De mislukte uitwerking

van Keret

Op de website van Uitgeverij Podium wordt de vraag gesteld: 'Etgar Keret: de Israëlische Grunberg?' Een begrijpelijke vraag. Net als Arnon Grunberg is Keret in eigen land razend populair - zijn boeken zijn steevast bestsellers - en ook qua stijl vallen er een aantal overeenkomsten te bespeuren; beide auteurs leggen bijvoorbeeld een voorkeur aan de dag om logica tot in het absurde door te redeneren. In het openingsverhaal van de bundel 'Pizzeria Kamikaze' laat de 34-jarige Keret een buschauffeur uitleggen waarom hij nooit de deur opent voor laatkomers. De chauffeur, die volgens de titel van het verhaal eigenlijk God zou willen zijn, geeft een volstrekt logische maar te ver doorgevoerd en dus waanzinnig betoog weer omtrent zijn beweegredenen om nooit van zijn principe af te wijken (iets dat hij overigens in het verhaal wèl doet).

Absurditeit is de kracht maar tegelijkertijd ook de zwakte in de vijf verhalen van 'Pizzeria Kamikaze'. Keret toont zich een redelijk creatief schrijver met gevoel voor humor en een perfecte dosering van melancholie. Waar het mank gaat in de verhalen is in de uitwerking van de op zich orginele ideeën.
Het titelverhaal is gebaseerd op een betrekkelijk leuk idee: Chaim, de mannelijke hoofdpersoon, is na zijn zelfmoord beland in een hiernamaals voor succesvolle suïcidalen, en gaat op zoek naar zijn aardse vriendinnetje die, zoals hij ontdekt, vlak na hem ook zelfmoord heeft gepleegd. Een uitgangspunt waar een prachtig verhaal van gemaakt zou kunnen worden, iets dat Keret jammer genoeg nalaat. 'Pizzeria Kamikaze' kent te veel realisme om absurdistisch te zijn en omgekeerd, waardoor het proza vlees noch vis is. Daarnaast weet Keret zijn ideeën niet voldoende en consequent uit te werken en verliest hij zich vaak in cliche's - namen als 'Pizzeria Kamikaze', waar Chaim werkt, en 'de lijkbar' zijn te voor de hand liggend om een geloofwaardige entourage te schetsen.

Naast de overeenkomsten met Grunberg vallen met name de verschillen op tussen beide auteurs. Waar Grunberg in zijn boeken in staat is de lezer middels een consequent doorgevoerd absurdistisch-tragische verhaallijn naar een (anti)-climax te leiden, leidt Keret zijn lezers naar een punt dat te laag is om van een hoogtepunt te kunnen spreken - het voortkabbelende verhaal kent een einde dat niet de moeite waard is om het hele verhaal voor te lezen. Helaas komt die ontdekking net als de spijt pas achteraf.