Toen ik nog studeerde -Kristu Jesu!- zat in mijn studiejaar eens een gast met ultrakort haar, een bril met intellectualistisch montuur, en immer, waar hij ook stond of ging, een discman op zijn hoofd. Op een keer zat ik naast hem tijdens een college toen hij omstandig de cd uit zijn discman verving. De nieuwe erin; de ouwe in het hoesje. En ik zag het hoesje en zag dat het een cd van Krang was.
"Hee," zei ik enthousiast, "ben jij ook zo'n Krangfanaat?"
"Mwah," zei de studentikoze kwal, "ik vond Fratsen eigenlijk beter."
Het past zo'n studentikoze kwal wel om Fratsen beter te vinden dan Krang, want Fratsen maakte muziek voor studentikoze kwallen en de muziek van Krang ontstijgt elk benoembaar idioom. Deze band neemt een unieke plaats in in de Nederlandse popmuziek, en eigenlijk ook in de muziek van over de hele wereld, want Krang is de enige mij bekende band die erin geslaagd is om per plaat beter te worden. In per plaat slechter worden staan veel bands hun mannetje wel -denk aan: Sixteen Horsepower, Tocotronic, Smog, The Beta Band, Tindersticks, Nick Cave, Einstürzende Neubauten, Belle and Sebastian, etc.- maar om met een sterke cd te debuteren en daarna alleen nog maar beter te worden en op elke werk iets toe te voegen dat het nog net iets mooier maakt; daar moet je zo stronteigenwijs voor zijn als kennelijk alleen Krang is.
De opgaande lijn culmineerde in nee spatte uiteen in nee explodeerde in de release van hun vorige cd: het absolute meesterwerk Gluut. En dan luidt de hamvraag natuurlijk: is Aait weeral dat ene beetje beter dan Gluut? Hebben de mannen het ondenkbare en het ondoenlijke gedacht en gedaan? Zijn ze erin geslaagd het onverbeterlijke Gluut te verbeteren? Humhumhum. Laten we het er voorlopig ophouden dat Aait op z'n allerminst even goed is als Gluut en dat dat al een hele prestatie is.
Naar verluidt zou Krang ermee stoppen en dat zou van Aait meteen de zwanenzang maken. En de zwanen zijn dood. Michael Gira zei het al. En als je nog iets meer dan het allerminste van Aait zou kunnen zeggen dan zou het zijn dat het een meer dan waardige zwanenzang is en ook dat is een kunst die de meeste scheidende bands niet meester zijn. En nog één keer dus: de wereld van Krang, de wereld van Aait, dat lijk de wereld van Gluut is: zelfde label, zelfde dialect, zelfde sfeer, zelfde wereld. Er zijn types en karakters; personen en personages; er zijn vreemden en eigenaardigen; oligofrenen en onaangepasten; er is de idiosyncratische Gait die zichzelf hard lachend kapot gereden heeft in zijn Golfje (en op de tekening staat een Mini'tje!) en niemand kon zo'n goeje Rosco P. Coltrane neer zetten als Gait ("hee was Rosco P. Coltrane"); er is een dreuge droeve stramme strakke strikte stroeve dreumer en die heeft "nit de spass van Van Kooten en nit de ernst van De Bie"; er zijn er die elkaars volle agenda's bewonderen en elkaars volle condooms; er zijn er die aan Machiavelli denken en over Nietzsche dromen en het drinken is er liederlijk want hoe zou het drinken anders zijn bij Krang?, en de ogen zijn te groot ("ma wal elka nach bie oe op schoot"); er is feest; er is reegn tot daj der bie neervalt; er is iemand met wie het nog eens slecht zal aflopen; er is een Afghaan in de war in Maarkel; er is eindeloos voorspel in bad en daarna duurt zomaar verzoepn maar eemn; er is doorgefreakte blues; er is polka; er is muziek van een straalbezopen dweilorkestje; er is dance zoals een rock 'n rollbandje dance zou spelen; er is gekte en rust; er is zowaar een verwijzing naar Manuels eigen roemruchte verleden: "was ie nit den nudist toen met Maxima?" (en wie herinnert zich nog die axie van manuel? hij liet zijn broek zakken! toen de gouwe koets voorbijkwam! en dat bracht hem nog tot helemaal in rtl boulevard! en albert verlinde sprak positieve woorden over manuel! en beau moest lachen! en als dat niet genoeg is om je bij op te hangen, mun god, dan weet ik het niet meer); er is een enkele grap ("ze hebt Gerard Joling zien riebewies of e pakt//had veur mie nit e hoom//alleen de microfoon was genog e wes") en er is ernst (de uiteindelijk diepbetreurde Gait).
En dat is de wereld van Aait die ook de wereld was van Gluut, en het is de wereld van Krang. En hun muziek past bij die wereld als een kar bij een paard. En hoe moet je die muziek dan nog omschrijven, voor het geval er actually nog een paar sukkels zijn, out there, die die muziek niet kennen? Als de liefdesbaby van Tom Waits en Sandy Dillon? Als Gallon Drunk meets Ivor Cutler in de polder? Als de twentse Captain Beefheart? Als een hedendaagse Kurt Weill?
Uhuh. Vergeet het maar rustig. Krang is alleen Krang is alleen Krang als er Krang op staat, KRANG (heeft iemand die al ooit eens gebruikt? Vast wel!).
Als Aait iets eens temeer onderstreept dan is het wel hoe onnavolgbaar Krang is.
Als Aait iets eens temeer onderstreept dan is het wel dat Krangs eigenzinnigheid geen weerga kent.
Als Aait iets eens temeer onderstreept dan is het wel hoe ontzettend doodjammer het is dat Krang ermee ophoudt.