Titel: Verder dan de maan
Regisseur: Stijn Coninx
Hoofdrol(len): Huub Stapel, Johanna ter Steege, Neeltje de Vree
Datum bespreking: 24-11-2003
 

Ellen ten Damme is ver weg en van het Zwitserleven is al helemaal geen sprake. Huub Stapel heeft een baard, een vrouw, vier kinderen en een stuk of twintig varkens. Allemaal zo erg niet, ware het niet dat hij voortdurend dronken is. De film Verder dan de maan is een Hollands drama in de traditie van Het wassende water en eeuh … ‘de vis wordt duur betaald’ kom hoe heet dat Heijermans-ding? Hou je ervan dan krijg je er niet genoeg van, kun je het niet hebben dan spuw je er na tien minuten al van. Wat dat betreft is het net drank.

Als vader Mees en zijn 9-jarige dochter Caro patat gaan halen, breekt gejuich los bij de thuisblijvende kinderen. Als een paar uur later de kinderen uit hun bed gesleurd worden om gezeten aan de keukentafel te zien hoe een beschonken vader zijn vermoeide dochter binnensleept en de koud geworden patatjes verplicht laat opeten, is de lol er wel van af. Samen met de oudste kinderen sleept moeder de dronken boer naar zijn slaapkamer, waar de deur op slot gaat. Twee dagen later is hij weer nuchter en maakt de kinderen wijs in Frankrijk geweest te zijn. ‘Mogen wij de volgende keer ook mee?’

Verder dan de maan zit vol met dit soort aangrijpende scènes. Hoe een vrouw en haar kinderen lijden onder de duivel die zich vermomd heeft als een fles in de hand van papa. Hoe erg het allemaal is en hoe goed dat ook gespeeld wordt, na een half uurtje weet ik het wel en moet ik als recensent oppassen niet cynisch te worden. Ik kan natuurlijk die film, die oude boeren of zelfs de drank wel de schuld geven van mijn verveling, maar ik houd gewoon niet van dit soort drama’s.

 

Dan maar anders naar de film gekeken. Bijvoorbeeld naar het perspectief, dat zoals het een drama betaamt bij een onschuldig slachtoffer ligt. Vanuit het meisje Caro leven we mee met de gebeurtenissen. Haar thuissituatie zet haar schoolwerk en haar geloofsbeleving onder druk, wat tot mooie scènes leidt wanneer ze opgaat voor de heilige communie en daarover begint te twijfelen. Ze wordt opstandig en loopt weg van huis. Natuurlijk komt ze uiteindelijk weer op het rechte pad en houdt ze tijdens de plechtigheid een ongeloofwaardige toespraak over het overwinnen van de duivel, waarbij ze haar vader streng aankijkt.

Doe ik nog zo m’n best om me op een ander element van de film te concentreren, gaat het weer mis. In ieder geval kost het geen moeite te vermelden dat Neeltje de Vree de rol van Caro goed brengt en dat regisseur Stijn Coninx (Daens) een mooi tijdsbeeld neerzet (1969, maanlanding). Maar ondanks deze positieve zaken – Verder dan de maan is zelfs de Oscar-inzending van België – weet ik niet goed wat ik met de film aan moet. Alleen noemen wat er goed aan is, vind ik niet terecht. De film enkel beschrijven zonder waardeoordeel te geven, is geen recensie. De film in het geheel niet recenseren, is een optie, maar daar schiet de lezer van de Recensent niets mee op. Dan maar een dubbelzinnig advies geven.

Ga kijken naar Verder dan de maan als je verslaafd bent aan het degelijke boerendrama. Zoniet, doe jezelf een plezier en blijf thuis.

Oscar Krieger