet American is een spionage/actiefilm. Toch kent de film geen high-tech gadgets, geen flauwe special effects en al helemaal geen eendimensionale hoofdrollen, behalve misschien de vrouwelijke lead. De verklaring van dit alles valt te vinden in de oorsprong van The Quiet American: Graham Greene’s roman uit 1952.

De contacten van de stille Amerikaan

Graham Greene was journalist en tevens werkzaam voor de Britse geheime Dienst in WOII. Over zijn periode in Vietnam is weinig bekend. Of we zouden zijn roman The Quiet American autobiografisch moeten interpreteren. Dan lijkt het, dat hij ook nog in die tijd meer wist dan de gemiddelde Azië-correspondent. Greene’s hoofdpersoon Fowler is een journalist op leeftijd die anno 1952 al een tijdje in Vietnam zit. Zonder zijn echtgenoot, maar met zijn vriendin Phong. Hij doet verslag van de strijd van de koloniale Fransen tegen de communisten. Als hij de Amerikaanse arts Pyle leert kennen, verandert er wat aan zijn rustige leven. Pyle valt als een blok voor zijn vriendin Phong. Toch is dat niet de enige reden dat Fowler deze arts telkens tegenkomt als hij verslag doet van aanslagen in het land. Als Pyle onderzoek doet naar een inheemse ziekte, waarom onderhoudt hij dan contact met de communistische rebellenleider Generaal Thé?

De voorspellende gaven van de oude Brit

De roman is qua verhaal, sfeer, intrige en setting geheel in stand gebleven in deze verfilming. Vandaar de rustige ontwikkeling, en de weinig overdreven actiescènes. Vandaar ook het, overigens onzinnige, uitstel van de première. De film zou meer dan een jaar geleden uitkomen, maar dat zat de Amerikaanse distributeur niet lekker.

 

Zo vlak na 11 september mocht er geen enkele negatief geluid klinken over welke Amerikaanse actie dan ook. De voorspellende gaven van de oude Brit Graham Greene over de dubieuze rol van de Amerikanen in Vietnam, zijn wat die oorlog betreft ondertussen achterhaald. Maar er komt altijd een nieuwe oorlog, een nieuwe vijand en een nieuwe inmenging van de Amerikanen.

Alinea met een klein beetje politiek correct gezeik over het slaafse meisje

Naast een historische intrige is The Quiet American ook een verhaal over een driehoeksverhouding. Minpuntje hierbij is de beperkte inbreng van de slaafse Phong. Ze wordt heen en weer geslingerd tussen de jonge Amerikaanse arts Pyle en haar Britse vriend (Fowler). Zelf is ze alleen maar op zoek naar zekerheid en het lijkt haar niet uit te maken wie die haar geeft. Vast al heel emancipatorisch in het Vietnam van 1952. Door dit historische realisme, kijk je anno 2003, wederom naar een film over patriarchale mannen. Maar met Lara Croft als feministisch alternatief, moet ik niet teveel politiek correct zeiken.

De mannen mogen er overigens prima wezen. B-filmacteur Brendan Fraser (The Mummy/ George of the Jungle) trekt zich namelijk aardig op aan Michael Caine. Deze Britse acteur (70 jaar ondertussen) heb ik jaren niet zo goed gezien. De rol van de twijfelende, soms gewetensloze journalist lijkt hem op het lijf geschreven.
Voor meer historisch inzicht, voor rustig gedragen vermaak en goed spel, bezoek De Stille Amerikaan. En laat die luidruchtige andere Amerikanen in hun eigen sop gaar koken.

Oscar Krieger