De tafel ligt vol puzzelstukjes. Het deksel is kwijt, dus niemand weet hoe de puzzel er uit moet komen te zien. Maar je hebt altijd wel wat houvast: kleur, figuren en kantstukjes. Je begint op kleur te sorteren en legt de kantstukjes opzij. Vreugde als het eerste hoekstukje gevonden wordt en voorzichtig enthousiasme als enkele gelijkgekleurde stukjes aan elkaar passen. Maar de weg is nog lang naar de volledig opgeloste puzzel.

Weg kwijt

Mulholland Drive heet de nieuwste puzzel van regisseur David Lynch. Lynch is weer terug bij het mysterie, na zijn rechtlijnige Straigth Story (1999). Mulholland Drive ligt meer in het verlengde van Blue Velvet (1986), Twin Peaks (serie en film begin jaren negentig) en Lost Highway (1997). Films waarin Lynch aan de weg timmert. In Straight Story legt een oude man op een tractor een lange weg af en in Lost Highway is elk personage onderweg om de weg kwijt te raken. In de nieuwste Lynch draait een auto Mulholland Drive in Hollywood op om aangereden te worden. Een vrouw strompelt uit de auto, de heuvels af, de straten van Los Angeles door, een leeg huis in, het verhaal in.

Verwarrend klassiek

Betty komt van het platteland naar Hollywood om een ster te worden. Ze trekt in het lege huis van haar tante en ontdekt een vreemde vrouw onder de douche. Wie is zij, vraagt ze zich af. De vrouw weet het zelf ook niet. Ze herinnert zich alleen iets van een ongeluk. Ze noemt zich Rita, naar een oude filmposter in het huis van Betty's tante waarop de naam Rita Hayworth prijkt. De beide vrouwen gaan op pad, om erachter te komen wie Rita is en wat er is gebeurd. Naast deze verhaallijn is er die van een filmregisseur die door maffiose studiobazen gedwongen wordt om een andere actrice te kiezen. Deze verhalen zullen elkaar gedurende de film enkele malen doorkruisen. Het is aan de regisseur/schrijver Lynch om een route uit te zoeken die de kijkers 2,5 uur kan boeien. Maar Lynch geeft ons kijkers alle puzzelstukjes door elkaar. Het is aan de kijkers om het uit te zoeken. Op kleur sorteren is niet zo'n probleem, het is haast allemaal donker. Lynch maakte een film noir met een klassieke fatale donkere vrouw (Rita, Laura Harring) en een klassieke naïeve blonde vrouw (Betty, Naomi Watts). Niet klassiek is de verwarring. De personen krijgen langzaamaan meer gezicht, maar hoe verhouden ze zich tot het geheel? Soms lijkt een stukje te passen, maar blijk je alleen maar de boel te forceren. MB of Jumbo zullen deze puzzel van 500 stukjes niet zo snel aanbieden aan iedereen tussen de 8 en de 88.

Doorpuzzelen

Lynch-kenners weten echter wat ze kunnen verwachten. Zij weten dat de puzzel niet simpel rechthoekig is, en waarschijnlijk ook niet af zal komen. Zij herkennen puzzelstukjes uit de oude doos. Mulholland Drive toont het beste van vorige Lynch-werken in een nieuw verhaal. De kenners zullen tegen beter weten in doorpuzzelen. Maar waarom? Omdat Lynch het voor elkaar krijgt om de spanning hoog te houden. Ondanks frustratie over het verwarrende verhaal, wil je toch weten hoe het zit. De film geeft het idee dat er een juiste oplossing is, een mogelijkheid om alle stukjes aan elkaar te leggen. Lynch doet iets met je, wat weinig andere filmmakers kunnen. Hij pakt je in met stijl, met de muziek van de hand van Bandalamenti en mysterieuze ontwikkelingen. Eenmaal ingepakt, kun je als kijker veel hebben. Als de relatie tussen de vrouwen seksueel wordt, wordt de verwarring ook groter. Betty lijkt de gedaante aan te nemen van de ex-vriendin van Rita. Die al dood is, of niet? Lynch schudt als het ware de, met moeite aan elkaar gelegde, stukjes weer door elkaar. Net als bij Lynch vorige puzzel Lost Highway zal het meerder keren kijken kosten om tot een oplossing te komen. Maar wat een film!

Ricco van Nierop