Regisseur: Cris Columbus
Titel: Harry Potter en de Steen der Wijzen
Hoofdrolspeler(s): Daniel Radcliffe
Datum bespreking: 25-11-2001

Zomaar naar de film gaan is er niet bij. Eerst kaartjes bestellen en de avond zelf in de rij voor smekkies. Je moet toch wat te eten hebben met een film van 2½ uur voor de boeg. Dan een plaats zoeken in een grote zaal, die al vol met dreuzels zit. Maar heb je dat doorstaan krijg je nog niet waar je voor gekomen bent. Eerst nog wat voorfilmpjes. Trailers van Tolkien 1 en StarWars 2 lijken qua actiescènes in elkaar over te lopen. Dan is het eindelijk zo ver. De film van het jaar kan beginnen.

Eigenlijk weet je wat er gaat gebeuren. Na het lezen van de boeken mag het verhaal bekend verondersteld worden. De aanpak is misschien ook voorspelbaar. Aan de ene (Hollywood) kant is er het geld en Spielberg. Hij liet het vormgeven van het boek echter over aan z'n voormalige protégé Cris Columbus (Home Alone, Mrs. Doubtfire). Aan de andere kant is er de schrijfster J.K. Rowling die haar Britse stempel op de productie drukte.
Weet de kijker dan al te veel om nog in het verhaal te kunnen duiken? Nee, natuurlijk niet. Een beetje Potterkijker was eerst een Potterlezer en is op zoek naar de veiligheid en beslotenheid van de leeservaring. Het gaat dan wel over enge duistere zaken, maar na verloop van tijd ben je opgenomen in de goede groep. Jou kan alles overkomen, zal ook alles overkomen, maar aan het eind van het boek komt het weer goed. Wij zijn gekomen en Columbus laat ons zien en overwinnen.

We zien een Britse straat en horen Hollywood-muziek. De magie komt op in de persoon van een tovenaar. Er vind iets onheilspellend plaats. Potter verliest op jonge leeftijd zijn ouders en wordt te vondeling gelegd bij z'n oom en tante. Harry Potter leeft onder de trap, terwijl z'n neefje verwend wordt. Als er post voor Harry is, mag hij die niet zien. Uilen vliegen af en aan om hem brieven te bezorgen. Uiteindelijk blijkt de post een uitnodiging voor hem te bevatten. Hij wordt het volgend schooljaar op Zweinstein verwacht.
Het wordt ons kijkers makkelijk gemaakt. We zijn voor Harry, hij is een ouderwetse sprookjesheld. Een wees die opgroeit bij zijn boze stiefoom en tante, maar een wees met een bovennatuurlijke toekomst. Eenmaal op school aangekomen, is het ook duidelijk wie er met ons zijn en wie er tegen ons zijn. Professor Severus Sneep is het enige twijfelgeval. Is hij slecht of is hij goed? Voor te stellen is dat in volgende films, net als in de boeken, meer spanning zal komen. Schrijfster Rowling heeft in haar latere boeken de spanning ook beter gedoseerd. De spanning zit nu vooral in de mooi uitgevoerde angstfactoren. Een trol die de meisjes-wc terroriseert, een eenhoorn in een donker bos en een driekoppige hond die de steen der wijzen bewaakt.

Opvallend is dat Harry Potter wel de held is, maar niet als filmpersonage eruit springt. En dat ligt niet aan de acteerprestaties van Daniel Radcliffe. Zijn medespelers kunnen zich als personage gewoon meer permitteren. Emma Watson is als knappe kop Hermelien Griffel lekker irritant maar pittig aanwezig. En het maatje van Harry, Ron Wemel (Rupert Grint) mag de meeste grappen produceren. De ster van de film is de prima gecaste Robbie Coltrane. Hij speelt de ietwat domme, maar o zo zachtaardige Hagrid. Als een instant vader begeleidt hij Harry op z'n eerste schreden in de magische wereld. Harry Potter mag eigenlijk alleen maar volgen en verbaasd zijn over zijn magische genen. Daarna kan hij de punten binnen halen. Bij zwerkbal is hij de tegenstander te snel af. Als hij tegenover de moordenaar van zijn ouders staat, maakt hij kordate beslissingen.

De Potterkijkers krijgen een veilige wereld voorgeschoteld. Een Britse wereld met Hollywoodsausje. Erg 'British' en goed is de kostschoolsfeer, die door deze specifieke opleiding magische trekjes krijgt. Uit Hollywood komen de effecten. Tot in detail uitgevoerd zie je honderden kaarsen op zichzelf boven de lange eettafels hangen, vliegen sleutels, bezemstelen, en zwerkballen door de lucht en praat een puntmuts. Ook uit de States overgewaaid is de overdreven muziek. De soundtrack lijkt wel van vroegere grootse films geleend. Bombastische orkesten en koren scheppen op voorhand sfeer die nog niet wordt verbeeld. Als het dan zover is, overstijgt de muziek de actie.

Benieuwd naar deel twee? Jazeker, want het tweede boek beloofd meer spanning. Columbus zal minder tijd nodig hebben om de personages te introduceren. Meer tijd voor humor, diepgang en de hier ook al aanwezige actie. Nog maar een jaartje wachten, de opnames zijn al begonnen. En in de zomer het vijfde boek. Zodat wij dreuzels weer kunnen Potterlezen: ons onder kunnen dompelen in de geborgenheid van een verhaal over goed en kwaad.

Ricco van Nierop