Titel: Les invasions barbares
Regie: Denys Arcand
Hoofdrollen: Rémy Girard, Stéphane Rousseau, Dorothée Berryman
Datum bespreking: 08-05-04
 

Een zuster stopt een stapeltje hosties in een blikje en loopt door de gangen. De scène oogt als het begin van ER; de gangen van het ziekenhuis staan vol bedden met patiënten. Het plafond ligt open en het verplegend personeel loopt als mieren tussen de bedden door. De zuster stopt bij een bed met een man, het wordt stil. Ze geeft hem een hostie. De man slikt en de zuster keert zich om, de gang weer in.

Het kan goed zijn dat de bewuste hostie niet voor deze man bestemd was. De running gag in de Canadese film Les invasions barbares is dat verplegend personeel zich in patiënten en bedden vergissen. Een slecht-nieuws gesprek voor een herstellend patiënt. De diagnose voor de hoofdpersoon Rémy is echter geen vergissing. Hij zal snel sterven. Zijn liefhebbende ex-vrouw staat aan zijn bed en belt hun zoon in Londen. Of hij naar Canada kan komen. Zoon weet het niet, hij heeft zijn vader vorige zomer nog een kwartier gezien en toen hadden ze elkaar niets te vertellen. Maar enkele scènes later staat zoon in het ziekenhuis. Hij regelt dat zijn vader niet meer in de drukke zaal hoeft te liggen. Hij trommelt zijn vaders oude vrienden op en chartert een heroïnedealer om de pijn te verachten. Via zijn laptop kijkt vader naar een bericht van zijn dochter, die een zeilreis maakt. Papa kan gerust inslapen.

 

Het uitgangspunt van het afscheid van een terminale man met zijn familie en vrienden, levert veel op. De humor komt voornamelijk uit het ziekenhuis. Naast veel zwartgalligheid is er ook cynische maatschappijkritiek. Zo gebruikt de zoon de politie als VVV en komt bij hun met de vraag waar hij een goede dealer kan vinden. Daarnaast zijn de weet-je-nog-van-vroeger-gesprekken met de vrienden vaak doorspekt met toneelachtige one-liners en één-tweetjes. Maar de humor moet vooral het lijden dragelijker maken. Rémy neemt niet alleen afscheid van zijn vrienden en familie, hij neemt ook afscheid van zijn eigen leven. En dat is een worsteling tussen pijn, melancholie, spijt en angst. Het mooiste komt dat in beeld in de scènes tussen vader en zoon en tussen vader en zijn dealer. De dealer is een dochter van een oude vriendin van vader en is zelf verslaafd. Dat laatste verbroedert de twee en levert mooie gesprekken op. Wat vader en zoon bindt, moeten ze nog ontdekken voor het te laat is. Een klassiek vader-zoon-conflict. De intellectuele oude socialist verwijt de snel rijk geworden kapitalist dat hij nooit een boek leest. En de net getrouwde jongeman verwijt de oude man dat hij vroeger nooit thuis was, maar bij zijn minnaressen.

Bij een balie in het ziekenhuis ziet een receptionist hoe de vliegtuigen het WTC invliegen. Een deskundige op tv vertelt dat voor de verandering eens niet de Amerikanen aanvallen, maar de barbaren. De zoon van Rémy verstoort het wereldnieuws en komt bij de receptionist klagen dat zijn laptop vanonder het ziekenhuisbed is gestolen. De barbaren komen, maar het leven gaan door.

Al met al is Les invasions des barbares een overtuigend drama met veel verlichtende humor. Of het nu die Oscar voor de beste niet-Amerikaanse film waard was, valt te betwijfelen. Alhoewel die eer wel opvallend is, wanneer je bedenkt dat de film euthanasie en medicinaal heroïnegebruik goedkeurt. Noem het vooruitstrevend of leef mee met de personages en noem het menselijk.

Oscar Krieger