De leukste film van 2000 was High Fidelity, waarin John Cusack vanuit zijn 2e hands platenzaak verhaalt over zijn top 5 van verloren liefdes. Geen superlatieven zijn genoeg voor het beschrijven van de film van 2001, Le fabuleux destin d’Amélie Poulain, met in de hoofdrol Audrey Tatou als sprookjesachtige noodlotbeïnvloeder. Nu komen de regisseur van de eerste film en de ster van de tweede samen in Dirty pretty things. Resultaat: de film van 2003. Of gaat dat niet zo makkelijk?
Audrey Tatou houdt zich in Dirty pretty things met geheel andere zaken bezig dan in haar vorige film. Serious shit, zeg maar. Ze speelt Senay, een Turkse illegaal in London. Ze maakt hotelkamers schoon en woont in een achterafkamertje dat ze deelt met de Nigeriaanse dokter Okwe. Die op zijn beurt ’s nachts in het hotel werkt en overdag als taxichauffeur. Okwe (Chiwetel Ejiofor) ontdekt dat zijn baas een handeltje drijft in organen. In het hotel vinden rommelige operaties plaats waarna de slachtoffers een paspoort krijgen in ruil voor een nier. Okwe probeert hier tegen in te gaan, zeker als blijkt dat ook Senay wel heel graag van haar illegaliteit afwil.
De moderne onderduiker
Het vluchten voor de illegale opsporingsdienst, de hulp die men elkaar biedt, de misdaad die misbruik maakt van illegalen zijn verhaalelementen die mij, vreemd genoeg, doen denken aan scènes uit films en literatuur over het verzet en onderduikers in WOII. Dat er nu in beschaafd land nog zo met mensen wordt omgegaan, is mij bekend. Toch heeft het verhaal van Senay en Okwe een grotere impact dan een gemiddeld tragisch bericht in de krant. Wat betreft het overbrengen van zijn politiekcorrecte ideeën is Frears geslaagd.
Frears’ verteldrang
Stephen Frears bewijst al jaren van allerlei markten thuis te zijn. Hij brak door met humorvol sociaalrealisme halverwege de jaren 80. Naar scenario’s van Hanif Kureishi maakte hij My beautiful landrette en Sammy & Rosie got laid. Later volgt het kostuumdrama Dangerous Liaisons, de vervreemde comedy The Grifters, de western Hi-lo country en de rock&roll comedy High Fidelity. Ondanks dit mooie cv, loopt in zijn nieuwste film niet alles vlekkeloos. Frears wil te veel vertellen. Het leven van illegalen schetst hij zeer overtuigend. Het thrillerverhaal van de donorhandel is spannend, maar niet op het scherpst van de snede. Tot slot wil Frears er nog een romantisch element aan toevoegen. De toenadering tussen de hoofdpersonen moet het eind extra lading geven, maar werkt niet omdat Frears dit element eerder in de film verwaarloosde. Een typisch geval van jammer, zonder romantiek had Dirty pretty things sterker geweest.
Dirty pretty things heeft het hart op de juiste plaats. De ondoordachte clichévraag bij illegalen (waarom ben je hier en niet in je eigen land?) wordt irrelevant zodra je de levens van Senay en Okwe meebeleeft.
Ondanks bovenstaande tekortkomingen in het scenario, is Dirty pretty things een meer dan geslaagde en vooral overtuigende film. Frears maakte echter niet de indrukwekkendste film van 2003, want eerder hakte Moodysson’s Lilja 4ever nog steviger in mijn realiteitsbeleving en volgende week doet Winterbottom dat met zijn vluchtelingenfilm In this world. Stuk voor stuk verbeeldingen van een rauwe werkelijkheid die de kijker wakker schudt. Geheel passend binnen deze wakkere wereld is Audrey Tatou, die een sterke rol neerzet en zo haarzelf verlost van haar noodlot en mij uit de dromen helpt: er is leven na Amélie.